ملااحمد نراقی؛ از میدان‌داری در مبارزه با روس‌ها تا صدور فتوای جهاد
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، ویژه‌برنامه افطار شبکه قرآن و معارف سیما با عنوان «ضیافت» در نخستین شب این برنامه به بررسی سیره اخلاقی و مبارزاتی «آیت‌الله ملااحمدنراقی» مشهور به «فاضل نراقی» عالم و مجاهد شیعه قرن سیزدهم هجری قمری پرداخت.
حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه هدف از بررسی و معرفی سیره بزرگان به نوعی آینده‌نگاری برای ترسیم مسیر فرداهاست، اظهار داشت: یکی از افرادی که نسبت به عصر و جامعه خود سرآمد است، «آیت‌الله ملااحمد نراقی» است.
وی افزود: ملااحمد، با الگو قرار دادن پدرش، مرحوم ملامحمدمهدی نراقی، در فقه و اصول و اخلاق نه‌تنها مسیر پدر را ادامه داد، بلکه نوآوری‌های بسیارش، وی را از پدرش ممتاز کرده است.
حجت‌الاسلام ایزدهی، ملااحمد نراقی را انسانی جامع الاطراف دانست و بیان کرد: کتاب «مستند الشیعه فی احکام الشریعه» ملااحمد در فقه یکی از منابع شاخص شیعه است. در حوزه اخلاق نیز کتاب «معراج السعاده» ملا احمد با گذشت بیش از ۲۰۰ سال همچنان برجسته و مورد بحث محافل علمی است. ایشان همچنین دستی در شعر و شاعری داشته و بیش از ۱۱ هزار بیت شعر سروده که در «دیوان طاقدیس» گردآوری شده است.
بسط نظریه ولایت فقیه برای نخستین بار توسط ملااحمد نراقی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نظریه «ولایت فقیه» را یکی از ویژگی‌های اختصاصی ملااحمد نراقی خواند.
وی تصریح کرد: بسط منسجم، مستدل و جامع نظریه مهم «ولایت فقیه جامع الشرائط» برای نخستین بار توسط ایشان در کتاب «عوائد الایام» مطرح شد که زمینه ساز انقلاب حضرت امام خمینی (ره) شد.
وقتی علامه بحرالعلوم، ملااحمد را آزمود
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: آیت‌الله نراقی مدتی بعد از نوشتن معراج‌السعاده به حوزه نجف رفت. با اینکه انتظار داشت مرحوم بحرالعلوم به حکم تکریم مهمان، به استقبالش برود، اما روی خوشی از ایشان ندید. با این حال خودش به دیدار مرحوم بحرالعلوم رفت. این مسئله دو سه بار دیگر نیز پیش آمد تا اینکه در هنگام بازگشت به ایران وقتی امتناع جناب بحرالعلوم را از ملاقات با خود دید، تصمیم گرفت تا بار دیگر به دیدار وی برود که این بار با استقبال گرم و تفقد علامه بحرالعلوم روبه‌رو شد. وقتی دلیل این رفتار را از جناب بحرالعلوم پرسید، وی گفت که می‌خواستم ببینم کسی که معراج‌السعاده را نوشته است، خودش نیز عامل به آن هست یا خیر. این نشان می‌دهد که خود این بزرگان، عالم عامل بودند که موجب ماندگاری و اثرگذاری آثارشان شده است.
وی با بیان اینکه ملااحمد نراقی در عین جامعیت علمی، در میان معرکه فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز حضور داشت و نسبت به کوچکترین اتفاقات جامعه در حوزه‌های مختلف واکنش نشان می‌داد، اظهار داشت: در دورانی که بسیاری از فرقه‌های انحرافی مانند شیخیه، صوفی‌گری، اخباری‌گری و حتی تبشیری‌های مسیحی فعالیت می‌کردند، ملااحمد با شناختی که از این فرقه‌ها داشت، در کتاب‌های خود به شبهات این فرقه‌ها پاسخ‌های مستدل و محکم می‌داد و پایه اندیشه‌های آنان را سست می‌کرد؛ تا جایی که برای پاسخ به شبهات یهودیت، زبان عبری آموخت و به زبان خودشان، بهترین پاسخ‌ها را به شبهات آنان می‌داد.
