ظریف: امنیت نمی‌تواند به هزینه نا امن کردن دیگران به دست آید

به گزارش گروه اخبار داخلی دفاع پرس؛ متن مقاله دکتر محمد جواد ظریف به شرح زیر است:

سفر تاریخی جناب آقای دکتر روحانی، رییس محترم جمهوری اسلامی ایران به ایتالیا و فرانسه، آغاز فصل نوینی از همکاریهای سودمند دو و چندجانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بعد از حدود یک دهه وقفه محسوب میشود.

ایتالیا و فرانسه بهعنوان ارکان اصلی و بنیانگذاران اتحادیه اروپایی و همچنین پل سنتی ارتباط میان غرب با خاورمیانه، اغلب روابط سازندهای با ایران داشتهاند. هر چند در مقاطعی این رابطه دچار نشیب و فراز و بحرانهای مقطعی شده است، ولی تمایل هر دو طرف برای رفع دشواریها و پشت سرگذاشتن این مشکلات، نشان دهنده پیوندهای عمیق متقابل دو طرف است. هرچند بحران غیرضروری هستهای و فشارهای طرف ثالث باعث ایجاد وقفهای ناخواسته در روابط سنتی ایران و اروپا شد، ولی استقبال گرم و دیدارها و توافقات بسیار خوبی که در این سفر انجام گرفت، نشان دهنده عزم جدی دو طرف برای اعاده مجدد و سریع روابط در تمامی زمینههای اقتصادی، همکاریهای انرژی، فنآوری، سیاسی، فرهنگی و حتی امنیتی است.

همچنین دیدار جناب آقای دکتر روحانی با پاپ فرانسیس، تاکید مجددی بر تعهد دو جانبه برای پیوستن به تلاشها برای ایجاد جهانی عاری از خشونت و افراطیگری (WAVE) محسوب میشود. ابتکاری که جناب آقای روحانی، آن را در سپتامبر 2013 در مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان یکی از اولویتهای اصلی سیاست خارجی ایران پیشنهاد دادند و در همان سال با اجماع کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل این ابتکار به تصویب رسید و امیدی را برای ایجاد یک کارزار جهانی دور اندیشانهتر برای مبارزه با تروریسم ایجاد کرد.

در یک دیدگاه وسیعتر، ایران و اروپا از دوران باستان، همسایه تمدنی یکدیگر محسوب شدهاند. بعد از شروع اجرای توافق برجام برای خاتمه دادن به یک تنش جهانی غیرضروری و دوازده ساله، اینک زمان پرداختن به کارهای مهمتری است که در راس آنها جستوجوی راهکارهایی است که به ایران و دیگر کشورهای تاثیرگذار کمک کند تا زمینههای گسترش همکاریها را در پرتو منافع مشترک و مقابله با تهدیدات جمعی فراهم کنند.

حوزههای متعددی وجود دارد که ایران و اروپا در آن منافع مشترکی دارند. علاوه بر روابط تاریخی و سنتی دوجانبه، نقاط مثبت دیگری چون وجود اقتصادهای مکمل، زمینههای همکاریهای سودمند در حوزههای انرژی و فنآوری، فرهنگ های کم و بیش نزدیک هندواروپایی و همینطور ارتباطات فرهنگی دیرپای دوسویه میتواند افزایش و تداوم همکاریها را تضمین کند. به علاوه، هم در قالب سازوکارهای دسته جمعی و هم در چارچوب روابط دوجانبه میتوان مبارزه با تهدیدات مهمی مثل گسترش تروریسم، افراطیگری، خشونت، قاچاق مواد مخدر و نظایر آن را تعریف و پیگیری کرد.

حلقه مفقودهای که در کنار همکاریهای اقتصادی و فنآوری باید به آن توجه کافی بشود، ضرورت افزایش همکاریهای دو طرف در مبارزه با خشونت و افراط و تلاش برای اعاده سریع صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه است که توجه کافی نکردن به آن تهدیدی برای هر دوی ما محسوب میشود. ایران به عنوان کشوری که در قلب خاورمیانه واقع است و اروپا بهعنوان همسایه بلافصل این منطقه، هر دو نگرانیهای به جا و مشروعی از ادامه جنگ و خونریزی و بحران آوارگان در خاورمیانه به ویژه در سه کشور سوریه، عراق و یمن دارند.

ایران از مدتها قبل دو طرح چهار مادهای و به روز شده برای حل بحرانهای فعلی در سوریه و یمن ارائه داده است که بخش بزرگی از آن در قطعنامه 2254 شورای امنیت نیز ملحوظ شده است. نکات مشترک این طرحها شامل آتشبس فوری، کمکهای انساندوستانه برای غیرنظامیان، تسهیل گفتوگوهای گروههای داخل کشور و سرانجام هدایت آنها به سمت تشکیل یک دولت فراگیر گسترده وحدت ملی قابلیت بازگرداندن صلح و ثبات را به منطقه دارد. به ویژه پس از برگزاری اجلاس وین 1 و 2 و نیویورک درباره سوریه و صدور قطعنامه 2254، روند و ضرباهنگ مناسبی برای رسیدن به یک راهحل سیاسی عادلانه در سوریه به وجود آمده است که کشورهای بزرگ اروپایی در این زمینه میتواند نقش موثری برای تقویت و تداوم این روند ایفا کنند.

همچنین برای مقابله با ریشهها و جلوههای خشونت ساختاری و افراط شامل مبارزه با فقر و نابرابری اقتصادی، ترویج سازوکارهای مردم سالارانه، پرهیز از دامن زدن به خشونت هویتی و فرقهیی و مخالفت با اقدامات یکجانبه نظامی خارجی جزو اولویتهایی است که میتواند در اعاده ثبات در خاورمیانه کمک کند و اتحادیه اروپایی میتواند در این چارچوب نقش مثبتی را ایفا کند.

امنیت نمیتواند به هزینه نا امن کردن دیگران به دست آید. در حقیقت هیچ ملتی نمیتواند به منافع خود دست یابد، بدون این که منافع دیگران را نیز در نظر گیرد. هیچ کس نمیتواند با القاعده و خویشاوندان فکریاش نظیر به اصطلاح دولت اسلامی - که نه دولت است و نه اسلامی- در عراق مبارزه کند، در حالی که آنها را در یمن و سوریه به شکل موثری گسترش میدهد. در این راستا کشورهای اروپایی میتوانند در تشویق دیگر کشورهای خاورمیانه به قبول راهحلهای سیاسی برای این بحرانهای منطقهیی نقش مثبتی ایفا کنند.

سخن پایانی این که، جهان شامل ایران و اروپا نمیتواند بیش از این از پرداختن به ریشههای ناآرامی در منطقه خاورمیانه طفره برود. در عین حال این فرصتی یگانه برای تعامل است که نباید هدر برود. صلح و ثبات نیاز اساسی منطقه خاورمیانه، اروپا و جهان است. در یک جهان به هم پیوسته و با وابستگی متقابل روزافزون، نیاز به همکاری واقعی در مبارزه با خشونت و افراط یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت غیرقابل انکار است.

محمدجواد ظریف

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران