قصه، هنر و قصه‌گو هنرمند است/ چه قصه ای بخوانیم و چگونه؟

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نرگس میرفیضی نویسنده کودک و نوجوان و مدرس داستان نویسی کودک و نوجوان مجری رویداد «رؤیارو» در ابتدای این نشست اظهار داشت: این دورهمی که الآن در حال برگزاری است شروع اتفاقی بزرگتر به نام باشگاه مادران است تا رویاهایی که نتوانستم تحقق ببخشیم را محقق کنیم زیرا مادران ستون رویاسازی در خانواده هستند و قصه گویی یکی از این عناصر است چون ما با قصه کودکان را پرورش می دهیم و گاهی با قصه خودمان را به عنوان انسانی مستقل بازتعریف می کنیم.

وی خاطرنشان کرد: قصه نقطه پیوند آدمها با هم دیگر است و «رؤیارو» فضایی است که به ما کمک می کند تا قصه گوهای بهتری برای خودمان و فرزندانمان باشیم.

نویسنده کودک و نوجوان در انتها عنوان کرد: جلسات هم‌نشینی «رؤیارو» با موضوع قصه‌گویی و قصه پردازی، ویژه‌ مادران ادامه دار خواهد بود و هر هفته دور هم جمع خواهیم شد؛ قصه می شنویم، تعریف می کنیم و اتفاقات هیجان انگیزی خواهد افتاد.

میرفیضی از مادران حاضر در نشست خواست تا خودشان را معرفی کنند. حضار اشخاص گوناگونی در در بر می گرفتند از مادرانی که چند فرزند کودک دارند و مادری که نوزادی یکساله دارد و همسری که هنوز مادر نشده است. آنها از تجربه خودشان در مواجهه با قصه کودکان گفتند.

در ادامه الهام دارابی با دعوت میرفیضی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: ما همیشه در حال قصه گفتن و شنیدن در زندگی هستیم و قشنگ ترین کاری که در دنیا هست مادر شدن هست؛ راجع به قصه و چرایی قصه می توان با یک جستجو در شبکه های مجازی بهترین تعاریف را پیدا کرد که می توانند بهتر از من شما را با قصه و داستان آشنا کنند.

وی درباره تأثیر قصه گویی در ارتباطات انسانی گفت: هر کس بهتر قصه بگوید رابطه اش با مردم بهتر می شود، زیرا همه باید ما را بشنوند تا ما را اجابت کنند همانند آنچه که خداوند می گوید: «مرا بخوان تا اجابتت کنم.» از این رو مهم است چطور حرف بزنیم. نام من الهام دارابی است، رسالت من یاد دادن آنچه است که بلدم و یاد گرفتن آنچه است که بلد نیستم.

نویسنده کودک و نوجوان از حضار خواست اولین قصه ای را که شنیدند به یاد بیاورند، قصه ای که بیشتر از همه برایشان در زمان کودکی تکرار شده است را نام ببرند. پس از نام بردن اولین قصه ها توسط حضار الهام دارابی گفت: به شما نکته ای شگفت انگیز را می گویم اینکه «آدمها در بزرگسالی شبیه به کسی می شوند که در کودکی بیشترین بار قصه ایشان را شنیدند.» از آنجا که پدران و مادران ما سواد آنچنانی نداشتند و قصه هایی که می گفتند بدون علم به روانشناسی کودکان بوده است در نتیجه، این گونه قصه ها را برای ما در کودکی چند بار تعریف می کردند علی رغم اینکه قصه، هنر و قصه گو هنرمند است و وقتی شما قصه می گویید، فقط مادر و پدر نیستید هنرمند هم هستید چون قصه هم فن و هم هنر است.

وی ادامه داد: دنیای امروز پر از متخصص است و دنیا دیگر نیاز به متخصص ندارد بلکه نیاز به آدم مهربان دارد که در آغوش مادرانه و با دلسوزی پدرانه ساخته می شود که قصه گو و هنرمند هستند.

نویسنده کودک و نوجوان از تأثیر سلامت در قصه گویی گفت: سلامت آن چیزی است که باید برای قصه گفتن داشته باشیم و سلامت تارهای صوتی اولین قدم در قصه گویی است که آب خوردن پیش نیاز آن است تا گلو صاف باشد و تپقی موقع قصه گویی به وجود نیاید. سلامت بدن دیگر رکن مهم است همانند ورزشکاری که برای گرفتن مدال تمرین می کند، قصه گو هم برای تعریف درست قصه نیاز به آمادگی بدنی دارد تا بتواند منظور قصه را به درستی برساند.

دارابی سه ضلع مهم قصه گویی را اینگونه تشریح کرد: ۱.قصه، ۲.گوینده و ۳.مخاطب، سه ضلع مهم قصه گویی هستند.

وی گفت: در جلسه نخست فقط راجع به قصه صحبت می کنیم و در دو جلسه بعدی راجع به گوینده و مخاطب هم صحبت خواهیم کرد.

وی درباره انتخاب مناسب سوژه تحت عنوان «شکار» با بهره گیری از حواس پنج گانه سخن گفت و راجع به استفاده از فرمول‌ها در قصه گویی عنوان کرد: ما باید اصول فنی و درست قصه گویی را یاد بگیریم؛ باید خوب فرمولها را یاد بگیریم و بعد مامانیزه و باباییزه کنیم چون باید فرمول‌ها را دانست تا بتوان به بچه ها واژه «آب» را توضیح داد. قصه ای را باید گفت که قصه اش به گفتن بیارزد و همه حواس مخاطب را درگیر شنیدن کند.

