گروه سیاسی دفاع‌پرس - شایان میرزایی: در دو دهه اخیر، یکی از محورهای ثابت گفتمان رهبر معظم انقلاب اسلامی، هشدار نسبت به «سراب حمایت‌های غربی» بوده است. ایشان بارها تأکید کرده‌اند که کشورهایی که به حمایت آمریکا و متحدانش دل بسته‌اند، در بزنگاه‌های حساس تنها رها شده و هزینه‌های سنگینی را متحمل شده‌اند. نمونه‌های تاریخی متعددی این حقیقت را آشکار کرده است، اما شاید جدیدترین و بارزترین نمونه آن، بحران اوکراین و رفتار متناقض آمریکا در قبال این کشور باشد. اتفاقی که در مشاجره لفظی ترامپ و زلنسکی به اوج خود رسید و یک بار دیگر نشان داد که آنچه رهبر معظم انقلاب اسلامی از سال‌ها پیش درباره تکیه بر غرب مطرح کرده‌اند، همچنان یک واقعیت جاری در روابط بین‌الملل است.
از زمان آغاز بحران اوکراین و پس از حمله روسیه در ۲۰۲۲، کی‌یف به طور کامل به حمایت‌های آمریکا و اروپا تکیه کرد. دولت اوکراین از همان ابتدا به جای تلاش برای ایجاد توازن در سیاست خارجی، راهبرد تکیه بر واشنگتن و ناتو را پیش برد. کمک‌های مالی و تسلیحاتی غرب به اوکراین، اعمال تحریم‌های سنگین علیه روسیه و تلاش برای تقویت جایگاه بین‌المللی کی‌یف، نشان می‌داد که آمریکا و متحدانش اراده جدی برای ایستادن در کنار اوکراین دارند. اما این حمایت‌ها، همان‌طور که رهبر انقلاب بارها پیش‌بینی کرده بودند، بیشتر از آنکه یک واقعیت راهبردی باشد، سرابی بیش نبود.
نشانه‌های کاهش حمایت‌های آمریکا از اوکراین مدت‌هاست که خود را نشان داده است. تأخیرهای مکرر در تصویب بسته‌های کمک مالی، هشدارهای واشنگتن مبنی بر محدودیت منابع، و کاهش تدریجی ارسال تجهیزات پیشرفته نظامی، همگی بیانگر این واقعیت است که حمایت از اوکراین در اولویت اصلی آمریکا نیست. این روند به حدی پیش رفت که اخیرا، ترامپ پیشنهاد مذاکره و پذیرش بخشی از خواسته‌های روسیه را مطرح کرد؛ مسأله‌ای که با خشم زلنسکی و تیم او مواجه شد.
در همین رابطه در یکی از پرتنش‌ترین دیدارهای دیپلماتیک،ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید با یکدیگر دیدار کردند؛ نشستی که بیش از آنکه نمادی از اتحاد باشد، به عرصه‌ای برای افشای شکاف‌های عمیق در روابط آمریکا و اوکراین تبدیل شد. ترامپ در این نشست به صراحت زلنسکی را به «بی‌احترامی» و ناسپاسی متهم کرد و از او خواست که هر چه سریع‌تر به دنبال توافق صلح با روسیه باشد. او خطاب به زلنسکی گفت: «اوکراین در موقعیت ضعیفی قرار دارد و ادامه جنگ تنها به نابودی بیشتر این کشور منجر خواهد شد.» ترامپ همچنین تأکید کرد که آمریکا نباید برای همیشه درگیر جنگی باشد که هیچ سود مستقیمی برایش ندارد. این مشاجره لفظی، که در حضور خبرنگاران رخ داد، یکی از واضح‌ترین نشانه‌های تغییر رویکرد واشنگتن در قبال کی‌یف است.
رفتار آمریکا در قبال اوکراین، نمونه‌ای از الگویی است که بارها در تاریخ تکرار شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره به این نکته اشاره کرده‌اند که ایالات متحده تنها تا زمانی از یک کشور حمایت می‌کند که تأمین‌کننده منافع آن باشد و به محض آنکه هزینه‌ها از مزایا پیشی بگیرد، به راحتی دست از حمایت برمی‌دارد. این اتفاق را می‌توان در سرنوشت کشورهای مختلف از جمله افغانستان، عراق نیز مشاهده کرد.
نمونه افغانستان شاید یکی از آشکارترین مثال‌ها باشد؛ جایی که آمریکا پس از دو دهه حضور، در عرض چند هفته به‌طور کامل از این کشور خارج شد و دولتی را که خود ساخته بود، بدون هیچ‌گونه پشتیبانی به حال خود رها کرد. همین اتفاق در عراق، در لحظاتی که دولت بغداد بیش از هر زمان دیگری به حمایت نیاز داشت، نیز رخ داد. این سیاست مبتنی بر منافع صرف، نشان می‌دهد که هیچ کشوری نباید حمایت‌های آمریکا را به عنوان یک استراتژی پایدار در نظر بگیرد.
مشاجره ترامپ و زلنسکی یک نشانه آشکار از تغییرات بزرگ در نظام بین‌الملل و کاهش اعتبار حمایت‌های غربی است. اوکراین که زمانی گمان می‌کرد می‌تواند با اتکا به آمریکا، روسیه را شکست دهد، اکنون با واقعیتی تلخ مواجه شده است؛ واشنگتن حاضر نیست تا بی‌نهایت هزینه‌های جنگی را که هیچ منفعت مستقیمی برایش ندارد، بپردازد. این وضعیت، بار دیگر حقانیت هشدارهای رهبر انقلاب را ثابت می‌کند که همواره تأکید داشته‌اند تکیه بر غرب، به‌ویژه آمریکا، یک اشتباه راهبردی است که در نهایت جز ناامیدی و شکست نتیجه‌ای نخواهد داشت.
برای کشورهایی که در مسیر توسعه و استقلال قرار دارند، تجربه اوکراین می‌تواند یک درس مهم باشد. اعتماد به حمایت‌های خارجی، بدون تکیه بر توان داخلی و ایجاد یک استراتژی مستقل، می‌تواند در بزنگاه‌های حساس به بزرگ‌ترین نقطه‌ضعف تبدیل شود. در دنیای سیاست بین‌الملل، هیچ کشوری برای همیشه متحد یا دشمن باقی نمی‌ماند؛ آنچه اهمیت دارد، حفظ استقلال، اتکا به ظرفیت‌های داخلی و اتخاذ سیاست‌هایی است که کشور را در برابر تغییرات ناگهانی قدرت‌های بزرگ مقاوم سازد.
حال باید دید با توجه به حمایت کشورهای اروپایی پس از مشاجره ترامپ از زلنسکی، از اوکراین و همچنین مواضع مختلف رئیس‌جمهور ایالات متحده طی روزهای اخیر در رابطه با کشورهای اروپایی و ناتو این مشاجره چه تاثیری بر روابط اروپا و آمریکا خواهد گذاشت.
انتهای پیام/381
