به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس مهرداد صدقی نویسنده و روزنامهنگار طنزپرداز کشور، با بیان این که تضاد و ایجاد موقعیت نامتجانس باعث شکلگیری طنز میشود، اظهار کرد: سبک زندگی و وضعیت جامعه قبل و بعد از انقلاب دچار تضاد بسیار بزرگی بود. همین تضاد بستری برای ایجاد موقعیت طنزآمیز است. نقطه مقابل آن شیوه زندگی و حاکمیتی که وجود داشت، انقلاب اسلامی است.
به نقل از حوزه هنری، وی ادامه داد: فیلمی به نام «خداحافظ لنین» در سال 2003 ساخته شد که در آن به وقایع بعد از فروپاشی شوروی و تخریب دیوار برلین و اتحاد دو آلمان پرداخته شده است، در این فیلم شخصیت مادر به کما رفته و بعد از آن که به هوش می آید فرزندش در مییابد که اتفاقات اخیر مربوط به اتحاد دو آلمان میتواند شوک بزرگی برای مادرش باشد و منجر به سکته او شود. به همین دلیل وی سعی میکند فضای آلمان شرقی را در اطراف محیط زندگی مادرش فراهم کند که در این بین اتفاقات طنزآمیزی پیش میآید.
صدقی خاطرنشان کرد: چیزی که در این فیلم اتفاق میافتد، تفاوت و تضاد آنی در یک جامعه است که بستری برای موقعیتهای طنزآمیز ایجاد میکند. طنزپردازان کشورمان میتوانند در این حوزهها ورود کنند. همچنین آثار طنزی داشتهایم که شخصیت اثر در موقعیتی خاص در انقلاب قرار میگیرد و ابتدا با تزویر فعالیت میکند و بعد دچار تحول میشود. تفاوت تضادآمیز بین این دو مرحله نیز بستر داستانهای مختلف طنز را ارائه میکند.
این نویسنده با بیان این که در سالهای آغازین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فضا برای طنزپردازی فراهم بود، عنوان کرد: پس از وقوع جنگ تحمیلی به یکباره طنزپردازی به حاشیه رفت و ادبیات اغلب شکل شعاری به خود گرفت و بیشتر معطوف به دفاع مقدس شد؛ تا زمانی که مرحوم کیومرث صابری فومنی در سال 69 مجله طنز گل آقا را منتشر کرد و بار دیگر به طنز مکتوب جان داد.
وی همچنین گفت: در تمام این سالها، فیلمها، سریالها و داستانهایی که کار میشد اغلب کلیشهایی و شعاری بودند و شاید به خاطر دور شدن از آن روزهاست که برخی طنزپردازان و داستاننویسان ترجیح میدهند از موضوعات روز برای تالیف اثر استفاده کنند و در رجوع به موضوعات مربوط به انقلاب کمی تنبلی میکنند. سوژههای روز به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده و نویسندگان احساس میکنند با برگشت به آن فضا، شاید برای خوانندگان هم حرف تازهای نداشته باشند. در حالی که نویسندگان و هنرمندان دیگر کشورها هنوز درباره جنگ جهانی کار میکنند و مهم این است که نوع نگاه به موضوع تازه باشد.
نویسنده کتاب «آبنبات هلدار» تصریح کرد: در کشور ما نیز طی این سالها آقای محمدعلی علومی چند اثر درباره طنز معاصر کار کردند، آقای مزینانی هم دو اثر داستان انقلاب منتشر کرد که رگههایی از طنز در آن دیده میشد. البته حمایت از داستانهای دفاع مقدس خیلی بیشتر از حمایت از داستانهایی با مضمون انقلاب بوده است و تصور میکنم تنها حوزه هنری است که سالیانه و به طور مداوم جشنواره داستان انقلاب را برگزار میکند. اگر مسئولان جشنواره داستان انقلاب بتوانند بخشی را به داستانهای طنز انقلاب اسلامی اختصاص دهند مطمئن باشید که شاهد آثار خوبی در این زمینه خواهیم بود.
این نویسنده و روزنامهنگار با بیان این که در ادبیات دفاع مقدس شاهد آثار خوبی هستیم، اظهار کرد: البته آثاری که درباره انقلاب کار شده نیز نشان میدهد که نگاه درباره انتخاب آثار نسبتا باز بوده است. قبل از این که کتاب محمدکاظم مزینانی را بخوانم فکر می کردم با اثری کلیشهای درباره انقلاب مواجه هستم. اما بعدا متوجه شدم اتفاق تازه ای در این عرصه رخ داده است. اگر تبلیغات درستی صورت بگیرد و توزیع مناسبی وجود داشته باشد کتاب های ادبیات انقلاب اسلامی نیز در بین مخاطبان جای خود را باز خواهد کرد.
