گروه استانهای دفاعپرس: بمباران هیروشیما و ناکازاکی در ژاپن در سال ۱۹۴۵ و کشتن ۳۰۰ هزار نفر، حمله به کره شمالی در سال ۱۹۵۱ و کشتن صدها هزار نفر، حمله به ویتنام شمالی در سال ۱۹۶۴ و کشتن ۳ میلیون نفر، حمله به افغانستان در سال ۲۰۰۱ و کشتن یک میلیون نفر، کودتا در عراق در سال ۱۹۶۰، کودتا علیه پاتریس لومومبا در سال ۱۹۶۳، کودتا علیه آلنده در شیلی در سال ۱۹۷۳، وقوع انقلابهای مخملی در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ در کشورهای گرجستان، اوکراین و قرقیزستان، کودتای ۲۸ مرداد در سال ۱۳۳۲، حمله نظامی به طبس در ۵ اردیبهشت ۱۳۵۹، طراحی و سازماندهی کودتا در پادگان شهید محمد نوژه در تیر ۱۳۵۹، تحریک صدام برای تحمیل جنگی هشت ساله علیه ایران از ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، فشار بر اتحادیه اروپا و ژاپن برای قطع روابط اقتصادی با ایران در سال ۱۳۷۵، به شهادت رساندن سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران به دستور مستقیم ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۱۳۹۸ و دهها مورد دیگر تنها گوشهای کوچک از جنایات ایالات متحده آمریکا بر ضد کشور ایران و جوامع بشری است که همه آنها در واژه «حقوق بشر آمریکایی» خلاصه میشود.
هفته «بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی» بهانه خوبی است تا هم مروری داشته باشیم بر معنای ماهیتی حقوق بشر و هم آن را بر اساس اقدامات شرورانه دولت آمریکا مورد ارزیابی و تفسیر قرار دهیم. برای بهتر روشن شدن ابعاد این موضوع، گفتگویی با «حامد آزادی» کارشناس ارشد حقوق داریم که در ادامه میخوانید.
دفاعپرس: چرا بازه زمانی ششم تا دوازدهم تیرماه را به نام هفته افشای حقوق بشر آمریکایی نامگذاری شده است؟
نامگذاری این ایام به نام هفته «بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی» بر اساس تدابیر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی صورت گرفت؛ چراکه بر اساس رخدادهای تاریخی این هفته در دهه ۶۰ شمسی، کشور ایران شاهد تحولات مهم و تلخی بوده است مانند سوء قصد به جان آیتالله «سید علی خامنهای» در مسجد ابوذر تهران، حادثه انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و ترور ۷۲ نفر از یاران انقلاب و به طور خاص آیتالله «بهشتی»، ترور «محمد کچوئی» رئیس زندان اوین در همان زندان در هشتم تیر ۱۳۶۰، شهادت «آیتالله محمد صدوقی» امام جمعه یزد به دست منافقین، بمباران شیمیایی شهر سردشت توسط هواپیماهای جنگی ارتش رژیم بعث عراق و شلیک به هواپیمای مسافربری ایرباس توسط ناو دریایی آمریکا در آبهای خلیج فارس.
دفاعپرس: حقوق بشر به صورت عام به چه معناست؟
عبارت «حقوق بشر» یک عبارت جدید است و در ادیان سنتی قدیم وجود نداشته و تقریباً بعد از جنگ جهانی دوم و همراه با تأسیس سازمان ملل در سال ۱۹۴۵ میلادی وارد گفتگوهای امروزی شد و جایگزین مجموعهای از اصطلاحات مثل حقوق طبیعی یا حقوق انسانی شد که قدیمیتر هستند. در تعریف حقوق بشر باید گفت اساسیترین و ابتداییترین حقوق یک فرد که صرفا بخاطر اینکه انسان است و از آن حقوق، بهرهمند است حقوق بشر نام دارد. ما در حقوق بشر با اوضاع و احوال یک فرد که در جامعه از آنها تاثیر میگیرد کاری نداریم و فقط به صرف اینکه آن شخص، انسان است برای او حقوقی را قائل میشویم. حقوق بشر را باید حقوق ذاتی انسان دانست؛ مستقل از نژاد، ملیت، قومیت و مواردی از این دست. به صورت خلاصه حقوق بشر یعنی حق ذاتی زندگی آزادانه بدون تحمیل اراده و خواست دیگران.
