گروه استانهای دفاعپرس: امروز اگر ایران اسلامی در عرصه دفاعی و نظامی به خودکفائی رسیده است؛ مرهون مجاهدتها و فداکاریهای چند نسل از ابتدای نهضت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷ و از آن زمان تا دوران دفاع مقدس است. پس از دوران دفاع مقدس نیز این رویه ادامه پیدا کرد و با هدایتهای داهیانه امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی امروز نیروهای مسلح کشور در ارتش، سپاه و فراجا بهعنوان نیروهایی مقتدر در عرصه دفاعی و امنیتی در منطقه غرب آسیا و حتی جهان اسلام شناخته میشوند.
نسل امروز از گذشتهای که در آن رژیم پهلوی بر این کشور حاکم بود کمتر میداند و این کم دانستن باعث شده است تا رسانههای معاند دست به تطهیر آن رژیم فاسد بزند و از غفلت نسل جدید برای پاک کردن چهره خائنانه آن رژیم بهره بگیرد.
برای آشنایی بیشتر جوانان با جو حاکم بر ارتش ایران در دوران حکومت پهلوی، گفتوگو با «قنبر راسخ» زندانی سیاسی نیروی هوایی ارتش در دوران رژیم شاهنشاهی که چندسالی است، با تشکیل گروهی تحت عنوان «فجرآفرینان»، با برگزاری همایشها و فعالیتهای دیگر فرهنگی نظیر چاپ کتاب و... به تبیین حماسههای زندانیهای سیاسی نهضت انقلاب اسلامی و فعالان سیاسی که با رژیم پهلوی مبارزه میکردند، پرداخته است؛ را در ادامه میخوانید.
دفاعپرس: در چه سالی وارد ارتش شدید و چه عاملی باعث شد تا در محیط ارتش آن زمان اعتقادات دینی شما حفظ شود؟
من سال ۱۳۵۲ در سن ۲۰ سالگی به استخدام ارتش رژیم پهلوی درآمدم. در آن زمان روحانیون به دو دسته تقسیم میشدند برخی در طریق و مشی امام خمینی (ره) و اسلام ناب گام برمیداشتند و برخی دیگر هم در جهت تحقق سیاستهای رژیم پهلوی فعالیت داشتند. من در دوره جوانی پای منبر و در محضر کسانی بودم که مروج اسلام ناب بودند، در آن دوره کتب شهیدان مطهری، باهنر و بهشتی را مطالعه میکردم.
دفاعپرس: به طور کلی وضعیت ایران در زمان رژیم پهلوی چگونه بود؟
در زمان رژیم منحوس پهلوی؛ کشور ایران دچار فقر اقتصادی و فرهنگی بود و نزدیک به ۷۰ درصد از مردم ایران در آن دوره، بیسواد بودند. حتی جالب است بدانید که این فقر فرهنگی در برخی از لایههای روحانیت آن زمان نیز رسوخ کرده بود به طوری که حضرت امام خمینی (ره) در منشور روحانیت درباره تحجر روحانیون آن زمان نسبت به خود میفرمایند: «در مدرسۀ فیضیه فرزند خردسالم، مرحوم مصطفی از کوزهای آب نوشید، کوزه را آب کشیدند، چرا که من فلسفه میگفتم». پزشکهای آن زمان ایران، بیشتر از کشورهای فیلپین، هند و پاکستان بودند. رژیم پهلوی عملاً مزدور آمریکا، انگلیس و اسرائیل بود. آن رژیم؛ شرایط را طوری چیده بود که هرکس میخواست ثروتی داشته باشد بایستی به نوعی به خاندان پهلوی متصل میشد.
دفاعپرس: شرایط خفقان رژیم پهلوی را چگونه ترسیم میکنید؟
شرایط خفقان در آن دوره به حدی بود که اگر سه نفر در کنار هم مینشستند؛ یکی از آن سه نفر در خدمت ساواک میبود. آنها کاری کرده بودند که ملت از یکدیگر وحشت داشته باشند. آن زمان بیرون از ارتش؛ ساواک و شهربانی مردم را کنترل میکردند اما کارکنان ارتش توسط رکن ۲، ضداطلاعات، ساواک، عوامل نفوذی، موساد و کا.گ.ب کنترل میشدند.
دفاعپرس: اوضاع ارتش به نسبت کل جامعه چگونه بود؟
شرایط نظامی ایران نسبت به سایر عرصهها متفاوتتر بود چراکه در آن برهه زمانی؛ هم بایستی مردم کشور کنترل میشدند و هم ایران به عنوان ژاندارم منطقه برای قدرتی مثل آمریکا نقش ایفا میکرد؛ به همین جهت ارتش ایران در نیروهای سهگانه زمینی، هوایی و دریایی به پیشرفتهترین تجهیزات مجهز شده بود.
دفاعپرس: هر سه نیرو در یک سطح بودند یا تفاوتهایی داشتند؟
نیروهای سهگانه ارتش در یک سطح نبودند. نیروی هوایی رژیم پهلوی قدرتمندترین امکانات و فناوریهای آن دوره را نسبت به سایر نیروهای نظامی کشور در اختیار داشت. خلبانان و کارکنان این نیرو در آن دوره بالاترین تخصص و تحصیلات را نسبت به سایر کارکنان ارتش داشتند اما هدف دشمنان بیرونی و فرماندهان و مسئولان ردههای بالای حکومت پهلوی همواره این بود تا از لحاظ اخلاقی آنها را دچار انحرافات کنند تا به این وسیله این کارکنان را تابع خود نگه دارند. این هدف بیانگر وحشتی بود که فرماندهان از نیروی هوایی داشتند.
دفاعپرس: آیا تمام کارکنان ارتش و حتی نیروی هوایی تابع محض رژیم پهلوی بودند؟
به هیچ وجه. در چنین وضعیتی افرادی هم بودند که برخلاف رویه موجود، علیه رژیم پهلوی مبارزه میکردند و آن مسیر تعریف شده را دنبال نمیکردند. این موضوع، مسئلهای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد چراکه ریشه در قرنها تاریخ ایران دارد یعنی از زمانی که دین اسلام به صورت طبیعی و فطری و با کمترین خونریزی وارد ایران شد. وقتی که مردمی از ظلم موبدان زرتشتی به تنگنا آمده بود، فهمیدند دینی به نام اسلام و به پیامبری به نام حضرت محمد (ص) وجود دارد که ملاک و معیار برتریاش؛ تقواست، این موضوع تبدیل به فطرت ایرانیها شد و دین مبین اسلام در بین عموم ایرانیها رواج یافت. هرچند که در دورههایی زنگار میگرفت اما با تلاشهای روحانیت مبارز و مروج اسلام ناب محمدی آن زنگارها به مناسبتها و برنامههای مختلف از دلهایی که آمادگی داشتند؛ زودوده میشد؛ بر همین اساس اغلب افرادی که در دوره رژیم پهلوی به استخدام ارتش درمیآمدند، افرادی بودند که در خانوادههای مسلمان و تحت تعالیم اسلامی تربیت و پرورش یافته بودند و نه با آموزههای ادیان غیراسلامی.
دفاعپرس: این نکته در بحث گزینش افراد چقدر تأثیر داشت؟
ارتش رژیم پهلوی برای گزینش نیروها، معیارهای خاص خودش را داشت. براساس این معیارها فردی که به استخدام ارتش درمیآمد فرد سالمی بود و دارای پیشینیه کیفری نبود. اصولاً آنها به دنبال افراد دیندار و معتقد بودند! و افراد ناسالم را گزینش نمیکردند مخصوصاً برای جایگاههای ویژهای نظیر گارد جاویدان، چراکه آنها معتقد بودند افراد سالم و مسلمان اهل خیانت نیستند!
دفاعپرس: حضور مستشاران نظامی در آن ایام در بدنه ارتش چگونه بود؟
در زمان رژیم پهلوی کارخانجاتی وجود داشت که به «کارخانجات سری N» معروف بودند. محصولات این کارخانهها طراحی دولتهای آمریکا و انگلیس و رژیم صهیونسیتی بود و ما به صورت مستقیم با مستشاران آنها کار میکردیم. آنها صاحبکار ما محسوب میشدند و ایرانیها برای انجام هر کاری باید از آنها اجازه میگرفتند و حق هیچگونه ابتکار عمل و یا خلاقیتی را در زمینه نظامی نداشتند و باید تابع آنها بودند. در فیشهای حقوقی آنها بخش یا قسمتی وجود داشت تحت عنوان «حق توحش» که معنایش این بود که ملت ایران، با عرض پوزش، یک ملت وحشی هستند و ما که در این کشور فعالیت داریم؛ برای اینکه امنیتمان تأمین باشد بایستی مبلغی اضافهتر از حد حقوق عادی برایمان تعریف شود! مستشاران نظامی تقریباً همه کاره کشور بودند؛ چراکه از نخستوزیر تا نماینده مجلس ملی آن زمان با دخالت این افراد روی کار میآمدند. آنها برای انجام هرگونه فسادی در کشور آزاد بودند.
