انقلاب سینما/۶

روایت «دفاع مقدس» خود یک جهاد مقدس است

امام خامنه‌ای در خصوص اهمیت انعکاس فرهنگ دفاع مقدس فرمودند: «این کار فرهنگی و هنری شما که روایت آن جهاد مقدس هست، جهاد است؛ در مقابله‌ی با تلاشی که می‌شود برای به فراموشی سپردن پیروزی‌های دفاع مقدس، مقاومت کنیم. کار شما روایت دفاع مقدس و همین مجاهدت بزرگ است.»
کد خبر: ۷۷۷۷۹۸
تاریخ انتشار: ۰۵ مهر ۱۴۰۴ - ۰۵:۳۲ - 27September 2025

به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ توانست جنبشی عظیم در ارکان فرهنگی کشور که بواسطه افراد ناکارآمد در مسیر انحطاط قرار گرفته بود ایجاد کند. در این میان سینما بیش از هر رسانه دیگری از این انحطاط آسیب دید. در دوره رژیم پهلوی سینما نه تنها رنگی از جامعه اسلامی نداشت که در بسیاری از موارد علیه جامعه دینی بود طبعا چنین سینمایی به مذاق مردم عادی خوش نمی‌آمد، به همین دلیل سینمای فارسی در سال ۱۳۵۶ به ورشکستگی افتاد. این انقلاب اسلامی بود که توانست به سینمای ایران را احیا کند.

روایت «دفاع مقدس» خود یک جهاد مقدس است

در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی رژیم بعث عراق با حمایت از اربابان غربی و شرقی خود حمله گسترده‌ای علیه ایران اسلامی انجام داد تا به این واسطه در انقلاب مردمی و اسلامی ایران را از بین ببرد که چنین هدفی محقق نشد. جنگ تحمیلی علیه ایران که با عنوان دفاع مقدس از آن یاد می‌شود در ابعاد وسیعی اثرگذار بود، سینما در کنار سایر گونه‌های هنری از واقعه دفاع مقدس تاثیر فراوان گرفت و سینمای دفاع مقدس به عنوان اولین و تنها ژانر بومی ایران متولد شد؛ که از سوی مردم و هنرمندان مورد استقبال قرار گرفت.

این سینما برای رسیدن به قله رفیعی که انتظار داریم فاصله بسیار دارد و باید در این مسیر شتاب بیشتری به خود دهد، بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه هنر سینما می‌تواند اصحاب سینما را در طی این مرحله یاری رسان باشد. به مناسبت هفته دفاع مقدس نگاهی داریم به فرمایشات امام خامنه‌ای در حوزه سینمای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که قسمت ششم آن را در ادامه می‌خوانید:

زیبایی‌های ایثار جوانان در جنگ تحمیلی به تصویر کشیده شود

«کدام معنا شیواتر و عمیق‌تر از احساس فداکاری و ایثار و گذشت یک جوان هجده، نوزده ساله که از خانواده‌ی مرفهی بلند می‌شود می‌آید اهواز ـ که من دیدم از این قبیل جوان‌ها؛ حالا چند موردش یادم هست، بالخصوص خودم با اینها معاشرت داشته‌ام و دیدم ـ خانواده‌ی مرفه، زندگی راحت، پدر و مادر مهربان، نه دچار عقده است و نه دچار کمبود است، می‌آید در میدان جنگ، آن‌چنان فداکارانه حرکت می‌کند که انسان مبهوت می‌ماند. حالا خیلی از این جوان‌ها با توصیه‌ی امثال بنده وارد این میدان شده بودند. من نگاه می‌کردم و می‌دیدم، ما کجا، اینها کجا! اصلاً انسان به گَرد اینها نمی‌رسد. خوب، اینها زیبایی است، اینها را توصیف کنید، اینها را استخراج کنید.»

بیانات در دیدار جمعی از کارگردانان سینما و تلویزیون‌/ ۲۳ خرداد ۱۳۸۵

ضرورت پرداختن به دشمن‌شناسی در آثار فرهنگی

«شما سینماگران جنگ، پشت صحنه‌ی جنگ را چقدر تصویر کردید؟ چه شد که این جنگ شروع شد؟ کدام فیلم سیاسى بین‌المللى پلیسی، می‌تواند شیرین‌تر از این در بیاید که شما تصویر کنید ـ اسناد هم الآن وجود دارد ـ چطور شد که صدام حسین به خودش جرئت داد و این گستاخی را کرد که به قصد تسلط بر ایران، به ایران حمله کند؟ نه این‌که همه‌ی ایران را بگیرد، بدون شک، قصد او این بود که خوزستان و یکی، دو استان دوروبر را بگیرد و به عنوان یک همسایه‌ی مقتدر بر حکومت مرکزی ایران ـ هر که باشد آن حکومت؛ یا جمهوری اسلامی یا هر کس دیگر ـ مسلط بشود که می‌شد؛ یعنی اگر این دفاع جانانه نبود و اگر آن تسلط بر خوزستان انجام می‌گرفت، مگر ممکن بود یک حکومت مرکزی این‌جا سر کار باشد و به آن‌کسی که بخشی از کشور را قدرتمندانه تصرف کرده، باج ندهد؟! خوب، چه شد که این را وادار کردند که این حمله را انجام بدهد و او حمله کرد؟ و چگونه به او کمک کردند؟ و کدام کارخانجات به او سلاح شیمیایی فروختند؟ آنهایی که آن سنگر‌های هشت‌ضلعی و پنج‌ضلعی را درست کردند، چه کسانی بودند؟ کدام کشور‌ها آن هواپیما‌ها را به او دادند؟ آن مأمورین عالی‌رتبه‌ی سیاسی، امنیتی و نظامی‌ای که از کشور‌های مختلف ـ از جمله آمریکا ـ به بغداد آمدند و با او و مردان او ملاقات کردند، چه کسانی بودند؟ شما به اینها نپرداختید. اصلاً شخصیت صدام کیست؟ اینها برای قصه‌نویسی جا دارد.»

بیانات در دیدار جمعی از کارگردانان سینما و تلویزیون‌/ ۲۳ خرداد ۱۳۸۵

کار هنرمند روایت مجاهدت‌ها در دوران دفاع مقدس است

«آنچه در دوران آن هشت سال از بروز خصلت‌های والا و پسندیده‌ی انسانی، از شجاعت، از ایثار، از اخلاص، از صدق و صفا، از بروز تدبیر‌هایی که از یک جوان چنین تدابیری انتظار نمی‌رفت ـ این برجستگی‌هایی که در دوره‌ی هشت سال دفاع مقدس به وجود آمد ـ اتفاق افتاد، با هزینه‌های زیادی هم همراه بود. چقدر جان عزیز فدا شد، چقدر ثروت مال و ثروت وقت مصرف شد. شما امروز آنها را در واقع با کار هنری خودتان بازآفرینی می‌کنید. همان تأثیراتی را که آن حادثه می‌توانست در یک نسل در یک جامعه باقی بگذارد، شما با این نوشته‌ی خودتان، با این فیلم خودتان، با این کار هنری خودتان که بازآفرینی آن حادثه است، در مخاطب خودتان ایجاد می‌کنید. این خیلی کار بزرگی است، خیلی کار مهمی است؛ شما برای آن تابلوی پرشکوه و پر از ریزه کاری و ظرافت و زیبایی آیینه می‌شوید.

