به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، هشت سال دفاع مقدس صحنه نقش‌آفرینی همه اقشار جامعه برای مقابله با ارتش تا به‌دندان مسلح بعثی بوده که این وحدت همه‌جانبه جامعه، مرهون تدابیر حضرت امام خمینی (ره) است؛ ایشان با هنر خود توانستند جنگ را مردمی کنند؛ چراکه بدون‌شک هیچ قدرتی بزرگ‌تر و غیورتر از مردم، در این کشور وجود ندارد.
کارکنان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران نیز پابه‌پای همه اقشار مردم، در نهضت انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی کرده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با شروع جنگ تحمیلی، ضمن مجاهدت‌های شبانه‌روزی خود و تقدیم شهدای بسیاری، نقشی بی‌بدیل و البته مهم و حیاتی را در دفاع مقدس ایفا کردند که با ورق زدن کارنامه دفاعی ایران در طول این دوران، می‌توان به این نقش مهم پی برد؛ به‌طوری که می‌توان راه‌آهن را یکی از عمده‌ترین عقبه تدارکاتی جبهه‌های جنگ دانست.
جنگ تحمیلی که آغاز شد، بیشترین ظرفیت خطوط راه‌آهن به جابه‌جایی تجهیزات نظامی و حمل و نقل رزمندگان اختصاص یافت؛ حتی راه‌آهن وظیفه حمل و نقل مواد سوختی و دیگر کالا‌های مورد نیاز جنگ را برعهده گرفت. از سویی دیگر در مناطق غیرجنگی نیز امر توسعه و بهبود شبکه ریلی راه‌آهن صورت می‌پذیرفت.
خدمات راه‌آهن به جنگ، به زیربخش‌های «فعالیت‌های ستادی»، «خدمات پشتیبانی»، «جابه‌جایی تجهیرات»، «انتقال محرومین و پیکر‌های مطهر شهدا»، «جابه‌جایی اسرا، رزمندگان و نیروهای راه‌آهن»، «کمک‌های نقدی و غیرنقدی پرسنل راه‌آهن»، «انتقال کمک‌های مردمی از سراسر کشور»، «آسیب‌های ناشی از جنگ»، «بازسازی خطوط» و «رشادت‌های بی‌بدیل کارکنان راه‌آهن» قابل تقسیم است.
البته این موضوع نیز نباید ناگفته بماند که مشارکت راه‌آهن در دفاع مقدس، تنها به پشتیبانی و حضور غیرمستقیم در جبهه‌ها محدود نبود. حدود ۱۲ هزار نفر از کارکنان متعهد راه‌آهن، همچون دیگر اقشار مردم از همان روزهای آغازین جنگ به جبهه‌ها شتافتند و مطابق آمار رسمی، ثمره این حضور، تقدیم ۲۴۷ شهید، ۵ مفقودالاثر، ۲۹۰ آزاده و ۱۲۴۱ جانباز به کشور بود.
آسیب‌های ناشی از جنگ
با توجه به نقش کلیدی راه‌آهن در روند جنگ تحمیلی، ارتش بعث عراق بارها اقدام به حملات موشکی و هوایی به ناوگان ریلی ایران کرد. رهاورد این حملات وحشیانه، نابودی و خسارت زیاد به ایستگاه‌ها و تاسیسات راه‌آهن بود. عمده این خسارات به 2 ناحیه لرستان به مرکزیت اندیمشک (مرکز ناحیه زاگرس فعلی) و ناحیه جنوب به مرکزیت اهواز و ایستگاه خرمشهر صورت گرفت.
از جمله حملات مهم هوایی که منجر به قطع خطوط ریلی شد، حمله هوایی عراق به پل «تله زنگ» در دی سال ۱۳۶۵ بود. این پل به علت اهمیت ارتباطی که در مسیر کوهستانی داشت، بار اول در مهر و سپس در دی سال ۱۳۶۵ مورد حمله هوایی قرار گرفت. بر اثر حمله در ماه دی، پایه‌های دهانه اصلی و عریض پل دقایقی پس از اصابت موشک فرو ریخت و خط آهن مسدود شد.
پل «تله زنگ»
از دیگر حملات هوایی که منجر به وارد آمدن خسارت زیادی به راه‌آهن شد، حمله هواپیماهای عراقی به ایستگاه اندیمشک بود. در بمباران این ایستگاه ۵۴ فروند هواپیما در یک روز به‌طور مداوم به مدت یک ساعت و چهل و پنج دقیقه، ایستگاه اندیمشک را آماج بی‌رحمانه‌ترین بمباران‌های خود قرار دادند که علاوه بر وارد آمدن خسارات فراوان، عده‌ای زیادی از کارکنان و مردم عادی نیز به شهادت رسیدند.