دفاعپرس: نحوه اقدامات انقلابی بدنه ارتش از چه قرار بود؟
در دوران طاغوت؛ وابستگی کارکنان ارتش به رژیم پهلوی از درجه سرگردی به بالا بیشتر میشد اما این موضوع عمومیت نداشت. همه عوامل تبعیضآمیزی که ذکرش رفت باعث شد تا افراد مومن در بدنه ارتش اقدام به توزیع اعلامیه در بین کارکنان کنند. بعد از مدتی آنها فعالیتهای خود را گسترش داده و اقدامات جدیدتری انجام دادند؛ برای مثال در سال ۱۳۵۳ بر روی دیوار یکی از مقرهای ارتش شعارهای «مرگ بر شاه» و «مرگ بر آمریکا» نوشتیم.
دفاعپرس: لطفاً علت زندانی شدن خود در زندانهای رژیم پهلوی را شرح دهید.
در آن زمان به دلیل انجام فعالیتهای انقلابی به کمیته مشترک ضد خرابکاری (موزه عبرت فعلی) منتقل شدم. یک ماه در آنجا بودم و انواع شکنجههای مرسوم را در آن مدت متحمل شدم. برای ما ارتشیها چیزی به اسم دادگاه معنا نداشت هرچه که بود فرمایشی بود و بازجو هر حکمی که میداد همان اجرا میشد. در دادگاه نخست شش ماه و در دادگاه بعدی؛ به پنج سال حبس محکوم شدم. من به مدت چهار سال و چهار ماه در زندان قصر؛ در خدمت مبارزانی چون شهید رجایی بودم و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) از زندان آزاد شدم.
دفاعپرس: مبارزان رژیم پهلوی چطور گروهبندی میشدند؟
در زمان رژیم طاغوت؛ عدهای با گرایش مذهبی و عدهای دیگر با گرایش غیرمذهبی با پهلوی مبارزه میکردند؛. مذهبیها امت واحدهای بودند که قبله، پیامبر و سایر مناسک عبادیشان مشخص بود اما غیر مذهبیها شامل چریکهای فدایی خلق، پیکار، مارکسیستها، مائویستها، طرفداران کوبا و چهگوآرا میشدند.
دفاعپرس: نحوه مقابله رژیم با فعالیتهای این دو گروه به چه شکل بود؟
در کمیته مشترک ضدخرابکاری؛ بعد از دستگیری، مذهبیها و غیرمذهبیها در یکجا نگهداری میشدند. در این کمیته برای شکنجه مبارزان انقلابی دستگاهی به نام «آپلو» وجود داشت. این دستگاه به وسیله چرخدندههایی دستها و پاها را قفل میکرد و کلاهی مثل کلاه فضانوردان که تا سینه فرد مبارز بود بر سر او قرار میگرفت؛ علاوه بر این چند سیم متصل به دستگاه شوک الکتریکی به قسمتهای حساس بدن وصل میشد. در آنجا شکنجهگری به نام دکتر حسینی با استفاده از این دستگاه و زدن شلاق در کف پای مبارزان، آنها را شکنجه میداد و از آنها بازجویی میکرد. وقتی مبارزان مذهبی تحت شکنجه ساواک قرار میگرفتند برای اینکه تحملشان بالا برود؛ طبیعی بود که یاد ائمه اطهار علیهمالسلام باشند و آنها را یاد و نام مبارک آنها را بر زبان جاری کنند. به نظر شما مبارزان غیرمذهبی در شرایط سخت شکنجه به چه کسانی متوسل میشدند و چه کسی را صدا میزدند؟ شاید این تصور پیش بیاید که آنها هنگام شکنجه از روح مارکس یا لنین مدد میگرفتند؟! اما نه، جالب است بدانید که آنها هم همین اذکاری که ما برای تحمل شکنجه بر زبان جاری میکردیم بیان میکردند. همانطور که در ابتدا هم اشاره شد؛ آنها و خانوادههایشان فطرتاً از کودکی مسلمان بودند و جز این راه دیگری نداشتند.
دفاعپرس: در پایان اگر نکته یا سخن تکمیلی دارید بفرمایید.
امروز اگر پشتیبان ولی فقیه نباشیم؛ و دشمنان بر ایران حاکم شوند سیاستهای غیر اسلامی رژیم پهلوی مجدداً و به شکل بدتری برای ایران اجرا خواهد شد.
انتهای پیام/