خود این کار فرهنگی و کار هنری شما که روایت آن جهاد مقدس هست، جهاد است؛ زیرا سعی بر این بوده که آن مفاهیم والا به دست فراموشی سپرده بشود؛ برای این تلاش شده، کار شده. آن عزتی، اعتماد به نفسی، احساس اقتداری که از ناحیه‌ی معنویت رزمندگان ما و جامعه‌ی اسلامی ما احساس شد و توانست آن حادثه‌ی عجیب و شگفت انگیز ـ یعنی پیروزی در دفاع مقدس و شکست نخوردن در مقابل تهاجم این همه دشمن ـ را رقم بزند، آن خصوصیات، آن خصلت‌ها، برای ملت ما، برای کشور ما، یکی از بزرگ‌ترین نیازهاست. اینها را بایستی نگه داریم و در مقابله‌ی با تلاشی که می‌شود برای به فراموشی سپردن آنها، مقاومت کنیم. کار شما روایت دفاع مقدس و همین مجاهدت بزرگ است.»

بیانات در دیدار فعالان عرصه هنر دفاع مقدس/ ۲۴ شهریور ۱۳۸۸ 

هنر دفاع مقدس مخاطب جدی فروانی دارد

«این‌که تصور بشود که هنر دفاع مقدس در جامعه‌ی ما مخاطب ندارد، طالب ندارد، این هم خطای بزرگی است، از اشتباهات فاحش است؛ اگر کسی این را خیال کند. تحقیقاً پرمشتری‌ترین آثار هنری بعد از انقلاب در زمینه‌های مختلف، آن آثار هنری است که مربوط به دفاع مقدس بود؛ چه در زمینه‌ی فیلم و سینما، چه در زمینه‌ی کتاب، خاطره، داستان. همین چند تا کتابی که در واقع تیراژهایشان بی‌سابقه است ـ در کشور ما چنین تیراژ‌هایی وجود نداشته که در ظرف دو سال، صد بار کتابی چاپ بشود.

این‌که به من گزارش دادند، کتابی است در باب دفاع مقدس، همین کتاب «خاک‌های نرم کوشک» یا کتاب «دا» که در کم‌تر از دو سال، شنیدم بیش از هفتاد بار به چاپ رسیده! ما هیچ‌گونه کتابی از کتاب‌های گوناگون را با این تیراژ‌ها نداریم ـ مخصوص کتاب‌های مربوط به دفاع مقدس است. در زمینه‌ی فیلم هم همین‌جور است؛ پرفروش‌ترین فیلم‌ها و پرجاذبه‌ترین و پرمشتری‌ترین فیلم‌ها، فیلم‌هایی است که مربوط به دفاع مقدس است. از فیلم «آژانس شیشه‌ای» و «لیلی با من است» تا این فیلم اخیر «اخراجی‌ها»‌ی آقای ده نمکی، اینها بیشترین مشتری‌ها، بیشترین فروش‌ها را داشته که درباره‌ی دفاع مقدس است.

این‌جور نیست که مشتری نداشته باشد، طالب نداشته باشد. البته بعضی از کار‌ها هست، مشتری پیدا نمی‌کند؛ این اشکال در مضمون و محتوا نیست، اشکال در ساخت است، در قالب است، در کیفیت است، در مایه‌های کم هنری است که به خرج داده می‌شود و در یک اثر به کار می‌رود و طبعاً طالب پیدا نمی‌کند؛ بنابراین در این زمینه هرچه بتوان کار کرد، هرچه بتوان سرمایه گذاری مالی و مدیریتی کرد، جا دارد و سفارش ما این است. دوستان هنرمند هم با شوق و امید، این کار را

دنبال کنند. البته این کار افراد پابه رکاب و آماده و مسئولیت شناس لازم دارد؛ یعنی کسانی که حقیقتاً احساس مسئولیت کنند و حالت تنبلی و خواب آلودگی و اینها در انسان نباشد. یک چنین عناصری می‌توانند خوب در این عرصه و در این میدان نقش ایفاء کنند.»

بیانات در دیدار فعالان عرصه هنر دفاع مقدس/ ۲۴ شهریور ۱۳۸۸ 

انتهای پیام/ 161

نظر شما
پربیننده ها