شرکت «پنها» از تأسیس تا احیای سامانه‌های بالگردی در دفاع مقدس/ تحول بنیادین صنعت بالگردی با خروج مستشاران بیگانه
به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، شرکت پشتیبانی و نوسازی بالگرد‌های ایران با نام اختصاری «پنها» و با بیش از ۵۰ سال تجربه و پیشینه درخشان و منحصربه‌فرد به‌عنوان مهمترین قطب بالگردی کشور، با ایجاد تحولی عظیم و جهشی، به‌ویژه در دوران دفاع مقدس، منشأ خدمات ارزنده‌ای برای میهن اسلامی‌مان بوده است.
امروزه شرکت پنها با راهبردی نوآورانه و قوی ضمن تکیه بر نیروهای متخصص، متعهد و کارآمد، بخش عمده ارزش‌های صنعت بالگردی را با فناوری بسیار پیشرفته به خود اختصاص داده است.
تاریخ ظهور صنعت پویا و مفید بالگردی در کشور به سال ۱۳۳۷ بازمی‌گردد؛ در این سال نخستین بالگرد وارد کشورمان شد و در اختیار یگان نیروی زمینی قرار گرفت و به تدریج پس از آن انواع بالگرد‌های شناسایی، تهاجمی، ترابری و مسافربری در رده‌های عملیاتی هوانیروزبه کار گرفته شد. پس از شکل‌گیری هوانیروز در سال ۱۳۴۸ سازمان دیگری با نام صنایع دفاع هوایی ایجاد شد. این سازمان با شرکت‌های بالگردسازی بل آمریکا و آگوستا ایتالیا، ظهور شرکت بزرگی را کلید زد که وظیفه آن تعمیر، بازسازی، ساخت تولید و فروش بالگرد بود تا بتواند با عملیاتی نگهداشتن بالگرد‌های کشور، به ساخت بالگرد نیز مبادرت کند.
تا آن زمان بیش از ۸۰ درصد از تعمیرات و نگهداری بالگرد‌های موجود در کشور بر عهده ممالک سازنده و فروشنده آمریکا و ایتالیا بود و تعداد کثیری نیروی خارجی (آمریکا بیش از ۱۴۰۰ نفر و ظاهراً به‌عنوان متخصصان فنی پروازی، اما در باطن به‌صورت مستشارانی با اهداف تعیین شده) همراه با این بالگرد‌ها به ایران اعزام کرده بودند؛ بخشی از ناوگان بالگردی شرکت بل در ایران تحت امتیاز این شرکت در ایتالیا و توسط آگوستا تولید می‌شد.
در سال ۱۳۴۸ دولت ایران و این شرکت ایتالیایی با هدف پشتیبانی فنی و پروازی بالگرد‌های در شرف خرید، مقدمات تأسیس شرکت سهامی هلیکوپتر ایران را بنا کردند.
در همین زمان در کنار خرید تجهیزات مورد نیاز، تعدادی از کارشناسان و نیروهای فنی ایرانی نیز به‌منظور دریافت آموزش‌های لازم به کشور ایتالیا اعزام شدند.
حدود ۲ سال بعد طی یک قرارداد جدید، شرکت بل وظیفه تکمیل فعالیت‌های انجام شده توسط شرکت ایتالیایی آگوستا را بر عهده گرفت و نام این مرکز به شرکت بل هلیکوپتر ایران تغییر یافت و چند سال بعد نیز به نام شرکت پشتیبانی و نوسازی هلیکوپتر‌های ایران (پنها) معرفی شد.
با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، فعالیت‌های این مرکز بدون حضور کارکنان آمریکایی که بیش از ۱۴۰۰ نفر بودند، ادامه یافت.
هرچند که سازمان صنایع دفاع ملی ایران در مفاد قرارداد سال ۱۳۴۸، شرکت پشتیبانی و نوسازی هلیکوپتر‌های ایران را با نام اختصاری پنها و اساسنامه‌ای کامل مبنی بر کارفرما قید کرده بود، اما در اصل حداکثر اختیارات بالگرد‌ها در تمام زمینه‌های پرواز و تعمیر و نگهداری و به‌خصوص تأمین قطعه، با مستشاران آمریکایی و درصد اندکی نیز با مستشاران ایتالیایی بود. آن روزها، با اینکه متخصصان ایرانی تمام تلاش خود را در یادگیری این فن به کار می‌بردند، اما اختیارات آن‌ها در یک چارچوب محدود تعیین شده بود و اگر هم قصد داشتند حتی یک قدم فراتر بگذارند با مشکلات و موانعی مواجه می‌شدند که مستشاران آمریکایی و ایتالیایی با حمایت حکومت وقت برای آن‌ها ایجاد می‌کردند.
این وضعیت تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه داشت تا اینکه زبانه‌های آتش انقلاب مردمی ایران مستشاران را مجبور به ترک کشورمان کرد. با خروج مستشاران از ایران، تحولی عمیق و بنیادین که مجموعه‌ای از خودباوری و استقلال و شکوفایی استعداد‌ها را در پی داشت در تمام ابعاد کشورمان از جمله شرکت پنها و دیگر سازمان‌های نظامی و غیرنظامی به وجود آمد.
دست‌های خلاق، قلوب دلسوز و مغز‌های مستعد متخصصان ایران اسلامی به‌صورت یکپارچه برای آبادانی کشور و برطرف کردن مشکلات و موانع بسیج شدند؛ در این میان، استکبار جهانی نیز بیکار ننشست. سردمداران کشور‌هایی که سالیان متمادی منابع و ذخایر ملی این مملکت را به یغما برده بودند، به هیچ وجه نمی‌توانستند از آن چشم بپوشند و به همین علت نیز متوسل به حربه مخرب و خانمانسوز جنگ توسط یکی از مهره‌های سرسپرده خود یعنی حاکم دیکتاتور وقت عراق شدند؛ جنگی که یک طرف آن انقلاب نوپای ایران بود و در سوی دیگر آن صدام و متحدانش از بیش از ۴۷ کشور خاورمیانه و جهان حضور داشتند که مدت هشت سال به طول انجامید.
این جنگ نابرابر به فرموده امام راحل برای ملت ایران به مثابه یک دانشگاه بود. دفاع مقدس تحولی عمیق بر ایران و مردم آن در همه ابعاد استقلال و خودکفایی کشور بر جای گذاشت.
دورانی که ایران توسط دنیای استکبار در تحریم کامل بود و خود می‌بایست همه گونه تسلیحات و مهمات و تجهیزات مورد نیاز رزمندگانش را می‌ساخت و تولید می‌کرد و در جبهه‌های غرب و جنوب در اختیار آن‌ها می‌گذاشت.
کارکنان متعهد شرکت پنها در تمام طول جنگ یک لحظه از پای ننشستند تا بتوانند بالگرد‌های یگان‌های عملیاتی هوانیروز را تحت هر شرایطی آماده نبرد با متخاصمان کنند.
در ایام جنگ حضور متخصصان جان بر کف پنها در جای جای جبهه‌های حق علیه باطل خودنمایی می‌کرد که یا برای تعمیر و بازسازی بالگرد‌های آسیب‌دیده از ترکش و گلوله و یا رساندن قطعات مورد نیاز پرنده‌های آهنین‌بال اعزام شده بودند و امروز که بیش از ۴۳ سال از پیروزی انقلاب اسلامی و ۳۴ سال از خاتمه جنگ می‌گذرد، این سازمان همچنان پابرجاست و با قامتی استوار به دنبال پیشرفت‌هایی روزافزون در صنعت هوایی و بالگردی کشور گام برمی‌دارد.
انتهای پیام/ 221
