حماس؛ از حماسه‌‌آفرینی در انتفاضه سنگ تا تحریم توسط اروپا
گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: جنبش اسلامی حماس در سال ۱۹۸۷ میلادی توسط شیخ «احمد یاسین»، «عبدالعزیز رنتیسی» و «محمد طه» در جریان انتفاضه اول به‌عنوان شاخه فلسطینی اخوان‌المسلمین بنیان‌گذاری شد.
هدف از تشکیل حماس
جنبش مقاومت اسلامی که زبان به عربی «حرکة المقاومة الإسلامیة» نام دارد با عنوان اختصاری «حماس» شناخته می‌شود و یک سازمان سیاسی - نظامی فلسطینی است. این سازمان به‌عنوان شاخه فلسطینی «اخوان‌المسلمین» تأسیس شده و هدف خود را «آزادی تمامی خاک فلسطین» اعلام کرده است.
ارتباط با حکومت خودگردان فلسطین
جنبش مقاومت اسلامی «حماس» از ابتدای تاسیس خود به هیچ عنوان پیمان‌های «اسلو» را قبول ندارد، زیرا معتقد است «رژیم صهیونیستی» در فلسطین سرزمینی ندارد و آن را به زور ارتش و نظامیان خود و با حمایت و پشتیبانی غرب اشغال کرده است، اما به‌منظور افزایش توان و قدرت نیرو‌های مقاومت فلسطینی در برابر دشمن صهیونیستی در سطح و رده‌های مختلف با حکومت خودگردان فلسطین همکاری داشته و هم اکنون هم دارد.
فعالیت‌های «حماس» در سطح عادی باقی نمانده است، بلکه با توجه به برنامه‌ها و سیاستگذاری‌های مسئولان آن، وارد مهم‌ترین نهاد‌های وابسته به آن شده و حتی در سال ۲۰۰۶ با پیروزی در انتخابات شورای قانونگذاری فلسطین به حزب حاکم مجلس قانونگذاری فلسطین تبدیل شده است.
عملیات‌های نظامی حماس
جنبش مقاومت اسلامی «حماس» تا امروز عملیات‌های استشهادی، حملات راکتی و تهاجم نظامی فراوان و گسترده‌ای را ضد نظامیان رژیم اشغالگر صهیونیستی انجام داده است؛ البته آن‌ها دامنه فعالیت‌های خود را فقط به عملیات‌های نظامی محدود نکردند و با اجرای برنامه‌های اجتماعی متعدد حضور پررنگی در بطن و جریان زندگی روزمره مردم «کرانه باختری» و «نوار غزه» داشته و همچنان هم دارند.
جنگ مسلحانه با سازمان «فتح»
در تابستان سال ۲۰۰۷ بود که به دلیل اختلاف‌نظر‌هایی که بین گروه‌های فلسطینی وجود داشت، «حماس» در جنگ داخلی فلسطین وارد درگیری مسلحانه با سازمان «فتح» شد. جنبش «حماس» در نبرد غزه پیروز شده و کنترل کامل «نوار غزه» را به دست گرفت.
فعالیت سیاسی «حماس»
جنبش مقاومت اسلامی «حماس» یکی از احزاب سیاسی مهم فلسطین محسوب می‌شود. آن‌ها معتقدند که حضور در حکومت خودگردان لزوماً به معنای پذیرش پیمان‌های موجب ایجاد آن نیست. جنبش «حماس» در سال ۲۰۰۶ با پیروزی در انتخابات شورای قانونگذاری فلسطین و کسب ۷۵ کرسی از ۱۲۸ کرسی مجلس به حزب حاکم مجلس قانونگذاری فلسطین تبدیل شدند.