بیشترین خسارات و صدمات ناشی از جنگ تحمیلی در سه ناحیه حساس نزدیک به جبهه‌های جنوب، به راه‌آهن وارد آمد؛ چراکه دشمن همواره سعی می‌کرد تا فعالیت‌های حمل و نقلی در محورهای آذربایجان و لرستان تا جنوب را قطع کند. در طول جنگ تحمیلی، در مجموع در نواحی یاد شده به ۱۲۰ ابنیه و تاسیسات فنی خسارت کلی وارد شد که حدود ۶۵۰ دستگاه ساختمان اداری و واحدهای مسکونی ۱۰۰ درصد تخریب شده یا آسیب کلی دیدند. همچنین بر اثر این بمباران‌ها به تعداد زیادی لوکوموتیو و واگن که در ایستگاه‌ها بودند، خسارات وارد شد. به‌طور مثال؛ در حمله هوایی دشمن به قطار مسافربری اهواز- تهران، در ایستگاه هفت‌تپه، علاوه بر آن‌که قطار مسافری خسارت کلی دید، تعداد زیادی از مسافرین بی‌گناه هم شهید و مجروح شدند.
بازسازی خطوط و ابنیه
اقدام سترگ دیگر راه‌آهن در دوران هشت سال دفاع مقدس، بازسازی و ترمیم تاسیسات، بازسازی پل‌ها و خطوط ریلی بود که این مهم توسط «ادارهکل خط و ابنیه» انجام می‌شد؛ به‌طوری که این ادارهکل با اعزام اکیپ‌های مهندسی و متخصص، در امر بازسازی خطوط راه‌آهن فعالیت می‌کرد. بازسازی اعجاب‌انگیز ۱۲۰ کیلومتر خط آهن اهواز - خرمشهر آن‌هم در مدت زمان ۱۰۰ روز، از جمله این افتخارات راه‌آهن در دوران دفاع مقدس است.
رژیم بعثی عراق که به نقش کلیدی راه‌آهن سراسری شمال به جنوب پی برده بود، بسیاری از پل‌هایی که در این مسیر واقع بود را آماج حملات هوایی قرار داد؛ اما کارکنان راه‌آهن در کوتاه‌ترین زمان ممکن، با اراده‌ای بسیجی و جهادی، پل‌های تخریب‌شده را مرمت و مسیر عبور قطارها را باز می‌کردند. به عنوان مثال؛ می‌توان به بازسازی پل مهم و استراتژیک «تله زنگ» در لرستان اشاره کرد. این پل در طول جنگ تحمیلی، ۱۴ مرتبه مورد حمله هوایی دشمن قرار گرفت و ۶۵ درصد آن خسارت دید. راه‌آهن پس از خسارت کلی پل، با ایجاد ایستگاه فرعی و موقت در ضلع شمالی پل و احداث یک پل عابر فرعی، در کمتر از یک هفته کار انتقال مسافران و رزمندگان را به سرانجام رسانید. به همت کارکنان پرتلاش راه آهن، بازسازی نهایی پل در کمتر از ۱۵۰ روز انجام شد. همچنین برای برقراری امنیت دیگر پل‌ها، استتار کردن آن‌ها در دستور کار قرار گرفت و به منظور تقویت بنیه پدافندی پل‌ها از کارکنان آموزش دیده نظامی راه‌آهن نیز استفاده شد.
رشادت‌های بی‌بدیل
هشت سال دفاع مقدس عرصه‌ای ژبرای پرورش انسان‌هایی شد که از زمان و مکان خود فراتر رفتند و توانستند حماسه‌هایی خلق کنند که اکنون پس از سال‌ها، غرورآفرین و امیدبخش است. برخی از کارکنان راه آهن در بستری که جنگ برایشان فراهم کرد، خوش درخشیدند.
ایستگاه راه‌آهن اندیمشک پس از بمباران
بمباران هوایی ایستگاه اندیمشک یکی از عرصه‌هایی است که رشادت‌های بی‌بدیل کارکنان راه‌آهن در دروان دفاع مقدس است را نشان می‌دهد. در جریان این بمباران هوایی، کارکنان و کارمندان ایستگاه مانند نیروهای کنترل خط و دپو حاضر به ترک ایستگاه نشدند. همچنین در این زمینه می‌توان به فداکاری شهید «تیمور غلام‌زاده» اشاره کرد که در حین بمباران، سعی در انتقال لوکوموتیوهای به جا مانده در ایستگاه را داشت که پس از انتقال ۲ لوکوموتیو به پناهگاه در حین جابه جا کردن لوکوموتیو سوم، مورد اصابت راکت هواپیمای عراقی قرار گرفت و به مقام والای شهادت نائل آمد.
انتهای پیام/ 113