دفاعپرس: حقوق بشر برابر آنچه که در اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ تصویب شده با آموزههای اسلامی چه تفاوت مفهومی دارد؟
اعلامیه جهانی حقوق بشر یک پیمان بینالمللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ یعنی ۱۹ آذر ۱۳۲۷ در پاریس به تصویب رسید که نام دیگر این اعلامیه ۳۰ ماده تا خوشبختی انسانهاست. این پیمان بینالمللی یک ضعف شناختی دارد. آنهایی که این اعلامیه را تنظیم کرده بودند نسبت به جهانبینی توحیدی شناختی نداشتند و در این باره ضعیف بود به طوری که بعضی از مواد مثل مادههای اول تا پنجم قابل نقد جدی است. مثلاً در ماده اول قید شده که «همه افراد بشر آزاد و با حیثیت و حقوق یکسان زاییده میشوند و دارای موهبت خرد و وجدان هستند و با یکدیگر با روحیه برادری رفتار کنند» در اینجا این معلوم نیست که این مطلب توصیه اخلاقی یا دستوری است و یا یک قانونی است که همه باید از آن پیروی کنند. عبارت رفتار برادرانه در اینجا دارای ابهام است و یا در ماده دوم که آمده است که «هرکس میتواند از کلیه آزادیها که در اعلامیه حاضر به آن تصریح شده، بیهیچگونه برتری، منجمله برتری از نظر نژاد، رنگ، جنس، زبان، دین یا هر عقیده دیگر، و از نظر زاد و بوم یا موقعیت اجتماعی، و از نظر توانگری یا نسب یا هر وضع دیگر بهرهمند گردد» یک تبیین یا توجیه عقلی ندارد چون بیشتر یک شعار است تا قانون. هدف از این ماده نفی تبعیض است اما تبعیض را بصورت مطلق نفی میکند. سئوال اینجاست که تبعیض را چه افراد یا دولتهایی قائل میشوند؟ در وضعیت فعلی دنیا فقط حکومتی مثل آمریکا. یا بر اساس ماده سوم؛ که «هر کس حق دارد از زندگی و آزادی و امنیت شخصی خویش برخوردار باشد» باید سوال کرد این حقوق از کجا نشأت میگیرد؟ این سه حق در یک ردیف آمده اگر حق آزادی عمومیت ندارد و قابل تخصیص است پس به چه دلیل حق حیات و امنیت؛ مطلق و تخصیصناپذیر است؟ چه تفاوتی بین آنها وجود دارد؟
در ماده پنجم این اعلامیه آمده است «هیچ کس را نمیتوان شکنجه کرد یا مورد عقوبت با روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانتآمیز قرار داد»؛ در این ماده یک سری ابهاماتی هست که به نظر من کلاً قصاص را زیر سوال برده است. پرسش اینجاست که اگر کسی به ما ظلم کرد و فسادی هم انجام داد ما باید با او چه کنیم؟ اگر بخواهیم بر اساس این ماده قضاوت کنیم این ماده به ما میگوید قصاص نکنیم! در حالی که عدم قصاص موجب فساد بیشتر میگردد. حال آن که بر اساس آموزههای قرآنی در قصاص حیات و زندگی جاری است. (آیه ۱۷۹ سوره بقره).
دفاعپرس: به نظر شما اعلامیه جهانی حقوق بشر چه ضعفهایی دارد؟
اگر بخواهم به کاستیهای این اعلامیه اشاره کنم باید این طور گفت که به طور کلی یک ترتیب منطقی در آن وجود ندارد. به عنصر دین بیاعتنایی شده و علاوه بر این؛ با ادیان الهی یک موضع خصمانه دارد. اعلامیه جهانی حقوق بشر برهانناپذیر است و شالوده نظری ندارد. در این اعلامیه بین حق و تکلیف توازنی نیست و در آن، انسجام شفافیت وجود ندارد. اعلامیه جهانی حقوق بشر فاقد یک ارتباط بین مجموعه جهانبینی با مجموعه ارزشی است.