از طرف دیگر نیز موقعیت جدید «حماس» که در رأس ارکان حکومت خودگردان قرار گرفت این سازمان را به وضعیت تازه‌ای روبرو کرد. این اتفاق باعث شد تا آمریکا، رژیم صهیونیستی، اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب و بسیاری از کشور‌های دیگر که بخش قابل توجهی از بودجه دولت خودگردان را تأمین می‌کنند، ادامه کمک‌های خود به این سازمان را به تغییر بند‌هایی از منشور «حماس» که در آن خواهان نابودی اسرائیل شده و شناسایی این کشور از سوی این سازمان را موکول کردند. البته در نهایت «حماس» این درخواست‌ها را نپذیرفت و سعی کرد منابع مالی مورد نیاز برای اداره دولت را با کمک متحدان سنتی خود تأمین کند.
تحریم «حماس» توسط اروپا
پس از پیروزی حماس در انتخابات، اتحادیه اروپا اعلام کرد تنها در صورتی کمک‌های خود به ارزش چند صد میلیون دلار به فلسطین را ادامه خواهد داد که حماس اسرائیل را به رسمیت بشناسد و توافق‌های دولت‌های قبل را بپذیرد.
حذف از فهرست سازمان‌های تروریستی
در سال ۲۰۱۲ دیداری بین «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی «حماس» و «ملک عبدالله» پادشاه «اردن» با وساطت ولیعهد «قطر» برگزار شد، ولی دولت «اردن» همچنان اجازه ادامه فعالیت «حماس» را صادر نکرد. اما دو سال بعد در دسامبر سال ۲۰۱۴ میلادی، بنا به حکم دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا، نام «حماس» که تا پیش از این در فهرست سازمان‌های تروریستی این اتحادیه قرار داشت، از این فهرست حذف شد، با این وجود تحریم‌ها علیه آن لغو نشد.
از طرف دیگر دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا اعلام کرد که گنجاندن جنبش «حماس» در فهرست سازمان‌های تروریستی با معیار‌های «اروپا» هم‌خوانی نداشته است و در حکم قبلی شواهد و مدارک محکمه‌پسندی ارائه نشده بوده، بلکه تصمیم‌گیری بر اساس منابعی ضعیف‌تر از جمله اطلاعات موجود در «اینترنت» گرفته شده بوده است. با این وجود این حکم برای دولت‌های عضو اتحادیه اروپا الزام‌آور نیست و کشور‌هایی مانند انگلیس و آلمان ممکن است این گروه را از فهرست سازمان‌های تروریستی خود خارج نکنند.
روابط با کشور‌های دیگر
جنبش مقاومت اسلامی «حماس» ارتباط بسیار خوب و عمیقی با کشور ما دارد و جمهوری اسلامی ایران این گروه را به رسمیت شناخته و از آن حمایت معنوی می‌کند.
فراز و فرود روابط با مصر
جنبش مقاومت اسلامی «حماس» در زمان «حسنی مبارک» به هیچ عنوان رابطه خوبی با مصر نداشت. در سال ۲۰۰۸ میلادی «احمد ابوالغیط» وزیر خارجه مصر در دولت «حسنی مبارک»، ضمن اعلام اینکه «مصر» هرگز تسلط «حماس» بر «نوار غزه» را به رسمیت نمی‌شناسد، مقاومت «حماس» را مضحک خوانده بود و حملات موشکی «حماس» به «رژیم صهیونیستی» را فرصتی برای حمله این رژیم نامشروع به «فلسطین» قلمداد کرده بود. دولت «مصر» همچنین تدابیر امنیتی گسترده‌ای را برای کنترل مرز‌های خود در طول «نوار غزه» برای جلوگیری از قاچاق اسلحه از «مصر» به سرزمین‌های تحت سیطره «حماس» در نظر گرفته بود.
جایگاه «حماس» پس از انقلاب مصر
اما با وقوع انقلاب مصر در سال ۲۰۱۱ و سقوط حکومت «حسنی مبارک» و به قدرت رسیدن اخوان‌المسلمین، دیدگاه سیاستمداران جدید «مصر» متفاوت از حکومت قبل بود و آن‌ها در صدد نزدیکی به مردم «نوار غزه» و جنبش «حماس» برآمدند. این امر با استقبال رهبران این جنبش روبرو شد و روابط دوجانبه بیش از پیش تقویت شد.
انتهای پیام/ ۱۳۴
