گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: روند مذاکرات لغو تحریم‌ها که از اوایل سال گذشته آغاز شد با وجود وقفه‌های کوتاه و بلند، اکنون در مقطعی قرار دارد که بنا بر نظر طرفین نزدیک‌ترین شرایط برای دستیابی به توافق را تجربه می‌کند.
اگرچه هیچ‌یک از طرفین بنا ندارند محتویات مذاکرات انجام شده تاکنون را رسانه‌ای کنند، اما اظهارنظر‌های رسمی و نیمه‌رسمی که تاکنون از سوی مقامات و رسانه‌های ایرانی و غربی نزدیک به مذاکرات پس از آخرین دور گفت‌وگو‌ها در وین اعلام شده، نشان می‌دهد که طرف‌های حاضر در مذاکرات همچنان مسیر دیپلماسی را بهترین گزینه برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده دانسته و بر تداوم آن تأکید دارند.
نورنیوز نوشت، گرچه طرف آمریکایی در طول مذاکرات با استفاده از ابزار‌های فرا مذاکراتی و اغلب از جنس عملیات روانی کوشیده تا ایران را برای پذیرش منویات خود تحت‌فشار قرار دهد، اما شرایطی که اکنون بر مذاکرات حاکم است باید واشینگتن را به این باور رسانده باشد که هیئت ایرانی حاضر نیست از آنچه تضمین‌کننده منافع ملت ایران است عقب‌نشینی کند.
برخلاف آنچه رسانه‌های معاند و محور غربی-صهیونیستی دائماً القاء می‌کنند، آنچه به‌عنوان خطوط قرمز ایران برای حصول یک توافق قوی، قابل اتکا و پایدار مطرح است، اولاً حل‌وفصل کامل موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس و ثانیاً اخذ تضمین قابل اتکا برای اطمینان یافتن از انتفاع اقتصادی ایران از برجام به عنوان حقوق غیرقابل‌اجتناب است.
تأکید هیئت مذاکره‌کننده ایرانی بر این دو موضوع نیز از این جهت است که هرگونه توافقی بدون در نظر گرفتن این دو اصل عملاً ما به ازای تعریف شده‌ای برای کشورمان نخواهد داشت و معنی آن پذیرش یک‌طرفه برخی محدودیت‌های هسته‌ای در قبال وعده‌های نسیه است.
در خصوص ضرورت حل‌وفصل موضوعات باقی‌مانده پادمانی و اخذ تصامین شفاف، آنچه بسیار مهم است تطابق توافقات و ترتیب و توالی فرآیند‌های مرتبط با آن با ضرورت‌های ذکر شده در قانون مجلس شورای اسلامی است که رعایت آن اجتناب‌ناپذیر است.
در موضوع تضامین مرتبط با انتفاع اقتصادی ایران نیز چنانچه پیش‌تر بار‌ها اعلام شده، موضوع و مفاد توافق در این باره باید کاملاً شفاف و بدون هرگونه ابهامی باشد تا از تفسیر به رأی‌های بعدی در امان مانده و سیگنال‌های قطعی و محکمی را به فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران خارجی مخابره کند تا آن‌ها بتوانند با اطمینان خاطر و بدون دغدغه از آسیب‌های احتمالی در آینده وارد تعامل اقتصادی و تجاری با ایران شوند.
تجربه بدعهدی آمریکا و بی‌عملی اروپا در برجام نشان می‌دهد که فقدان شفافیت در تعهدات طرف مقابل می‌تواند زمینه تفسیر و تأویل‌های منفعت‌جویانه و لطمه زدن به بهره‌مندی ایران از حقوق قانونی‌اش را ایجاد کند.
اکتفا کردن به رفع تحریم‌های برجامی، الزاماً به معنی شکل‌گیری انتفاع اقتصادی و همکاری سرمایه‌گذاران خارجی با ایران نخواهد بود و بدون وجود تضامین شفاف و غیرقابل تفسیر نمی‌توان انتظار داشت که مهم‌ترین مطالبه ایران در توافق یعنی انتفاع اقتصادی واقعی رخ خواهد داد.
نکته اینکه؛ متعادل بودن توافق لازمه استحکام و بقای آن است. از این رو لازم است تعهدات طرفین نیز از نقطه نظر تعادل یک‌به‌یک مورد توجه قرار بگیرد. تعهدات طرف ایرانی، موضوعاتی است که به شهادت دوره اجرای اولیه برجام، همگی به صورت شفاف، قابل‌اندازه‌گیری و غیرقابل تفسیر قابلیت اجرا دارد. به صورت طبیعی تعهدات طرف‌های دیگر نیز باید از همین ویژگی برخوردار باشد. به دلیل زمان‌بر بودن اجرای تعهدات طرف‌های مقابل به‌ویژه در موضوع رفع موانع انتفاع اقتصادی ایران، زمانی می‌شود از ویژگی تعادل در تعهدات متقابل سخن گفت که با اهرم تضامین شفاف و محکم همراه شده باشد.
روند حاکم بر مذاکرات رفع تحریم‌ها که پس از ارائه ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی و اعلام نظر‌های رفت و برگشتی طرف ایرانی و آمریکایی آغاز شده، فضای نسبتاً امیدوارکننده‌ای را به وجود آورده که پایداری یا متزلزل شدن آن در گرو تصمیم سیاسی دولت آمریکا و فاصله گرفتن از ایده‌های پنهانی است که ریشه در سیاست‌های فشار حداکثری ترامپ دارد.
انتهای پیام/ ۱۳۴
