به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (س)، مساجد نیز همانند دوران صدر اسلام جایگاه واقعی خود را بازشناختند؛ به طوری که نیرو‌های فعال در مساجد به طور مستقیم در متن انقلاب شرکت کردند. در آن دوران مساجد نقش پایگاه ارتباطی مردم را به عهده داشتند و در شرایط حساسی که نهضت اسلامی فاقد هرگونه تشکیلات منطبق با معیار‌های اسلامی بود، مساجد توانستند این نارسایی مهم را جبران کرده و به انسجام نیرو‌های مردمی بپردازند. به مناسبت سی و چهارمین سالگرد وفات امام خمینی (ره) و در ایامی که در قالب پرونده‌ای احیای کارکرد‌های مساجد را دنبال می‌کنیم، مرور جملات بنیانگذار انقلاب اسلامی درباره مسجد اهمیت ویژه‌ای دارد.
پیروزی انقلاب اسلامی برای اداره مسجد بود
با بررسی تحولات سال‌های سرنگونی رژیم شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی، نقش و اهمیت مسجد در ابعاد مختلف به وضوح هویداست. در آن موقعیت مردم و روحانیت با محوریت مساجد، به مبارزه ادامه می‌دادند که نه در گذشته و نه در حال و آینده، هیچ مکانی قابلیت این مرکزیت را ندارد و هم اینک نیز اگر مردم از این مرکز دور بمانند، موجب شادی دشمنان و تضعیف انقلاب خواهد شد. در آن موقعیت حساس، مسجد پایگاه عمده‌ای شد تا شاگردان و پیروان ایشان به همراه اقامه فرایض دینی و عبادی که دلیل حضور مردم در مساجد بود، پیام‌ها و اهداف امام خمینی (ره) را دریافت کنند. آن بزرگ معمار انقلاب، با تأکید بر حفظ مساجد به عنوان اصل و اساس انقلاب می‌فرماید: «مسجد محلی است که از آن باید امور اداره شود. مساجد بود که این پیروزی را برای ملت ما درست کرد. این مراکز حساسی است که ملت باید به آن توجه داشته باشند. این طور نباشد که خیال کنیم حالا دیگر ما پیروز شدیم، دیگر مسجد می‌خواهیم چه کنیم؟ پیروزی ما برای اداره مسجد است.» [صحیفه امام، ج ۱۳، ص ۱۵]
دانشجویان مساجد را پُر کنند
از جمله ترفند‌های استعمار و دشمنان داخلی و خارجی برای محو اسلام، خاموش کردن چراغ و رونق مساجد بوده است که این حیله خائنانه در رژیم گذشته تا حد زیادی مؤثر افتاد و الآن نیز تمام سعی و تلاش دشمنان در خلوت کردن مساجد به عنوان پایگاه ضداستکباری است. آن بزرگوار با تأکید بر نقش محوری مسجد در خنثی کردن نقشه‌های دشمنان اسلام می‌فرماید: «این‌ها از مسجد می‌ترسند، من تکلیفم را باید ادا کنم به شما بگویم، شما دانشگاهی‌ها شما دانشجوها، همه‌تان مساجد را بروید پُر کنید، سنگر هست اینجا، سنگر‌ها را باید پر کرد» [صحیفه امام، ج ۱۲، ص ۳۹۳]
مساجد را محل تبلیغ اسلام و قطع ایادی شرک قرار دهید
در زمان رسول اکرم (ص) یکی از مهم‌ترین نقش‌های مسجد، تدارک مقدمات فکری و بسیج عمومی مسلمانان به منظور جهاد با کفار بوده است. عیناً همین نقش در جریان نهضت روحانیون شیعه به رهبری امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ و پس از آن در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم مشاهده می‌شد. تأثیر این مکان مقدس در طول ۸ سال دفاع مقدس در جذب نیرو‌های رزمنده بسیجی و آموزش آن‌ها و نیز پشتیبانی و فعالیت‌های پشت جبهه، بر هیچ‌کس پوشیده نیست. مسلم و بدیهی است که اگر بیانات روشنگرانه آن پیر فرزانه نبود، مساجد نمی‌توانستند جایگاه حقیقی خود را بدست آورند و او بود که مساجد را مرکز جنبش‌ها و حرکت‌های اسلامی معرفی کرده و می‌فرمود: «مسجد در اسلام و در صدر اسلام، همیشه مرکز جنبش و حرکت‌های اسلامی بوده... از مسجد تبلیغات اسلامی شروع می‌شده است، از مسجد حرکت قوای اسلامی برای سرکوبی کفار و وارد کردن آن‌ها در [زیر]بیرق اسلام بوده است. شما که از اهالی مسجد و علمای مساجد هستید، باید پیروی از پیغمبر اسلام (ص) و اصحاب آن سرور کنید و مساجد را برای تبلیغ اسلام و حرکت اسلامیت و قطع ایادی شرک و کفر و تأیید مستضعفین در مقابل مستکبرین قرار دهید.» [صحیفه امام، ج ۷، ص ۶۵]
چرا مسجد محل تجمع چند پیرزن و پیرمرد شد؟
دین اسلام با توجه به نقش‌آفرینی عمیق در ایجاد تشکل‌های اجتماعی، در ابتدای نظام‌دهی سازمان دینی خود، تأسیس مرکز تجمع عمومی مسلمانان را با نام «مسجد» در اولویت قرار داد و اجتماع در آن را به نیکوترین وجه ستود و شدیدترین تأکیدات را در راستای حفظ این سنگر‌های توحیدی ابراز داشت. حضرت امام بر اساس همین شناخت، بار‌ها بر اهمیت اجتماع و حضور فعال در مساجد تأکید داشته و آن را موجب تقویت اسلام و نظام می‌دانست: «مساجد باید مجتمع شود از جوان‌ها، اگر ما بفهمیم که این اجتماعات چه فوائدی دارد و اگر بفهمیم که اجتماعاتی که اسلام برای ما دستور داده و فراهم کرده است، چه مسائل سیاسی را حل می‌کند، چه گرفتاری‌ها را حل می‌کند، این طور بی‌حال نبودیم که مساجدمان مرکز بشود برای چند پیرزن و پیرمرد.» [صحیفه امام، ج ۱۳، ص ۳۲۵]
استقامت هر مسجدی به عهده امام جماعت آن است
بحث مهم دیگر در مسجد، مدیریت و امامت آن است. این رسالت ویژه و مهم نوعی رهبری و پیشوایی است که لازمه آن این است که امام جماعت در حد خود واجد کمال، خصال، روحیات و عملکرد‌های پسندیده‌ای باشد. حضرت امام خمینی (ره) نیز با توجه به نقش مهم مسجد در ابعاد عبادی ـ سیاسی، نظامی و اجتماعی، وظیفه امام جماعت را بسیار گسترده‌تر از یک نماز جماعت می‌دانست و لزوم شایستگی و احراز شایستگی امام جماعت را مورد تأکید قرار می‌داد. او بر این مسأله تأکید داشت که استقامت هر مسجد و اهل مسجد بستگی به امام جماعت آن دارد، چرا که گاه عدم شایستگی او، موجب انحراف و دوری جماعتی از مسلمین از مسیر حق می‌شود. آن فقید فرزانه می‌فرمود: «استقامت هر مسجدی و اهل هر مسجد به عهده امام مسجد است.... گوینده‌ها باید مستقیم باشند تا بتوانند مستقیم کنند. ائمه جماعات باید مستقیم باشند تا بتوانند مستقیم دیگران را کنند.» [صحیفه امام، ج ۹، ص ۴۷۹]
امام جماعت‌هایی که امام خمینی منصوب کردند
توجه خاص آن بزرگوار بر لزوم دقت و حساسیت در تعیین و نصب امام جماعت مخصوصاً در مساجد خاص و پرجمعیت تا آنجا بود که حتی در مواردی شخصاً امام جماعت برخی از مساجد را انتخاب و معرفی می‌کردند. این انتخاب‌ها از ۲ جهت حائز اهمیت و قابل دقت است. اولاً: تعیین و انتخاب امام جماعت مساجد به قدری مهم و حائز اهمیت است که در بعضی موارد رهبر حکومت اسلامی، شخصاً اقدام می‌فرمود. ثانیاً: با توجه به تأکیدات مکرر آن بزرگوار بر نقش سیاسی، اجتماعی و نظامی مسجد، علاوه بر نقش عبادی آن، این مطلب به دست می‌آید که لازم است ائمه جماعات مساجد، افرادی آگاه به زمان و با تأیید علماء انتخاب شوند. انتصاب حجت‌الاسلام محمدباقر محی‌الدین انواری به امامت مسجدجامع نارمک و حجت‌الاسلام غلامرضا رضوانی به امامت مسجد سیدعزیزالله تهران از جمله این انتصاب‌های امام خمینی (ره) است. انواری بعد از این، رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد شد.
منبع: فارس
انتهای پیام/ ۱۳۴
