الزامات خبری در بحران‌ها

اصحاب رسانه در مواقع بحرانی در ایفای رسالت خود، باید و نباید‌هایی دارند که در وهله اول باید با پرهیز از دامن زدن به اختلافات، از ایجاد و شیوع شایعات جلوگیری کنند تا مردم به درستی بدانند در محیط پیرامون خود چه خبری در جریان است.
کد خبر: ۷۶۸۷۹۳
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۹:۴۳ - 09August 2025

به گزارش خبرنگار فرهگ دفاع‌پرس، به مناسبت هفدهم مرداد، روز خبرنگار گرامیداشت روز خبرنگار در تابستان ۱۴۰۴ در ایران نسبت به سال‌های پیش‌تر با تفاوت عمده و قابل ملاحظه‌ای رو‌به‌رو است و آن هم قرار گرفتن در دوران پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم غاصب و پوشالی صهیونیستی به کشور عزیزمان است؛ نبردی که ملت قهرمان و استوار ایران، ققنوس‌وار از آتش سهمگین نبرد با اهریمن صهیون، برآمد و فریاد رسای مظلومیت، حقانیت، رشادت و ایستادگی‌اش گوش فلک را کر و از طریق خبرنگاران بی‌ادعا و وظیفه‌شناس و اصحاب صدیق اطلاع‌رسانی به همه دنیا مخابره کرد.

دا مقاری: الزامات خبری در بحران‌ها

نیاز مبرم آحاد مردم در جای جای هر کشوری به مقوله حیاتی اطلاع‌رسانی و دانستن از وضعیت پیرامون خود در شرایط بحرانی و حاد، بیشتر از شرایط عادی و اوضاع بسامان آشکار می‌شود و ضرورت حفظ آمادگی همیشگی و کاربردی در انجام تکالیف و وظایف آگاهی‌بخشی توسط گردانندگان رسانه‌ها و فعالان این بخش، بسیار مهم است که نشان می‌دهد کارزار اطلاع‌رسانی و خبررسانی، هیچگاه و در هر شرایطی تعطیل نخواهد شد و اصطلاحا خبر و اجزای مرتبط با آن تعطیلی بردار نیستند؛ در روزگار فعلی که رسانه‌ها از یک ابزار ساده اطلاع‌رسانی در دستان قدرتمند مسئولان به کنشگران اجتماعی مبدل شده‌اند و این موضوع، بیانگر اهمیت و جایگاه رسانه در جوامع امروزی است؛ حال آنکه در شرایط بحرانی این کنشگر می‌تواند مقابل فعال شدن و گسترش گسل‌های اجتماعی و جریانات مخرب را گرفته و آرامش و طیب خاطر را به مردم نوید و هدیه دهد.

اهالی خبر و اصحاب رسانه در مواقع بحرانی برای انتقال دقیق اخبار و انعکاس وقایع و جاری ماندن نگاه مسئولانه، شفاف و بی‌واسطه در ایفای رسالت خود، باید و نباید‌هایی دارند که در وهله اول باید ضمن طراحی نقشه راه شیشه‌ای اطلاع‌رسانی و پرهیز از دامن زدن به اختلافات، از ایجاد و شیوع شایعات جلوگیری کرده و تلاش کنند تا مردم به درستی بدانند در محیط پیرامون خود، شرایط زندگی روزمره عادی نیست و در مرحله اضطرار و خطر قرار گرفته است، چه خبری در جریان است و چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و یا اینکه به وقوع پیوسته است.

متأسفانه در مواقع اضطرار و بحران، خبر، رنگ خود را به تحلیل می‌بازد و نظام پیشرو و پویای اطلاع‌رسانی به نظامی کندرو و ایستا مبدل می‌شود و در کمال تأسف، مسئولان به جای مردم، محور اطلاع‌رسانی می‌شوند؛ اما باید همچون رسانه‌های پیشرفته دنیا در ممالک توسعه یافته، رسانه‌ها و اصحاب خبر، نماد شفافیت شده و مردم، محور اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی شوند؛ مبحثی که رگه‌هایی از آن در این جنگ اخیر نمایان شد.

اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف، حفظ استقلال حرفه‌ای، مستندسازی وقایع و اتفاقات، انتقال خواسته‌های مردم و بلندگو شدن برای رساندن صدای بی‌واسطه آنان، رعایت اخلاق حرفه‌ای، گسترش و بسط گفت‌و‌گو‌های اجتماعی از طریق تولید و انتشار گزارش‌های منصفانه و بدون غرض، مقابله با اخبار جعلی، عدم جانبداری سیاسی، تنها بخش‌هایی از باید‌های اطلاع‌رسانی در مواقع بحرانی به شمار می‌روند که خوشبختانه شاهد این موارد در روز‌های گذشته بودیم.