سپس الهام دارابی قصه ای راجع به دریا تعریف کرد که ماهی ای در بطن او متولد شده است ولی با همه ماهی های دیگر فرق دارد و طور دیگر دریا را دوست دارد که این منجر به حس تازه ای در دریا شده بود.

دارابی درباره قصه «دریا» متذکر شد: من شناخت از شما دارم در نتیجه این قصه را برای اینجا گفتن انتخاب کردم؛ برای مخاطبانی که حد تحمل محدودی دارند و در سن مشخصی هستند.

نویسنده کودک و نوجوان ویژگی های قصه مناسب برای مخاطب را اینچنین برشمرد:۱.در حوصله مخاطب باشد، ۲.مقدمه درگیرکننده، ۳.تعلیق، ۴.گره گشایی و ۵.پایان بندی، قصه ای که اینها را نداشته باشد، برای روایت مناسب نیست. همچنین، در صورتی که قصه مقدمه ای با تعلیق نداشته باشد، مخاطب را نمی تواند همراه کند علاوه بر اینکه پایان بندی در گروه سنی کودکان باید آموزنده و تأثیرگذار باشد. قبل از هر قصه ای، من به عنوان قصه گو باید شناخت از خویشتن داشته باشم که قصه مناسب برای قصه گویی پیدا و استفاده کنم.

وی ادامه داد: قصه گو باید قصه را با توجه به توانمندی های خودش و علایق مخاطب انتخاب کند؛ در محیطی مذهبی باید قصه مذهبی گفت و در مرکز معلولان برای کودکان هم باید راجع به امید صحبت کرد.

دارابی نقبی به تاریخ زد و بیان کرد: تاریخ با قصه گویی زنده است و حضرت زینب (ع) در هنگام اسارت قصه گفت که تاریخ کربلا را زنده نگه داشت چون تاریخ خودش قصه است. قصه کربلا قصه تلخ و دردناکی است که همه سالها است برای آن اشک می ریزیم.

وی راجع به خصوصیات قصه شب برای کودکان گفت: من تمام عمر از یک سر و دو گوش می ترسیدم چون در قصه های کودکی من موجودی ترسناک بود از این رو زمان و مکان قصه گفتن برای مخاطب مهم است و نباید برای کودکان قصه ترسناک گفت زیرا آسیب زا است و کودکان می ترسند. قصه شب باید مثل لالایی و باید همراه با جذابیت و تأثیرگذاری، لحن یکنواخت داشته باشد و همچنین، بتوان آن را تکرار کرد و ادامه داد.

در مرحله بعد، دارابی راجع به همذات پنداری و زبان بدن در روایت قصه مثالی زد: هر کدام از شما تا سالها بعد قصه «دریا» را یاد خواهد آورد زیرا باعث همذات پنداری شد و مقدمه درگیرکننده همراه با تعلیقی داشت. من می توانم قصه دیگری بگویم بدون اینکه همذات پنداری داشته باشد و باز با آن ارتباط بگیرید. با این شیوه که فقط زبان بدن داشته باشد چون اگر از زبان بدن بهره بگیریم، تأثیر کلام چند برابر خواهد شد و ما وقتی کودک هستیم اولین کسی که زبان بدنش را درک می کنیم مادر است با اصوات لالایی گونه که برای آرام کردن فرزندش تولید می کند. ۷۰ برابر کلام، زبان بدن تأثیر دارد و تأثیرگذارترین زبان بدن در چهره است.

معرفی کتاب «قیافه های بامزه» از دیگر بخش های نشست بود و «رویارو» با توضیح راجع به اهمیت جنسیت و سلیقه کودکان امروزی در انتخاب قصه ها ادامه یافت.

تعریف قصه «خروس و روباه» با موضوع عشق برای نوجوانان و انتخاب آدم مناسب برای عشق ورزی گام دیگر دارابی برای پیشبرد نشست بود تا اهمیت انتخاب قصه براساس گروه سنی را برای مخاطبان روشن سازد.

وی به حضار توصیه کرد: با توجه به ایام محرم باید از رشادت ها، حماسه ها و زیبایی کربلا گفت چون مهمترین موضوع کربلا عشق به خانواده است و عشق به خانواده با توجه به بی هویتی و تنزل جایگاه پدر در خانواده ها در سالیان اخیر کمرنگ شده است. در صورتی که کودکان زیر سن ۹ سال دارید، راجع به شهادت سیدالشهدا و ۷۲ تن یاران باوفای او در صحرای کربلا نگویید و فقط امام حسین (ع) و هدف بزرگ او را تشریح کنید.

دارابی سپس قصه ای راجع به حضرت زینب (ع) که مناسب کودکان باشد تعریف کرد تا مادران منظور او را بهتر متوجه شوند.

تعریف قصه «گنجشک» در رده سنی بزرگسال؛ با موضوع تلاش به قدر وسع، آخرین قصه ای بود که دارابی برای حاضران در لحظات انتهایی رویداد انجام داد و عنوان کرد که در جلسه بعد، راجع به کاربرد ابراز در قصه گویی سخن گفته خواهد شد.

در پایان، بخش‌هایی از اجراهای برگزیدگان جشنواره بین‌المللی قصه گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پخش شد که خلاصه ای بود از آنچه که در جلسه گفته شد تا مادران به طور عملی با نکات گفته شده مواجه شوند.

انتهای پیام/ 121