گروه استانهای دفاعپرس- «محمدرضا حقدادیان» فعال فرهنگی و اجتماعی؛ هفته انتظامی و فراجا، فرصتی مغتنم برای ارج نهادن به تلاشهای بیوقفه، ایثار و جانفشانیهای سبزپوشان مقتدری است که «اقتدار» را با «امنیت» گره زده و آرامش را برای هر ایرانی به ارمغان میآورند.
فراجا، بهعنوان نیروی حافظ نظم و امنیت، در تاریخ انقلاب اسلامی، از مرزهای میهن تا جایجای شهرها، نقشی محوری و تعیینکننده داشته است. این نیرو نه تنها ضامن اجرای قانون است، بلکه با حضور فعال در عرصههای مختلف اجتماعی و اقتصادی، ستون فقرات ثبات داخلی کشور محسوب میشود. اقتدار فراجا، نه صرفاً در
توان نظامی و تجهیزاتی آن، بلکه در اعتماد مردمی و تعهد کارکنان آن به آرمانهای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ریشه دارد.
ریشهها در دفاع مقدس؛ اولین سنگر، اولین شهید
ردپای رشادت کارکنان انتظامی، به روزهای آغازین تجاوز دشمن در جنگ تحمیلی ۸ ساله بازمیگردد. در سی و یکم شهریورماه سال ۱۳۵۹، هنگامی که صدام خیال کشورگشایی در سر داشت، این ملت ایران بود که با دفاعی همهجانبه، متجاوز را به زانو درآورد. در آن سالها، فرماندهی انتظامی کشور در قالب سه نهاد مجزا، اما همسو، یعنی شهربانی، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی، در کنار ارتش، سپاه و بسیج، سنگر دفاع را محکم ساخت.
نقش سهگانه در آغازین روزهای جنگ
در مقطع حساس آغاز جنگ، هر یک از این سه نهاد، وظایف تعریفشدهای در تأمین امنیت داخلی و دفاع از حریمها بر عهده داشتند که این وظایف به سرعت با نیازهای جبهه ادغام شد:
۱. ژاندارمری: نیروهای ژاندارمری، به دلیل وظیفه ذاتی خود در حفاظت از مرزها و مناطق روستایی و حساس استراتژیک، اولین کسانی بودند که هدف تیرهای خصم قرار گرفتند. عملیات مرزی آنها بلافاصله به خط مقدم نبرد تبدیل شد. گزارشها حاکی از آن است که اولین تیر شلیکشده به سوی مرزهای ایران و اولین تیر پاسخ از سوی مدافعان، از پاسگاههای مرزی ژاندارمری رقم خورد. این نیروها به سرعت وارد نبردهای مستقیم شدند و اولین شهدای جنگ تحمیلی را تقدیم نظام کردند.
۲. شهربانی: با وجود تمرکز بر نظم شهری، واحدهایی از شهربانی نیز به سرعت سازماندهی شده و در تأمین امنیت مناطق پشت جبهه و کنترل ترافیک تجهیزات نظامی در محورهای اصلی نقش حیاتی ایفا کردند. همچنین، در مواردی که شهرها تحت حملات موشکی یا هوایی قرار میگرفتند، نیروهای شهربانی در عملیات امداد و نجات پیشتاز بودند.
۳. کمیته انقلاب اسلامی: این نهاد نیز با بسیج نیروهای محلی و حضور در مناطق در معرض خطر، به ویژه در تأمین امنیت داخلی و جلوگیری از نفوذ عوامل خرابکار، کمک شایانی به تثبیت اوضاع در سالهای اولیه جنگ نمود.
این نیروهای سهگانه، با تلاشی هماهنگ، حماسهای ماندگار آفریدند که شجاعت آنها در تاریخ انقلاب ثبت شده است. میراث آن دوران پرافتخار، اهدای هشت هزار و ۵۰۰ شهید شامل این سه نهاد ادغامنشده به انقلاب اسلامی است. این تعداد شهید، نشاندهنده عمق تعهد آنها حتی پیش از ساختار انتظامی است.
حافظان امنیت در گستره ملی (ناجا)
پس از پایان جنگ، با هدف تمرکز فرماندهی، افزایش کارایی و ایجاد یک ساختار منسجم امنیتی، در سال ۱۳۷۰، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) با ادغام رسمی شهربانی، ژاندارمری و کمیته، شکل گرفت. مأموریت این نیرو وارد فاز جدیدی از حرفهایسازی و توسعه شد.
تأمین نظم در دوران سازندگی و توسعه
نیروی انتظامی همچون دیگر نیروهای مسلح، حضوری مقتدرانه برای برقراری امنیت داخلی و مرزها پیدا کرد. نقش این نیروها در دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی فراتر از صرفاً برخورد با جرم و جنایت بود؛ آنها بستر ساز توسعه و رشد کشور شدند.
تأمین فضای لازم برای فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، مرهون مجاهدتهای بیامان این نیروها در خطوط مقدم مبارزه با تهدیدات نوین است. این تهدیدات، ماهیتی چندوجهی پیدا کردند که نیاز به تخصصهای جدید داشت:
۱. مبارزه با مواد مخدر (جنگ بیپایان علیه مخلان سلامت جامعه):
بیشترین درگیریهای فیزیکی سبزپوشان در دوران ناجا، مربوط به مبارزه با باندهای بینالمللی مواد مخدر بوده است. این جنگ، نه تنها در مرزها، بلکه در عمق شهرها نیز جریان دارد. آمار کشفیات مواد مخدر در سالهای متمادی نشاندهنده حجم عملیات پیچیده پلیس مبارزه با مواد مخدر است. درگیریهای مرزی با قاچاقچیان در مناطق شرقی کشور، به دلیل ماهیت مسلحانه و گستردگی جغرافیایی، بسیار خطرناک بوده و تلفات سنگینی به همراه داشته است.
۲. نبرد با قاچاق کالا و ارز (حفاظت از ستونهای اقتصادی):
قاچاق سازمانیافته، ستونهای اقتصادی کشور را نشانه رفته است. پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در محورهای مواصلاتی، بنادر و گمرکات، وظیفه سنگینی در جلوگیری از خروج منابع ملی و ورود کالاهای غیرمجاز دارد. موفقیت در این حوزه، مستقیماً بر ثبات نرخ ارز و حمایت از تولید داخلی تأثیر میگذارد.
۳. امنیت شهری و ترافیک:
پلیس راهنمایی و رانندگی (راهور) و پلیس پیشگیری، روزانه با میلیونها تعامل مردمی سر و کار دارند. کنترل ترافیک در کلانشهرها و مدیریت حوادث رانندگی، یک عملیات لجستیکی عظیم و دائمی است.
در این مسیر پرخطر، نیروی انتظامی پس از دفاع مقدس تاکنون نیز چهار هزار و ۷۹۹ شهید دیگر تقدیم امنیت و آرامش مردم کرده است. این آمار، تداوم ایثارگری و هزینهای است که برای حفظ امنیت پایدار پرداخت میشود. مجموع شهدای نیروی انتظامی تا پیش از تغییر ساختار، به بیش از ۱۳ هزار نفر میرسید.
بخش سوم: فراجا: اقتداری هوشمند و جامع (ساختار جدید و مأموریتهای تخصصی)
در سال ۱۴۰۰، با هدف ارتقاء سطح فرماندهی، چابکسازی ساختار، بهرهگیری از فناوریهای نوین و افزایش دامنه اختیارات عملیاتی، ساختار ناجا تغییر کرد و به فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) تبدیل شد. این تغییر ساختاری، بیش از یک نامگذاری مجدد بود؛ بلکه آغاز عصر جدیدی از «اقتدار هوشمند» و رویکردی جامع امنیتی بود.
فراجا امروز با تفکیک و تخصصی شدن بیشتر مأموریتها، یک منظومه کامل امنیتی را شکل داده است که شامل ۱۶ بخش اصلی و حیاتی است. این ساختار، انعطافپذیری و توانایی پاسخگویی سریع به چالشهای امنیتی پیچیده امروزی را به همراه دارد.
امنیت پایدار، ثمره اقتدار سبزپوشان
هفته انتظامی و فراجا، صرفاً یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه زمان بازنگری در تعهدات و قدردانی از رشادتهای مداوم است. امنیت پایدار، دستاوردی نیست که به صورت رایگان به دست آید؛ بلکه نتیجه فرآیندی دائمی از هوشیاری، آموزش، تجهیز و از خودگذشتگی است.
در این هفته، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره تمامی شهدای والامقام انتظامی و فراجا، که در طول تاریخ انقلاب اسلامی، از جنگ تحمیلی تا مقابله با فتنهها و ناهنجاریهای امروزی، جان خود را تقدیم کردهاند، مراتب قدردانی خود را از تلاشهای شبانهروزی، آمادگی رزمی و هوشمندی عملیاتی همه کارکنان خدوم فراجا در تأمین امنیت پایدار کشور اعلام میداریم.
فراجای مقتدر، ضامن حیات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران اسلامی است. اقتدار این سبزپوشان، نه در ابعاد سرکوب، بلکه در اجرای عدالت، حفظ کرامت انسانی و برقراری نظم است که به پشتوانه اعتماد مردم معنا پیدا میکند و مقوم امنیت پایدار است.
انتهای پیام/