ساخت و انتشار شایعات، تحریف حقیقت، نقض حریم خصوصی افراد مختلف، دامن زدن به تنش، نادیده گرفتن منابع موثق، تکرار کلیشه‌ها، چشم‌پوشی از اخلاق حرفه‌ای، نادیده گرفتن پیامد‌های گزارش‌ها بر آرامش و انسجام جامعه از جمله نباید‌های اطلاع‌رسانی در این فضا هستند که باید بیش از همیشه مورد توجه و مداقه قرار داده شوند.

نهایت اهتمام خبرنگاران باید در شرایط فعلی کشور و دوران پساجنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم ددمنش صهیونیستی، تلاش و همت گماردن برای بالابردن ضریب همبستگی مردمی، انسجام اجتماعی آگاهانه و وحدت ملی باشد که در این رهگذر است که باید با افزایش گستره‌های اطلاع‌رسانی، دانش، فهم مشترک و آگاهی مردم در همه امور افزایش و توسعه یابد.

تهییج افکار عمومی، تقویت گفتمان ملی، روایت‌سازی موثر، افزایش توان هویت ملی، تقویت روایت ملی و تلطیف فضای روانی جامعه، گوشه‌هایی از وظایفی هستند که جامعه پویا، پرسش‌گر و مطالبه‌گر در قوانینی نانوشته بر عهده جامعه خبری و اصحاب رسانه گذارده است و به عنوان باید‌هایی گفته می‌شود که در این دوازده روز، به صورت ملموس، شاهد این موارد مهم در اجزای متفاوت جامعه خبری ایران سربلند بودیم.

فردی که نام خبرنگار را با علم به همه موارد مطروحه بر خود اطلاق می‌کند باید در مواقع جنگ و بحران نیز در این کسوت و مسئولیت، کوشا باشد و جز حقیقت نگوید و ننویسد که شهادت بالغ بر دویست و سی خبرنگار در بیست ماه اخیر فقط در باریکه غزه در کشور فلسطین، گواهی مستدل و متقن بر حقانیت و گویای پویایی این صنف در انعکاس بحران‌های مختلف از جمله جنگ به عنوان بزرگترین بحران غیرطبیعی امروز جهان و بشریت است. 

خبرنگاران در شرایط بحرانی با اتخاذ تدابیر و مجموعه فعالیت‌هایی می‌توانند در مدیریت و هدایت افکار عمومی، کاهش شایعه پراکنی و تلاش در افزایش سلامت روانی جامعه نقشی پررنگ را ایفا کرده و اثرگذار باشند که اطلاع‌رسانی مشفقانه و مسئولانه با پرهیز از تحریف و بزرگ‌نمایی، تطابق داشتن با واقعیت، عدم جانبداری و احساسی عمل کردن، انتقال دهنده صدای آسیب‌دیدگان از بحران، ارائه روایت صحیح و بدون سانسور و حذفیات از واقعیت میدانی بحران، بخش‌هایی از اقدامات و نگاه اصحاب خبری در این مواقع مهم و اضطراری است که اثر بزرگ و ژرفی را بر روی مردم و جامعه خواهد گذارد.

اصحاب اطلاع‌رسانی در شرایط خاص و بحرانی به ویژه در عرصه جنگ‌ها باید برای برقراری صلح و آرامش، توقف خشونت و ناامنی، یافتن حقیقت، انتشار حقایق جنگ، چون انتشار تصویر کشته‌شدگان بی‌گناه و بلایای ایجاد شده همراه با به تصویر کشیدن عاملین جنایت، تلاش و کوششی مجاهدانه کنند و در کنار این موارد از تاریخ‌نگاری وقایع برای درج و ثبت در تاریخ کشور نیز غفلت نورزیده و از دروغ‌گویی با هر درجه‌ای برای نشان دادن عمق فجایع حتی برای فهم بهتر افکار عمومی در هر شرایطی مجدانه پرهیز کرده و منش سلامت خود در همه عرصه‌ها را حفظ کنند که مردم بهترین مرجع و سنگ محک برای کشف حقیقت و راستی‌آزمایی هستند و اگر خبرنگار، صحیح و حرفه‌ای عمل کند، تلاش وی مقدس و نتیجه کوشش او نیز قطعا به کل جامعه انرژی مثبتی را در کوران بحران وارد خواهد کرد.

 مهدی مقاری

انتهای پیام/ 281

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار