صنعت هسته ای " روغن ریخته روی زمین نیست"؛ تبلور خودباوری و اتکا به استعدادهای درونی است

به گزارش گروه اخبار داخلی دفاع پرس به نقل از خبرگزاری صدا و سیما فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تبیین جایگاه صنعت هسته ای در پیشرفت کشور گفت: از عنوان صنعت هستهای نباید اینگونه برداشت شود که این صنعت صرفا فیزیک اتمی یا فیزیک هسته ای است، معمولا نام دانش و فناوری هستهای بر این حوزه علمی و فنی اطلاق می شود.

وی در ادامه افزود: اگر علم و فناوری در کشور در همه ابعاد رشد نمی کرد، موفق نمی شدیم تبلور دانش هسته ای را در تجهیزات یا صنعتی خاص ببینیم.

عباسی اظهارداشت: بازگشایی دانشگاه ها پس از دوران انقلاب فرهنگی و جهت دارشدن تحصیل دانشجویان و تدریس در دانشگاه ها باعث شد که ما در همه زمینه های علمی و فنی رشد کنیم که آثارش را در کشور می بینیم.

** توضیح درباره ابعاد فنی فناوری هسته ای

وی اضافه کرد: نمونه ای که می توان بیان کرد و این روزها خیلی درباره اش صحبت می شود ماشین سانتریفیوژ است، ماشینی که اساسا هستهای نیست و علوم مختلف اعم از مهندسی، برق قدرت، کنترل، الکترونیک، متالوژی، مکانیک جامدات و سیالات، فیزیک، تولید مغناطیس خاص و فناوری خلاء در آن نقش دارد.

عباسی گفت: اگر فناوری خلاء در کشوری وجود نداشته و رشد نکرده باشد نمی تواند ماشین سانتریفیوژ تولید کند .

وی افزود: اینها مرهون رشد دانش و فناوری در همه عرصه هاست که اگر رادیواکتیویته را هم به آن اضافه کنیم و تغییراتی که هسته های مختلف باهم دارند که فیزیک هستهای، تغییرات را نشان می دهد به دانش هستهای وارد می شود که از فناوری های دیگر استفاده می کند و خودش را در ماشین سانتریفیوژ به عنوان شاخص نشان می دهد.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی گفت: در راکتور نیز می بینیم که قسمت هسته ای اش مدار اول آن است که آن هم بخش محدودی مربوط به مهندسی هندسی است یعنی محاسبات، شبیه سازی ها و اندازه گیری های هسته ای و بقیه این صنعت ، علم و فناوری مرسوم در هر کشوری است.

عباسی افزود: کشور ما چون در همه زمینه ها رشد کرده است تبلور آن رشد را می توان در راکتور هستهای مشاهده کرد.

وی با اشاره به اهمیت پیشرفت در دانش هسته ای گفت: کشوری که بتواند سانتریفیوژ بسازد یعنی توانسته است اجزای دقیق را «ماشینکاری» کند و مواد خاصی را تامین یا خریداری کند. ما در این زمینه به ساخت تجهیزات دقیق دست یافته و موفق شده ایم اندازه گیری های دقیقی را انجام دهیم .

عباسی افزود: اگر ما در اندازه گیری مهارت نمی یافتیم نمی توانستیم این قطعات را بسازیم و باید آنها را هم مونتاژ می کردیم. از طرف دیگر ما باید موادی مانند آلومینیوم 75 - 70 و فولاد مانژیم را یا می خریدیم یا خودمان در داخل تولید می کردیم.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی گفت: تحریم ها باعث شد که این فلزات یا آلیاژهای خاص را در داخل تولید کنیم، پس وقتی ما هدفی بزرگ داریم یا تولید محصولی دقیق را نشانه گیری می کنیم، این باعث می شود مقدمات لازم را برای تولید آن فراهم کنیم.

** صنعت هسته ای " روغن ریخته روی زمین نیست" تبلور خودباوری و اتکا به استعدادهای درونی است

عباسی با رد دیدگاه کسانی که دانش هسته ای را «روغن ریخته نذر امامزاده» میدانند، افزود: اگر می خواهیم تعداد سانتریفیوژها را به علت اینکه در مقطع کنونی به آن نیاز نداریم، کاهش دهیم نباید ارزش این دستاورد بزرگ را پایین بیاوریم فقط به این علت که اهداف سیاسی داریم.

وی گفت: سانتریفیوژ، قدرت ما را بالا برده است زیرا از تجربه آن می توان برای تولید بسیاری تجهیزات دیگر استفاده کرد؛ تجهیزاتی که قبلا نمی توانستیم تولید کنیم.

** تاثیر استفاده از تجارب هسته ای را در مقابله با تحریم نفت

عباسی همچنین استفاده از تجارب هسته ای را در مقابله با تحریم نفت موثر دانست و افزود: با استفاده از این تجارب می توان قطعات لازم در پالایشگاهها و حفاری چاه های نفت را تولید کرد همچنان که در گذشته نمایشگاهی در این زمینه برگزار کردیم.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی افزود: وقتی ما در صنعت هسته ای توانسته ایم مواد خاص را در داخل تولید کنیم، پس می توانیم آن را به دیگر عرصه ها نیز تعمیم دهیم.

عباسی همچنین با اشاره به بالا بودن سطح ایمنی در تاسیسات هسته ای گفت: کشوری که به فناوری هسته ای بپردازد به طور خودکار سطح ایمنی صنعتی در آن بالا می رود.

** کشوری که به فناوری هسته ای دست می یابد باید مدیریت بحرانش را هم تقویت کند

عباسی، پیشرفت در عرصه پزشکی را از دیگر فواید دانش هسته ای دانست و افزود: با پیشرفت در این دانش، سطح مدیریت بحران در کشور می تواند افزایش یابد. کشوری که به فناوری هسته ای دست می یابد الزامی است که مدیریت بحرانش را هم تقویت کند که به این منظور، زیرساخت های استان های مجاور تاسیسات هسته ای مانند شبکه آب و برق، جاده ها، دسترسی، خیابان کشی شهری، آب آشامیدنی و بهداشت و درمان ایجاد و تقویت می شود.

عباسی گفت: به عنوان نمونه اگر در بوشهر توسعه بیشتری در راکتور دیدیم، حتما رفاه و سطح فنی و تخصصی در استان ارتقا می یابد چون هم دانشگاه خلیج فارس برای سرویس دهی باید رشد کند و هم آموزشکده های فنی در این استان و استان های مجاور باید بتوانند مهندسان لازم را تامین کنند.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره جایگاه جهانی کشورمان از نظر دانش هستهای گفت: کشورها همه چیز در اختیار ندارند، مثلا در رژیم گذشته، خودمان غنی سازی نداشتیم یا معادنمان اگر شناسایی نشده بود به این علت بود که هدف گذاری ما تولید 10 تا 20 هزار مگاوات برق هستهای بود، به این علت به سرمایه گذاری برای غنی سازی در فرانسه و مشارکت در استخراج مواد معدنی از معادن نامیبیا روی آورده بودیم یعنی در معدنی در نامیبیا و کارخانه غنی سازی اوردیف در فرانسه شریک شده بودیم.

عباسی افزود: کشوری که هم در تولید برق و هم در جنبه کاربرد پرتوها در زندگی مردم فعالیت هسته ای می کند به سوخت نیاز دارد؛ اکنون در کشورمان چرخه سوخت به طور کاملا بومی ایجاد شده است.

وی اکتشاف، استخراج معدن، تولید کیک زرد ، تولید اکسید اورانیوم uo2 یا u3o8، تولید uf6، تولید فلوئور و غنی سازی و تبدیل آن به اکسید غنی شده برای استفاده در راکتورهای بوشهر ، اراک و تهران را مراحل مختلف این چرخه هسته ای برشمرد و گفت: در راکتور تهران دیدیم چیزی که غربی ها به ما ندادند و با تمسخر می گفتند نمی توانند مجتمع سوخت مخصوص تهران را بسازند، به همت متخصصان ساختیم و موفق شدیم فرآیند چرخه سوخت را تکمیل و آن را به u3o8 بیست درصد تبدیل کنیم.

وی افزود: در ادامه آن را به صورت سوخت هسته ای ساندویچ کردیم در برگه های فلز آلومینیوم و تحت نورد قرارداریم، کشیدیم و کنترل کیفیت کردیم و با این ترتیب، سوخت تهران تولید و در راکتور قرارداده شد و اکنون می بینید که این راکتور با سوخت ایرانی کار می کند ومی تواند نیاز مردم را به ویژه در بخش پزشکی و کاربرد صنعتی فراهم کند.

** امروز یکی از 10 کشور دارنده چرخه کامل سوخت هسته ای در دنیا هستیم

عباسی گفت : ما اکنون یکی از 10 کشور دارنده چرخه کامل سوخت هسته ای در دنیا هستیم و این که در این 10 کشور اولیم یا آخر ، مهم نیست زیرا هر کشور بر مبنای نیازش تولید می کند.

عباسی با اشاره به توان کشورمان برای ارائه خدمات دانش صلح آمیز هسته ای به دیگر کشورها افزود : ما می توانیم به کشورهای دیگر پیشنهاد کنیم که خدماتی با قیمت کمتر وکیفیت بهتر به آنان عرضه کنیم تا از خام فروشی بپرهیزند و ما نیز از معادن آنان استفاده کنیم.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با رد این شبهه که سرمایه گذاری در فناوری هسته ای به علت نداشتن اورانیوم در کشور مقرون به صرفه نیست، گفت: این شبهه افکنی مانند این است که به کشورهای فاقد نفت بگوییم پالایشگاه نداشته باشند. بسیاری کشورها نفت ندارند اما بنزین و گازوئیل و سوخت هواپیما تولید می کنند.

وی افزود: ما به این کشورها خام فروشی می کنیم و آنها به ما گازوئیل و بنزین عرضه می کنند این درباره سوخت هسته ای نیز صدق می کند پس سیاستمداران ما باید به نحوی عمل کنند که با عزت و افتخار از دوره تحریم گذرکنیم و بتوانیم مانند دیگر کشورهای وارد صدور خدمات شویم .

** باید برای مهاجرت نخبگان از کشور فکری کرد

عباسی با انتقاد از بی توجهی به توانمندی های درونزا در کشور تصریح کرد: تبلیغی که پس از مذاکرات اخیر در کشور افزایش یافته، اتکای مستمر به این است که افراد دانشآموخته کجا هستند یا زبان انگلیسی را کجا آموخته اند. مثلا در مذاکرات می گوییم افراد انگلیسی صحبت می کنند یا دانش آموخته امریکا هستند و مدام دانشگاه امآیتی به رخ کشور کشیده می شود؛ اینها تبلیغاتی است که خواسته یا ناخواسته در رسانهها و حتی در صدا و سیما بیان می شود. چرا به افرادی که بویژه در امریکا و انگلیس تحصیل کرده اند نام دانشمند اطلاق می شود؟ چون غربیها فضایی ایجاد کردهاند که متخصصان و دانشمندان دیگر کشورها را جذب و شرایط فنی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایجاد کرده اند که هر کسی با هر فرهنگی در خدمتشان باشد.

عباسی گفت: تا کی باید به این روند ادامه دهیم و دانشآموختگان هوشمند ما به خارج بروند؟ این فقط مهاجرت فکر نیست، ژن های هوشمند نیز از کشورمان میروند زیرا بسیاری از این افراد دیگر باز نمی گردند این خطری است که نسل آینده ایرانی را تهدید می کند و باید فکری در این باره کرد.

وی با طرح این پرسش که آیا این جوانان هوشمند و دانشمند برای خوشگذرانی به غرب میروند، افزود : بیشتر این افراد طالب علم هستند و اگر در کشور سطح فناوری بالا نباشد ارضای علمی نمیشوند.

عباسی با رد شبهه افکنی کسانی که سرمایه گذاری در دانش هسته ای را مقرون به صرفه نمی دانند، گفت: با این مغلطه هر رشته و فناوری دیگر را هم می توان کنار گذاشت. مثلا بگوییم چرا وارد صنعت هوانوردی شویم می توانیم از هواپیمای تولیدی دیگر کشورها استفاده کنیم .

** ردّ شبهه "آلوده و خطرناک بودن فعالیت های هسته ای"

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، شبهه آلوده و خطرناک بودن فعالیت های هسته ای را نادرست دانست و افزود : واکسن هم برخی آلودگی ها را دارد و ممکن است از کنترل خارج شود و اپیدمی ایجاد کند آیا باید تولید آن را متوقف کرد ؟

وی اضافه کرد: بسیاری از صنابع شیمیایی نیز خطرناکند؛ مثلا پتروشیمی این همه در کشور توسعه می یابد درباره تولیدات پتروشیمی هم می توان چنین ایرادهایی مطرح کرد و با بهانه های روشنفکر مآبانه و یا زیست محیطی، ادامه فعالیت در این زمینه را خطرناک دانست.