ملااحمد؛ از حضور در معرکه مبارزه تا صدور فتوای جهاد
حجت‌الاسلام ایزدهی با اشاره به سیره مبارزاتی آیت‌الله ملااحمد نراقی اظهار داشت: ملااحمد نراقی در دوران حمله روس تزاری به ایران، در میان معرکه مبارزه با تجاوز خارجی و در کنار مردم حضور و با صدور فتوای جهاد با هدایت مردم منجر به پیروزی و بیرون راندن لشکر روس از کشور شد؛ هرچند به دلیل خیانت‌هایی که بعداً اتفاق افتاد، نتایج آن مجاهدت‌ها مخدوش شد.
وی افزود: نقل شده است جایگاه و نفوذ معنوی این مرجع عالی‌قدر شیعه به حدی بوده است که حاکمان ستمکاری که از سوی فتحعلی شاه برای منطقه کاشان گماشته می‌شدند، چندین بار توسط ملا احمد نراقی از این سمت دولتی عزل شدند که این سبب ناخشنودی شاه شد.
ملااحمد نراقی در یک نگاه
به گزارش دفاع‌پرس، ملااحمد نراقی در سال ۱۱۸۵ هجری قمری در نراق دیده به جهان گشود. وی مقدمات و بیشتر دروس متوسطه و عالی را در محضر پدر دانشمندش ملامهدی نراقی که از اکابر علمای دین بود، آموخت. وی در ۱۲۰۵ قمری و در ۲۰ سالگی به شهر نجف اشرف هجرت کرد و مدت کوتاهی از محضر ملاوحید بهبانی استفاده برد. اما پس از اندکی در همین سال، استاد بهبهانی به رحمت ایزدی پیوست و او به زادگاهش نراق بازگشت. تنها چهار سال از رحلت استادش گذشته بود که پدرش ملا مهدی را نیز از دست داد.
ملا احمد نراقی سه سال پس از رحلت پدر، به قصد زیارت عتبات عالیات بار دیگر عزم سفر نمود و این بار به تنهایی به نجف اشرف هجرت کرد. در این شهر علم و حکمت، از حوزه درسی فقیهان بزرگی مانند سید مهدی بحرالعلوم و شیخ جعفر کاشف الغطا استفاده‌های شایانی برد. این فقیه فرزانه مدتی هم در کربلا در جوار حرم حسینی ساکن شد و از محضر میرزا مهدی شهرستانی و آقا سید علی کربلایی بهره علمی برد و در علوم و فنون مختلف از جمله فقه، اصول عقاید، اخلاق، شعر، عرفان، فلسفه، منطق، حساب و هندسه و... به مراتب عالی رسید و صاحب نظر شد.
ملا احمد نراقی پس از تکمیل تحصیل به زادگاه خود بازگشت. وی در شهر کاشان سکونت اختیار کرد و چون از جایگاه مناسب علمی و موقعیت خوب مردمی برخوردار بود، به مقام مرجعیت دینی رسید و همانند پدرش زعامت مذهبی و سیاسی مردم آن سامان و نواحی را به عهده گرفت.
سفر ایشان به عتبات عالیات جهت ادامه و تکمیل تحصیل بود. چند سال بعد، هنگامی که ملا احمد نراقی از نجف به وطن خود کاشان بازگشت و مرجعیت، رهبری و هدایت مردم را بر دوش گرفت، حوادث سرنوشت‌سازی به وقوع پیوست که یکی از مهمترین آن‌ها جنگ‌های ایران و روس بود. فقیه مجاهد ملا احمد نراقی در این جنگ نابرابر به همراه سایر فقیهان و عالمان شیعه به صدور حکم جهاد بر ضد تجاوزات دولت روسیه اقدام کرد و مردم را به مبارزه و پیکار با دشمن غاصب فراخواند.
او در ۲۳ ربیع‌الثانی سال ۱۲۴۵ق در اثر وبایی که نراق، کاشان و اطراف آن را فرا گرفته بود، از دنیا رحلت کرد. پیکرش را در نجف، در کنار مزار پدرش در حرم امام علی (ع) به خاک سپردند.
«شیخ مرتضی انصاری» عالم بزرگ جهان تشیع از شاگردان برجسته ملااحمد نراقی است.
ویژه‌برنامه افطاری ضیافت با اجرای سیدعلی قوامی ۹۰ دقیقه پیش از اذان مغرب از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.
انتهای پیام/ ۱۲۱
