مروری بر کتاب جنگ ایران و عراق/۲

رودخانه مرزی ایران و عراق، دقیقا چه نام دارد؟

دولت عراق از پذیرفتن نام اروندرود بر این رودخانه مرزی تا سال ۱۹۷۵ سر باز می‌زد؛ لیکن در این سال طبق اطلاعات دریافتی از سازمان جغرافیایی کشور بر اساس قراردادی بین دولت‌های ایران و عراق، دولت عراق نیز رسماً نام اروندرود را بر این رودخانه پذیرفت.
کد خبر: ۶۹۱۴۴۸
تاریخ انتشار: ۲۸ شهريور ۱۴۰۳ - ۰۲:۳۰ - 18September 2024

به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، جنگ ایران و عراق یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین رخدادهای قرن بیستم محسوب می‌شود این جنگ در بحرانی‌ترین کانون جهان یعنی خاورمیانه به وقوع پیوست و به مدت هشت سال طول کشید نبردهای سخت و دشوار نیروهای ایرانی با قوای متجاوز که عمدتاً با پیروزی ایران همراه بود، به تقویت حضور نظامی ابرقدرتها به ویژه آمریکا در خلیج فارس منجر شد.

حضور این نیروها در خلیج فارس و حمایت و پشتیبانی آنان و اکثر کشورهای عربی خاورمیانه از عراق و همچنین نقش خبری - تبلیغی رسانه‌های غربی در همراهی با عراق این جنگ را به مهمترین رخداد یکصد ساله اخیر در جهان تبدیل کرد.

پیشینه تاریخی اختلافات مرزی عراق با ایران چه بود؟

کتاب «جنگ ایران و عراق پرسش‌ها و پاسخ‌ها» نوشته فرهاد درویشی توسط مرکز اسناد و دفاع مقدس منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب سوالات کلیدی و مهم در مورد جنگ تحمیلی و دفاع مقدس را پاسخ داده است.

خبرگزاری دفاع مقدس در سلسله مطالبی بخش‌هایی از این کتاب را منتشر می‌کند.

رودخانه مرزی ایران و عراق، دقیقا چه نام دارد؟

* اروندرود، رود بزرگی است که از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات تشکیل می‌شود و پس از  از عبور از بصره در محلی به نام نهر خین، در جنوب شلمچه به مرز ایران میرسد. از اینجا مرز مشترک ایران و عراق شروع میشود و تا مصب اروندرود در خلیج فارس ادامه می‌یابد.

طول اروندرود ۱۷۵ کیلومتر و عرض آن ۱۲۰ تا ۵۰۰ متر است. مرز مشترک ایران و عراق در اروندرود ۸۱ کیلومتر است عمق اروندرود در بصره ۶/۷ متر و در فاو ۹ متر است. البته عمق اروندرود هنگام جزر و مد آب افزایش و کاهش می‌یابد بنابراین اروندرود برای کشتیرانی کاملاً مناسب است.

رودخانه هایی که اروندرود را تشکیل می‌دهند از خاک ترکیه و ایران سرچشمه می‌گیرند رودخانه هایی که از خاک ترکیه سرچشمه می‌گیرند عبارت اند از: دجله و فرات؛ و رودخانه هایی که از خاک ایران سرچشمه می‌گیرند، برخی وارد خاک عراق شده و به دجله یا اروندرود می‌ریزند و برخی در خاک ایران مستقیماً به اروندرود می‌ریزند که در مجموع عبارت‌اند از: کارون، کرخه، زاب ،بزرگ زاب ،کوچک ،دیاله، کبور، سیروان و الوند.

رود کارون مهمترین رود ایران از نظر حجم آب است که به اروندرود می‌ریزد و از این نظر با هر یک از رودخانه های دجله و فرات قابل مقایسه است. به طور کلی حدود ۶۷ درصد آب اروندرود به تنهایی از ایران تأمین می شود.

از نظر تاریخی، تقریباً تا ۳ هزار سال پیش از میلاد، اروندرود تشکیل نشده بود و رودخانه‌های دجله فرات و کارون جداگانه به دریا می‌ریخته‌اند. تا پایان دوره ساسانیان وضع به همین منوال بوده است، بنابراین تاریخچه این رود از عهد اسلامی جلوتر نمی‌رود و در اصل پیش از آن تاریخ وجود نداشته است.

اروندرود هنگامی به وجود آمد که عراق امروز ملیت مشخصی نداشت و جزئی از قلمرو امپراتوری ساسانی شمرده می‌شد. پس از سقوط ساسانیان، به واسطه عدم مراقبت سدها خراب و شکسته شد و دو رودخانه در قرنه به هم پیوستند و اروندرود را تشکیل دادند. به این ترتیب، اروندرود اسمی است که از به هم پیوستن رودخانه‌های دجله و فرات به وجود آمده است. کلمه اروندرود که به این رودخانه مرزی اطلاق می‌شود، در واقع نام قدیمی و ایرانی دجله است.

در ادبیات فارسی نیز کلمه اروندرود به دفعات به کار رفته است. بنابراین كلمة "شط العرب " اسمی است جدید که بر این رودخانه نهاده اند. به کار بردن مجدد کلمۀ اروندرود از سال ۱۳۳۸ (۱۹۵۹) به هنگام نخستین بحران بر سر اروندرود شروع شد. اما دولت عراق از پذیرفتن نام اروندرود بر این رودخانه مرزی تا ۱۹۷۵ سر باز می‌زد؛ لیکن در این سال طبق اطلاعات دریافتی از سازمان جغرافیایی کشور بر اساس قراردادی بین دولت‌های ایران و عراق، دولت عراق نیز رسماً نام اروندرود را بر این رودخانه پذیرفت.

انتهای پیام/ 801

نظر شما
پربیننده ها