عباسی با رد شبهه دیگری که فناوری هسته ای را هزینه بردار و کم فایده می داند، گفت: دیگر شاخه های علمی در کشورمان پیشرفت کرد تا زمینه ساز پیشرفت در دانش هسته ای شد و این دانش نیز به رشد دیگر عرصه های علمی کمک کرده است.

وی با اشاره به نقش فناوری خلا در عرصه های مختلف علمی افزود: در سانتریفیوژ و بسیاری از تاسیسات هستهای به فناوری خلاء در سطح گسترده نیاز است اما از ابتدای انقلاب در این زمینه تحریم شدیم .

عباسی با اشاره به خلا موجود در فضا و ضرورت آزمایش های لازم برای ماهواره ها پیش از پرتاب به فضا گفت : اجزای ماهواره را باید در برابر پرتوهای کیهانی مقاوم سازی کنیم، این کار را کجا باید انجام دهیم ؟ در تاسیسات هسته ای یا در راکتور و شتاب دهنده باید از نوترون، گاما و یا پروتون های پرانرژی استفاده و شرایط بالای جو را روی زمین برای ماهواره ها فراهم کنیم.

وی افزود: کشوری که به منابع پرتوی دسترسی نداشته باشد نمی تواند اجزای ماهواره را آزمایش کند. این از کاربردهای هسته ای در صنعت غذایی نیز هست.

عباسی گفت: با استفاده از دقت های اندازه گیری در صنعت هسته ای، می توان ظرفیت اندازه گیری و محاسباتی را در همه صنایع افزایش داد. این باعث می شود که زمینه های کار فنی و علمی اعم از نظری و تجربی برای جوانان و دانش آموختگان کشور فراهم شود و دوره های تحصیلات تکمیلی در کشور معنی و مفهوم داشته باشد.

** دانش آموختگان درجه یک ما را به خارج می برند چون زمینه فعالیت در اینجا ندارند

وی افزود : هنوز ما با این پدیده مواجهیم که دانش آموختگان درجه یک ما را پیش از دریافت لیسانس به خارج می برند چون زمینه فعالیت در اینجا ندارند درحالی که اگر فناوری های مختلف در کشور رشد کند عرصه های زیادی داریم که دانش آموختگان ما در داخل بمانند و ارضای علمی شوند.

عباسی اضافه کرد: دوره های تحصیلات تکمیلی در کشورمان باید به نحوی باشد که از دیگر کشورهای جهان دانشجو بپذیریم، اینگونه امکان صدور انقلاب اسلامی فراهم می شود وقتی ما افراد طالب علم را جذب کنیم و آموزش دهیم آنان سفیران انقلاب اسلامی در جهان می شوند .

** برخی بگونه ای وانمود می کنند که گویا پول زیادی را در هسته ای صرف کردهایم و این به کشور زیان وارد کرده است

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در پاسخ به برخی شبهه افکنی ها درخصوص بی ثمر بودن دانش هسته ای در کشورمان گفت: یکی از فیزیکدانان ما اظهار کرده بود که این فناوری یک لیوان آب هم دست مردم نداده است در حالی که وقتی صنعت پیشرفته هسته ای در منطقه ای ایجاد می شود سطح فکری مردم منطقه رشد می کند، زمینه تحصیلات عالیه در این صنعت فراهم می شود و سطح بهداشتی منطقه ارتقا می یابد.

وی افزود : در پاسخ فردی که این مطلب را در دانشگاه تهران بیان کرد می گویم ما حداقل پنج روستا را کنار کارخانه غنی سازی آبرسانی کردیم، برای مردم منطقه اشتغال ایجاد شد و آبی که مردم منطقه از آن بهرهمند شدند بسیار بیشتر از یک لیوان بود.

عباسی گفت: برخی خلط مبحث می کنند انگار پول زیادی را در هسته ای صرف کردهایم و این به کشور زیان وارد کرده درحالی که پیشرفت در دیگر عرصه های علمی زمینه ساز رشد دانش هسته ای شده است.

وی افزود : فرد دیگری ادعا کرده است تولید سانتریفیوژ در کشور گران تمام می شود و قیمت آن را با پراید مقایسه کرده است در حالی که اینها قابل قیاس نیست. چون عموم مردم از پراید استفاده می کنند با این مقایسه میخواهند زیرکانه این شبهه را در ذهن افراد ایجاد کنند در حالی که خود این فرد سه سال قبل کارخانه تولید سانتریفیوژ را تعطیل کرد.

وی اضافه کرد: وقتی کارخانه ای تعطیل شود و به نمونهسازی روی بیاورند، طبیعی است که این نمونه گران تمام می شود اما وقتی تولید انبوه داشته باشیم قیمت کاهش می یابد. ما قیمت این ماشین ها را به حدود 5 تا 6 میلیون تومان رسانده بودیم زیرا برای تولید 18 هزار سانتریفیوژ هدف گذاری شده بود.

عباسی گفت: این نکته بسیار ظریفی است که این دوستان مخالف، مطالب را با اغراض سیاسی بیان می کنند و سابقه موضوع را درست توضیح نمی دهند و قیمت آن را با خودرو مقایسه می کنند و بعد زیرکانه می گویند این ماشین ها استاندارد نیستند و از بین میروند.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی افزود: طبیعی است که وقتی خط تولید را تعطیل کردید، افراد حوصله ای که در تنظیم وسایل داشتند و اندازه گیری ها را درست انجام می دادند، نخواهند داشت و یا وقتی به علل واهی یکی از فرایندها در نصب ماشین ها حذف شود حتما این ماشین ها برخورد می کنند و تعداد اسقاطی ها زیاد می شود.

وی گفت: متأسفانه این مطالب را در شرایط کنونی با اغراض سیاسی در غیاب افرادی مانند بنده مطرح می کنند یا طوری افراد متخصص را از این حیطه کنار می گذارند تا نتوانند به این مسائل پاسخ دهند.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در پاسخ به ادعای گران بودن تولید سانتریفیوژ در کشورمان اظهار داشت: اگر این ماشین ها گران است و استاندارد نیست و نباید تولید آن ادامه یابد، نخستین محصولاتی که تولید آن در کشورمان باید متوقف شود خودروهایی مانند سمند و پژوست که همه سوار می شویم.

** اگر جزئی از مهارتی که در عرصه هسته ای وجود دارد به خودروسازی منتقل شود، مسئله خودروسازی حل می شود

عباسی با طرح پرسشی درباره علل کیفیت نامطلوب کارخانه های خودروسای در کشورمان گفت: مدیریت این صنعت در مراحل مختلف شبیه سازی، طراحی، ساخت و کنترل از سرریز کارخانه سانتریفیوژ کمک نگرفته است اگر جزئی از مهارتی که در این عرصه وجود دارد به خودروسازی منتقل شود مسئله خودروسازی حل می شود. اگر به صنعت هوایی بپردازیم مشکلاتمان در خودرو و در صنابع خانگی حل می شود.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با طرح این پرسش که چرا فقط به مسئولان دانش آموخته اروپایی و امریکایی روی آورده ایم ، گفت: شهدای هسته ای ما کجا درس خوانده بودند؟ شهیدان شهریاری، علیمحمدی، رضایی نژاد و احمدی روشن کجا تحصیل کرده اند؟

** با توسعه دانش هسته ای، امکان کار برای جوانان و توسعه دیگر صنایع فراهم می شود

وی گفت: مقام معظم رهبری در روز اول فروردین و اخیراً نکات دقیقی فرمودند، ایشان توجه ما را به درونزابودن جلب کردند. با توسعه دانش هسته ای امکان کار برای جوانان و توسعه دیگر صنایع فراهم می شود.

عباسی تأکید کرد : ما حتما باید از خام فروشی جلوگیری کنیم و برای بهره برداری از معادن کشور ارزش افزوده داشته باشند. ما باید در دفاع از دستاوردهای هسته ای محکم بایستیم.

وی همچنین درخصوص بیانیه لوزان گفت: به فرموده مقام معظم رهبری، هنوز اتفاقی نیفتاده یعنی نه مثبت و نه منفی است و باید جلو برویم. این را حتماً باید جدی بگیریم و تحولات را سیاهنمایی نکنیم.

عباسی، موضوع هسته ای را زمینه مناسبی برای حفظ انسجام ملی دانست و افزود: در 30 سال گذشته کمتر سابقه داشته است که همه افراد با علایق مختلف سیاسی و جناحی اعم از اصلاح طلب و اصولگرا و احزاب دیگر، حول محور هستهای بهدور از خواستهای سیاسیشان منسجم، متحد، همدل و همراه شده باشند این میتواند برای حفظ وحدت در آینده نیز برای ما الگو باشد.

وی تأکید کرد: مطالبه ما در مذاکرات باید حداکثری باشد تا چیزی را از دست ندهیم.

انتهای پیام/