به گزارش گروه فرهنگ دفاع‌پرس، «خاطره نویسی» یکی از گونه‌های مهم ادبیات داستانی است که پشتوانه‌ای مهم برای برهه‌ای از خاص از تاریخ محسوب می‌شود، این گونه ادبی علاوه بر اهمیت زیبایی شناسی آن به لحاظ اسنادی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که در کنار تاریخ نگاری رسمی می‌تواند زوایای پنهان یک رویداد را برای نسل‌های بعد آشکار کند.
تاریخ دفاع مقدس که از ابعاد مختلف دارای اهمیت بالایی است نمی‌تواند بدون خاطره نگاری از خطر تحرف در امان بماند، حتی برای ثبت و ضبط تاریخ رسمی دفاع مقدس و تاریخ نگاری کلاسیک به شدت به خاطره نگاری وابسته است. اما خاطره نگاری چنان که ساده به نظر می‌رسید نباید ساده انگارانه تصور شود. این گونه ادبی نیز مانند سایر گونه‌های دیگر ادبی لوازم، دستورالعمل، شیوه‌های خاص خود را دارد که باید آنها را فراگرفت و سپس به ثبت خاطرات پرداخت.
در ایام مبارک دفاع مقدس نگاهی خواهیم داشت به مفاهیم و شیوه‌های خاطره نویسی که قسمت پنجم آن را در ادامه می‌خوانید:
از شیرینی تا تلخی حوادث
خاطره نگاری شفاهی سبک و شیوه‌ی جدیدی از تاریخ نگاری است و برخلاف خاطره نگاری مکتوب که کم و بیش در ایران سابقه داشته است، این صورت از تاریخ نگاری، نو و جدید است و هم اکنون به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، چنان که به یکی از منابع اصلی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی بدل شده است. در این روش خاطره نگار نباید صرفا به بیان و ثبت خاطرات شیرین پیروزی‌ها و فراز‌های حوادث و وقایع بپردازد، بلکه حوادث تلخ و شیرین، شکست‌ها و کامیابی‌ها و فراز‌ها و فرود‌ها باید در کنار هم مطرح شوند.
از آسیب‌های جدی در روایت‌های خاطره‌ای، گزینش ذهن خاطره نویس و خاطره گو است که ممکن است در بیان خاطره ترجیحا به نقش‌ها و حوادث مثبت بیندیشد و این مثبت اندیشی موجب اشتباه محقق و خواننده در شناخت حوادث شود. آسیب دیگر، اعمال خودمحوری در روایت خاطره است و بدین معنا که خاطره گو حوادث را حول محور خودش تبیین کند، به گونه‌ای که ریشه و عامل همه‌ی قضایا و البته با نگاهی مثبت به او ختم شود و نقش دیگران ضعیف‌تر جلوه کند. با این وجود خاطره در دوره‌ی معاصر یکی از اصلی‌ترین منابع و مستندات تاریخی و تاریخ نگاری به شمار می‌رود. از این رو لازم است حدود و ثغور، ارزش تاریخی و اعتبار هر خاطره را با دقت و وسواس بازکاوی نماییم. لازم به ذکر است اعمال این دقت در خاطرات شفاهی به مراتب جدی‌تر و عمیق‌تر است. علاوه بر این توجه به انگیزه و اهداف تنظیم کنندگان خاطرات و یا موقعیت خاطره گو نیز بسیار مهم است.
منبع: «از خاطره تا داستان»/ محسن محمدی فشارکی، فضل‌الله خدادادی
انتهای پیام/ 161
