دفاع مقدس و قدرت نرم

ساجد :کتاب دفاع مقدس و قدرت نرم از جمله کتبی است که در حوزه قدرت نرم، به تبیین مؤلفه‌های قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران پرداخته و با استفاده از روش تحلیل محتوا، به تحلیل وصایای شهدای دانشگاه امام صادق(ع) پرداخته و برای نخستین بار پژوهشی علمی و روشمند در حوزه وصایای شهدای گرانقدر دفاع مقدس انجام داده است.

این کتاب از یک مقدمه و پنج فصل به شرح زیر تشکیل شده است.

در مقدمه کتاب با عنوان «کاربرد قدرت نرم؛ تحلیلی بر ظرفیت‌های راهبردی دفاع مقدس» نگارنده، ضمن مروری اجمالی بر نظریه‌ اسلامی قدرت نرم، بر این ایده تاکید دارد که «نظریه اسلامی قدرت نرم»، افزون بر مبادی فلسفی و ابعاد انتزاعی که دارد؛ کاملاً «عینی» بوده و در معادلات روزمره قدرت جوامع اسلامی حضور دارد.

به تعبیر دیگر این نظریه شأن «عینی» و «ارزش راهبردی» دارد و لذا نباید آن را مقوله‌ای صرفاً انتزاعی و منحصر به اعتقادات قلبی دانست.

مصداق بارز تاریخی این نظریه، دوران هشت سال دفاع مقدس است که در دوران معاصر به بهترین وجه وجوه سلبی و ایجابی مدعای نگارنده را تایید می‌نماید. البته از طریق تحلیل سیره پیامبر اکرم(ص)، امیرمؤمنان علی(ع) و سایر ائمه معصومین(ع) و یا رهروان صدیق ایشان در طول تاریخ، می‌توان این موضوع را به شکل مبسوطی تحلیل و تشریح نمود که در اثر حاضر به اقتضای موضوع و حوزه بحث، فقط دوران دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل اول با عنوان «چارچوب نظری»، نگارنده پیرامون چیستی قدرت، انواع قدرت، مفهوم قدرت نرم، اهمیت قدرت نرم، منابع قدرت نرم، آسیب‌‌های قدرت نرم، عوامل افزایش قدرت نرم، شاخص‌‌های قدرت نرم، تهدیدات قدرت نرم، سطوح قدرت نرم، کاربردهای قدرت نرم و چگونگی استفاده از قدرت نرم به بحث و بررسی پرداخته است.

در فصل دوم با عنوان «انقلاب اسلامی و حماسه دفاع مقدس»، مؤلف در مورد انقلاب اسلامی ایران، ماهیت انقلاب اسلامی ایران، پیشینه قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران، حماسه دفاع مقدس، نقش تعیین کننده قدرت نرم در پیروزی جنگ تحمیلی، اهمیت دوران تاریخی جنگ تحمیلی، اهمیت شهید و شهادت، مفهوم شهادت، فرهنگ شهادت، ویژگی‌های شهادت، اهمیت وصیت نامه شهدا، علت انتخاب وصیتنامه شهدای دانشگاه امام صادق(ع)، تأکید امام خمینی(ره) بر تعلم پیدا کردن از وصیت‌نامه شهدا و تأکید مقام معظم رهبری(حفظه الله) بر مطالعه وصیت‌نامه شهدا بحث و بررسی نموده است.

در فصل سوم نگارنده در مورد روش تحقیق در کتاب حاضر بحث نموده است. اعم مباحث این فصل در مورد معرفی روش تحلیل محتوا، انواع روش‌های تحقیق، علت انتخاب روش تحلیل محتوا، تعریف محتوا، تعریف تحلیل محتوا، تعریف مقوله، شرایط تحلیل محتوا، انواع روش‌های تحلیل محتوا، فنون تحلیل محتوا و فرایند انجام پژوهش است.

فصل چهارم کتاب نیز به تحلیل محتوای وصایای شهدای دانشجوی دانشگاه امام صادق(ع) اختصاص دارد. در این فصل کلیه مضامین وصایای شهدا مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و مؤلفه های قدرت نرم از آن استخراج شده است. این فصل مشحون از جملات و عباراتی است که به عنوان مستندات مؤلفه های قدرت نرم، به کار رفته است.

در فصل پنجم، مؤلف با طبقه‌بندی مؤلفه‌های استخراج شده، این مؤلفه‌ها را در سه حوزه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دسته‌بندی نموده و با ارائه نمودارهای سنجش فراوانی هر کدام از این حوزه‌ها، در نهایت مدل کلی قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران بر مبنای وصایای شهدا را استخراج و به تصویر کشیده است.

در حقیقت این کتاب که ماحصل یک پروژه تحقیقاتی است، به دنبال این بوده تا با بررسی وصیتنامه شهدای دانشگاه امام صادق‌(ع) به‌عنوان جوانانی دانشجو، نخبه، فرهیخته و دغدغه‌مند نظام و انقلاب اسلامی، این مطلب را بیان کند که شهدا به‌عنوان پرچم داران نهضت انقلاب اسلامی ایران و کسانی که جان خود را بر سر آرمان‌های انقلاب فدا کرده‌اند، در وصیتنامه‌های خود به ابعاد خاصی از قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران اشاره کرده و برخی موارد در این زمینه را مورد تأکید قرار داده‌اند.

نتایج حاصل از این تحقیق را در دو بخش می‌توان بیان نمود: بخش اول مفهوم واقعی قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران و بخش دوم تبیین این مفهوم از منظر شهدای دانشگاه امام صادق(ع) و کشف میزان اهمیت و تأثیرگذاری ابعاد و مقولات قدرت نرم که در سه بخش فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دسته‌بندی شده‌اند. این مطلب از خلال تأکیدات شهدا در وصیت نامه‌هایشان استخراج شده است.

کتاب «دفاع مقدس و قدرت نرم» تألیف محمد جانی‌پور با مقدمه اصغر افتخاری به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) به بهای 65000 ریال در بهار سال 1391 منتشر شده است.