دفاعپرس: تعریف شما از حقوق بشر آمریکایی چیست؟
حقوق بشر آمریکایی یعنی آمریکا ارباب مطلق و کدخدای دنیا. این الگو از حاکمیت سلطهگونه، چنین دولتی را در صدر صاحبان حق قلمداد میکند به طوری که تمام حقوق برای آنهاست ولی برای کشورهای دیگر هیچ حقی را قائل نیستند و هر کسی هم که مخالف این موضوع باشد قطعاً باید از سر راه برداشته شود. کشورهایی که ثبات دارند به مراتب حاکمیت سالمی را هم دارند. این نکته از دیدگاه حقوق بشر آمریکایی برای دولت آمریکا آفت و مخاطره است چون انحصارطلبیهای نظام سیاسی این دولت را به خطر میاندازند. حقوق بشر آمریکایی یعنی اینکه از فرسنگها آن طرفتر از خاورمیانه دولتی بیاید و برای خاورمیانه تصمیم بگیرید. حقوق بشر آمریکایی به نهاد خانواده حمله میکند، چرا؟ چون یک خانواده سالم؛ جامعهساز، قوامبخش جامعه انسانی و ضامن جامعه سالم است که نتیجه چنین جامعهای صلح و ثبات بین ملتهاست. حقوق بشر آمریکایی از طریق امپراتوری رسانهای برای برهمریختن هویت و استقلال جوامعی که حکمرانی آنها بر اساس احکام و مبانی دینی است از حربههای ضد دین استفاده میکند مثل آشوبهای اخیر در کشور با موضوع حجاب. آن رسانهها حجاب را عامل تضییع حقوق زنان میدانند.
دفاعپرس: ایران چگونه میتواند جرائمی که دولت آمریکا بر ضد ملت این کشور اعمال کرده است را به لحاظ حقوقی در مجامع جهانی و حقوق بشری دنبال کند؟ به نظر شما آیا در این زمینه سازوکار محکم و قابل اجرایی وجود دارد؟
در این که آمریکا جرائم بسیاری علیه ایران مرتکب شده شکی نیست و این جرائم فقط در حوزه تروریسم با حدود ۱۷ هزار شهید ترور، نیست بلکه جرائمی نظیر اعمال تحریمهای ظالمانه بر ضد ملت ایران نیز در کارنامه سیاه این دولت مشهود است. به نظر من هفته «بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی» فرصت مناسبی برای افشای جنایات آمریکاست. تحریمها به زعم خود آمریکاییها جنایت علیه بشریت و نقض صریح حقوق بشر است جنایتی که در نظام کیفری بینالمللی یک جرم شناخته شده است.
در وضعیت فعلی، در دنیا مرجع صالح و بیطرفی که به جرائم کشورها رسیدگی کند و مستقل باشد وجود ندارد. دادگاه لاهه اختلافات حقوقی را رسیدگی میکند و در دیوان کیفری بینالمللی هم به جرائم اشخاص در جنبه کیفری رسیدگی میشود. در حوزه حقوق بینالملل عمومی که ناظر بر روابط بین دولتهاست متأسفانه ضمانت اجرایی وجود ندارد و از طرف دیگر؛ شورای امنیت سازمان ملل متحد هم فاقد صلاحیت قضایی و حقوقی لازم است. به نظر من بهترین کار در حال حاضر فقط افشاگری جنایات آمریکا است؛ البته بیان و یادآوری جنایتهای این دولت یک اقدام سیاسی نیست که چون آمریکا دشمن جمهوری اسلامی است، به دنبال آن هستیم تا با استفاده از برخی ابزارها اقداماتی را انجام دهیم تا پاسخی به اقدامات جنایتکارانه آمریکا باشد، بلکه این کار کاملاً مبتنی بر واقعیات، اقدام حقوقی و برای افزایش آگاهیهای عمومی در داخل و خارج کشور است.
انتهای پیام/