به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس مستقر در محل برگزاری چهل و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران؛ نشست «ایده پردازی در نشر دفاع مقدس، گونه شناسی مخاطب شناسی، تنوع و تکثر» با حضور محمد قاسمی پور منتقد دبیات پایداری، دکتر باقری، امیرشهریار امینیان مدیر عامل مجمع ناشران دفاع مقدس و خانم باقری برگزار شد.
قاسمی پور در این نشست که در محل سرای ناشران دفاع مقدس برگزار شد، اظهار داشت: علی رغم تلاش در حمایت و سیاستگذاری در حوزه ادبیات دفاع مقدس کار خاصی برای مخاطب شناسی این حوزه انجام نشده است و فعالیت‌های ما فراتر از کار‌های مرسوم برای کتاب‌های دیگر نبوده است. یعنی در حوزه این ادبیات هیچ تلاشی برای شناخت مخاطب و نیاز‌های آن انجام نشده است. در مخاطب شناسی کودکان و نوجوان بیش از ۵۰ سال پیش رده بندی سنی لحاظ شد و هنوز که هنوز هست همان سیستم رده بندی توسط ناشران در مخاطب شناسی و مشاوره مورد توجه قرر می‌گیرد، در حالی که تعریف کودک ونوجوان در عصر حاضر کاملا متفاوت شده است. نسل Z ما شناخت مقتضیات و مختصات را دارد، ولی آگاهی نویسنده ما برای نوشتن برای این نسل چقدر است؟
این منتقد ادبیات پایداری تاکید کرد: باید مخاطب ادبیات مقدس را شناخت حداقل در حیطه فارسی زبانان. البته در حوزه ترجمه اثار دفاع مقدس دایره مخاطب تعریف شده‌تر است. امروز برخی از ناشران در کنار کتاب‌های خود، بخشی را هم به آثار کودکان ونوجوانان اختصاص داده اند، اما صرفا بحث تصویرگری و فرم در تالیف این کتاب‌ها مورد توجه قرار گرفته و نه محتوا و معنای آنها. برای این کار باید سازمانها، دانشگاهیان و یا شورای انقلاب فرهنگی وارد آن شوند. مجمع ناشران دفاع مقدس هم می‌تواند با توجه به حیطه خود کمک جدی در این زمینه داشته باشد. امروز نوجوان و دوران نوجوانی تعریف تازه‌ای پیدا کرده است و ما حق نداریم او را انسانی ساده لوح در نظر بگیرم و مباحث مباحث ساده و پیش پاافتاده را برایش مطرح کنیم. باید مخاطبان گروه هدف را دقیقا شناسایی کرد و روانشناسان، کارشناسان امور فرهنگی و... می‌توانند در باز تعریف مخاطب وارد عمل شوند.
وی افزود: شرایط جهانی نوجوان ما متفاوت شده است. امروز گروهی با طرح مباحثی مثل جهان وطنی تلاش‌های بزرگمردان عرصه دفاع مقدس را در ذهن مخاطب امروزی مخدوش می‌کنند و در شبکه‌های خارجی دقیقا روی این دید برنامه ریزی می‌شود و ذهن جوان را به چالش می‌کشند. ببینیم ما برای حفظ و تقویت اسطوره‌های ملی و وطنی چه برنامه‌های تبلیغی و ترویجی را پیشه کرده ایم. ناشران دفاع مقدس آیا هیچ کتابی در حوزه اهمیت کیان ارضی داشته اند؟
امینیان نیز در این نشست گفت: نسل Z یک برچسب هویتی است. برای نسل ما، والدین دانای کل بودند. امروز با توسعه فن آوری این نسل نگاه دیگری پیدا کرده و مطالبات متفاوتی دارد. می‌توان مخاطب دفاع مقدس قرار داد، اما باید دید چطور باید برای آنان نوشت؟ این نسل علاقه اش به خواندن کتاب خیلی بیشتر از نسل‌های گذشته است. اما با چه روشی می‌توانیم عطش خواندن کتاب‌های دفاع مقدسی را در انان ایجاد کنیم؟
مدیر عامل مجمع ناشران دفاع مقدس تاکید کرد: روش ارایه ما در فرم و محتوا اشکال دارد. استراتژی حاکم بر جهان تا دهه ۹۰ بر پاییه مدیریت راهبردی بود یعنی نگاه از بالا به پایین برای حل مساله، اما امروز روش‌های مشارکتی مورد توجه است و در اینجا ارتباطی ارتباطات حایز اهمیت است. جهان امروز ما بین ارتباطات تعریف و معنی می‌شود. ببینیم مولف ما، با مخاطب چگونه ارتباط می‌گیرد و مخاطب چگونه با اثر ارتباط برقرار می‌کند. چقدر ادبیات دفاع مقدس باید مخاطب ارتباط بگیرد تا محتوا و معنای این اثار را به مخاطب برساند؟ فراموش نکنیم که حدف واژه «مقدس» اصالت وجودی این آثار را مخدوش می‌کند. این ادبیات در ذات خود عنصری دارد که آن را از دیگر مبارزات متمایز می‌کند، اما پیدا کردن آن مشکل است.
باقری نیز بر اساس تحقیق روی کالا‌های فرهنگی که پیشتر در ایران انجام شده بر لزوم تقسیم بندی مخاطبان بر اساس سرمایه‌های علمی، سرمایه‌ای اقتصادی و سرمایه‌های اجتماعی تاکید کرد و گفت: ما با سه دسته مخاطب مواجهیم نخبگان که حاضر نیستند خرافات و تحریف‌ها را بپذیرند، سرمایه‌های انسانی با دانش کم و همه چیزخواران که برای شان اصالت اثر مهم نیست.
بر اساس این تحقیق درباره ادبیات پایداری اغلب بحث «سوژه‌های تکراری» مطرح بود و مخاطبان خواهان تغییر فرم و قالب‌ها بودند. ادبیات پایداری
بخشی از هویت جهانی ماست و باید به شکل ترکیبی به آن پرداخت. همچنان که چند نویسنده می‌توانند برای نگرش آن دست به قلم شوند یا از تخصص‌های مختلف برای نگارش آنها بهره گرفت.
وی تصریح کرد: هنوز بیش از ۸۰ درصد مخاطبان کتاب‌های چاپی را می‌پسندند و ما باید به این موضوع توجه کنیم. البته کار‌های ترکیبی و تولیدات چند رسانه‌ای و بازنگری در تالیف ادبیات دفاع مقدس هم ضروری است. امروز ما در مورد موضوع جنگ نیازمند بازنگری هستیم و باید در مورد شیوه‌های مبارزه در جنگ رسانه ای، جنگ شناختی و... فکر کنیم. می‌توان به سمت موضوعات نو تری رفت و برخلاف گذشته که ما شاهد جنگ میدانی بودیم امروز دامنه این مبارزه پیچیده‌تر شده است. پس ضمن بهره گیری از نظریات دانشگاهی باید به جلسات نقد در حوزه تالیف کتاب‌های دفاع مقدس بها داد.
انتهای پیام/ ۱۴۱
