«دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران –شاه‌کشی»

کد خبر: ۲۰۱۷۶۷
تاریخ انتشار: ۰۱ بهمن ۱۳۹۱ - ۱۰:۰۴ - 20January 2013

 انتشارات سرمدی در گذشته مجموعه کتاب‌هایی را با عنوان «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران –شاه‌کشی» نوشته «محمدتقی سرمدی» و «ناصر پویان» منتشر کرده بود که این دانشنامه چندی پیش به چاپ سوم رسید.

از عناوین «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران _ شاه‌کشی» می‌توان به «از آغاز تا پایان دوره ساسانیان»، «از صدر اسلام تا دم واپسین صفویه»، «از ظهور کریمخان زند تا مرگ لطفعلی‌خان زند و آغا محمدخان قاجار»، «از قاجاریان تا بمباران مجلس»، «از استبداد صغیر تا پایان کار قاجاریه»، اشاره کرد.

در بخشی از جلد نخست این دانشنامه با عنوان «از آغاز تا پایان دوره ساسانیان»، آمده است: بی‌تردید برخی از رویدادهای سرزمین ایران که بیش از دوازده‌ هزار سال آثار ماندگار و تاریخ دارد، از حمله اسکندر مقدونی به قلمرو هخامنشیان گرفته تا سقوط ایران به دست اعراب، ظهور اسلام و رواج آن و جنبش مشروطیت در کشور بی‌نظیر بوده است.

در آن روزگاران حق و قانون، حامی مقتدر و عادلی نداشت و قدرت مؤثر در دست کسی بود که بیشترین فشار، شکنجه، قتل و غارت را اعمال می‌کرد.

عزل شاهان، فرمانروایان و مقامات بلندپایه و متنفذ، با جنگ و خونریزی، شکنجه و اعدام و تبعید و مصادرۀ اموال منقول و غیرمنقول همراه بود؛ گذشته از مردمان عادی و آزادی‌خواهان حتی بالاترین صاحبان قدرت نیز از اهانت و چوب و فلک در امان نبودند. در حمله وحشیانه اسکندر مقدونی به ایران، داریوش سوم پادشاه هخامنشی و خانواده‌اش در وضع بسیار بدی نابود و اسیر و آواره شدند و کشور بزرگ ایران از استقلال افتاد.

در سده هفتم میلادی دودمان ساسانی به دست عرب منقرض شد و یزدگرد سوم آخرین شاه این سلسله به وضع فجیعی کشته شد و فرزندان و منسوبین وی هم مقتول، اسیر و آواره گشتند.

جعفر برمکی، مازیار، بابک، افشین و ابومسلم خراسانی وطن‌پرستان ایرانی هم به دست خلفای عباسی کشته شدند؛ آنگاه مغولان در اوایل سده هفتم هجری قمری ایران را مورد تاخت ‌و تاز قرار داده، کشتند و غارت کردند و ویران ساختند و رفتند و سرزمینی سوخته و خانخانی و بی‌نظم و قانون برجای گذاشتند. آنگاه نادرشاه افشار ظهور کرد، تا قلب هندوستان پیش رفت و سپس به دست بستگان خود به قتل رسید.

وقتی نوبت پادشاهی به لطفعلی‌خان زند پادشاه دلیر زند رسید، آغا محمدخان قاجار به کمک و خیانت حاجی ابراهیم کلانتر او را از پادشاهی انداخت و پس از شکنجه‌ای سخت کشت و خاندان زند را نابود و در به‌در ساخت.

پس از آن حاجی‌ابراهیم کلانتر، به فرمان فتحعلی‌شاه قاجار که از قدرت و نفوذ بسیار وی بیمناک شده بود، او و همه افراد خانواده‌اش که شاغل مقامات مهم دولتی بودند به قتل رسیدند. در دوره قاجارها صدراعظم‌های بزرگ هم ناجوانمردانه به قتل رسیدند که فقدان آنان آثار و نتایج بدی برای ایران به همراه داشته است، این دو نفر یکی میرزا ابوالقاسم قائم مقام‌فراهانی و دیگر میرزا تقی‌خان امیرکبیر بود که اولی به دستور محمدشاه قاجار (پدر ناصرالدین شاه قاجار) و دومی به فرمان ناصرالدین شاه قاجار به قتل رسیدند.

مخالفت محمدعلی‌شاه با مشروطیت و گلوله‌باران مجلس شورای ملی به امر وی و کشته ‌شدن عده‌ای از آزادی‌خواهان و انحلال مجلس و بازگشت سلطنت استبدادی نیز بر کسی پوشیده نیست؛ قیام میرزا‌کوچک‌خان در گیلان و فراز و نشیب انقلاب جنگل و قتل وی نیز گوشه‌ای از تاریخ خون‌بار کشورمان را دربرگرفته است.

جلد نخست این دانشنامه دارای نوزده فصل نظیر «کشته‌شدن سیامک و ضحاک ماردوش»، «قیام برای خون‌خواهی سیاوش»، «رستم، پهلوان نامی ایران»، «تشکیل دولت ماد و آغاز نبرد»، «کوروش بزرگ مؤسس سلسله هخامنشی»، «نبرد و کشتار بر سر قدرت و کشور‌گشاییِ جانشینان کوروش»، «خشایارشا»، «کشتار بر سر قدرت از اردشیر اول تا داریوش سوم»، «قتل داریوش، پیروزی و مرگ اسکندر مقدونی»،‌«پادشاهان سلوکی در ایران»، «کشتار شاهان و شاهزادگان اشکانی»، «مهرداد ششم (بزرگ)»، «خسروان و شیروان، و کشتار برای گسترش قدرت»، «برزویه طبیب یا بزرگمهر که بود؟»، «شاه‌کشی، شاهزاده‌کشی، سقوط ایران به دست عرب»، «ساسانیان که بودند؟»، «سیمای پارس و پارسیان در یک نگاه»، «زردشت، مانی، مزدک، زروان» و «گزیده‌ای از تصاویر ارتشیان» است.

 

جلد دوم از «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران _ شاه‌کشی»به «از صدر اسلام تا دم واپسین صفویه» اختصاص دارد که در مقدمه آن آمده است: از سپیده‌دم تاریخ تا امروز، ایرانی سپر بلای بسیاری از حوادث خونین و دردناک و شکنجه‌های وحشتناک بوده است.

او با بی‌حوصلگی، شتاب‌زدگی و سبک‌سری، هیچ‌گاه در پی آن نبوده که رویدادهای ناگوار را سخت‌تر، دشمن را خشمگین‌تر و روز سیاه‌بختی را تیره‌تر کند؛ در ظاهر سر تسلیم فرود آورده ولی در باطن دست از اندیشه‌ها و آرزوهای برحق خود برنداشته است. همین ایرانی اگر امروز نتوانسته وظیفه وطن‌پرستی‌اش را انجام دهد فردا، و فردا نشده، پس‌فردا و سرانجام بر دشمن بدخواه چیره شده و حرف حقش را بر کرسی عدالت نشانده است.

با در پیش‌گرفتن چنین رویه‌ای، روزی تشکیلات جهان‌گشایی یونانیان، مقدونیان و رومیان و روزهای دیگر بنیان عرب و مغول را از بیخ و بن‌ برچیده است. در طول تاریخ ایرانیان نه فقط جذب تمدن و فرهنگ مهاجمان نشدند بلکه برعکس آنها را در فرهنگ و تمدن خود ذوب کردند.

با توجه به آنچه که ذکر شد، کتاب دوم شاه‌کشی زیر عنوان «شکنجه و کشتار شاهان و نخبگان و قدرتمندان، از صدر اسلام تا دم واپسین صفویه»، در حقیقت در برگیرنده موضوعات مزبور و رویدادهای خونین و شکنجه‌های مخوف از صدر اسلام تا اواخر فرمانروایی سلسله صفویه است.

این کتاب را می‌توان به راستی دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان و نخبگان و قدرتمندان در ادوار طولانی تاریخ هزارساله ایران دانست. هر فصل از هفده فصل کتاب دوم به طور مستقل قابل استفاده است.

در داخل هر فصل هم کوشش به عمل آمده تا شخصیت یا موضوع مورد پژوهش بلااستقلال قابل استفاده باشد. مثلاً در فصل پنجم تحت عنوان شکنجه و کشتار چهار چهرۀ تابناک ایرانی می‌توان زندگینامه خون‌آلود و دردناک ابن‌مقفع، جعفر برمکی، و فضل‌بن‌سهل را به طور جداگانه، هر یک را در جای خود با شرحی کافی خواند.

اما دوره پنج جلدی شاه‌کشی «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران» مجموعه‌ای است کامل که هر رویداد و موضوع مربوطه را در جای خود دربرمی‌گیرد. مطالب کتاب و کتاب‌های دیگر در حقیقت عصاره و حاصل کتاب‌ها، رساله‌ها و مقالات به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و عربی است و در نوشتن هم سعی شده نیش و نوش و تحسین در یک جا جمع شوند.

به علاوه نگارندگان کتاب هر جا که لازم بوده عکس و تصویر مستند آورده و توضیحات کافی به صورت زیرنویس داده است؛ به عنوان مثال «پس از مرگ سلطان جلال‌الدین خوارزم‌شاه خیلی‌ها مدعی شدند که او را در جایی دیده‌اند!» از این رو، توضیحی مطلوب به صورت زیرنویس در همان صفحه ارائه شده و در جایی مناسب تصویر این پادشاه جوان نیز به نمایش درآمده است.

جلد دوم این دانشنامه دربردارنده شانزده فصل است که از عناوین آن می‌توان به «عمر، عثمان، علی(ع)»، «از نهضت امام حسین (ع) تا سفاح»، «دوازده امام شیعیان که بیشترشان شهید شدند»، «پیشگامان احیای استقلال ایران»، «کشتار چهار چهره تابناک ایرانی، ابن‌مقفع، جعفربرمکی، فضل‌بن سهل و طاهر ذوالیمینین»، «شکنجه و کشتار بابک، مازیار و افشین»، «یعقوب لیث و عمرو لیث»، «حلاج، عین‌القضاة، صابر، و سهروردی»، «داعی کبیر، ناصر کبیر و داعی صغیر» و «قتل خواجه نظام‌الملک، حسن صباح و حکیم عمر، خیام معروف به سه یار دبستانی، و کشتار فداییان اسماعیلی» اشاره کرد.

«دو سلطان و یک ملکۀ تیره‌بخت، و کشتار مغولان»، «شهادت سید‌جلال‌الدین اشرف، صومعه‌سرا خاستگاه عبدالقادر گیلانی، قتلگاه مغولان و مفاخرالملک رییس شهربانی گیلان»، «نبرد بر سر قدرت بین شاه عباس اول و خان احمدخان و فروپاشی حکومت وی» و «شکنجه و کشتار مردم، صفی میرزا (ولیعهد شاه‌عباس) و عادل شاه گیلانی برای حفظ و گسترش قدرت» از دیگر فصل‌های جلد دوم این دانشنامه به شمار می‌روند.

 

 

جلد سوم این دانشنامه با عنوان «نادرشاه افشار و کریم‌خان زند تا قتل لطفعلی‌خان زند و آغا محمدخان قاجار» نامگذاری شده است.

این اثر دارای بیست فصل نظیر «شاه‌سلطان حسین، نادرشاه افشار»، «لشکرکشی درخشان و موفقیت‌آمیز نادر به هند»، «پادشاهی نادرشاه پس از فتح هندوستان»، «کارنامه نادرشاه افشار و جانشینان او»، «ظهور کریم‌خان زند»، «پادشاهی کریم خان زند»، «کریم‌خان زند و رویدادهای زمان او»، «جانشینان شاه‌کش و شاهزاده‌کش و شکنجه‌گر کریم‌خان زند»، «پادشاهی لطفعلی‌خان زند و کودتای سفید حاج ابراهیم کلانتر» و «فرار لطفعلی‌خان، افتادن شیراز به دست آغامحمدخان، شکنجه و تبعید زندیان و انتقال استخوانهای کریم‌خان به تهران» است.

از دیگر فصل‌های این کتاب می‌توان به «اعلام پادشاهی لطفعلی‌خان، محاصرۀ کرمان و بروز قحطی و بیماری‌های مرگ‌آفرین»، «شکنجه و کشتار وحشتناک مردم کرمان»، «پایان کار لطفعلی‌خان و خاندان زند در چند کتاب»، «اشعار و تصانیف در وصف لطفعلی‌خان زند»، «آغامحمدخان قاجار شکنجه‌گر و قاتل لطفعلی‌خان و مقتول به خاطر چند خربزه محمدحسن خان (پدر آغامحمدخان)»، «شکنجه و کشتار به پیروی از مغولان» و «عکس‌ها و تصاویری از تنبیه و شکنجه و کشتار در دوره قاجاریه» اشاره کرد.

 

 

عنوان جلد چهارم «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران –شاه‌کشی» با عنوان «از قاجاریان تا بمباران مجلس» نامگذاری شده است.

این اثر نیز دربردارنده شانزده فصل است که «پادشاهی فتحعلی‌شاه، و قتل آمیخته با شکنجه وحشتناک حاج‌ابراهیم کلانتر و خاندان او»، «جنگ‌های منحوس ایران و روس و قتل گریبایدوف»، «عباس میرزا ‌نایب ‌السلطنه، ولیعهد شجاع، اصلاح‌طلب، روشنفکر و مستبد ایران»، «پادشاهی محمدشاه و قتل قائم مقام فراهانی و صدارت میرزا آقاسی»، «ناصرالدین ‌شاه، آمر قتل امیرکبیر، کشتار بهاییان و مقتول به دست میرزا رضا کرمانی»، «ناصرالدین شاه در عکس و تصویر»، «ظهور و سقوط امیرکبیر»، «چگونگی قتل امیرکبیر در منابع مختلف»، «میرزا آقاخان نوری، اسدآبادی، سپهسالار، ملکم‌خان»، «انتقال حکومت از استبداد به مشروطه» و «کشته‌شدن سه آزادی‌خواه توسط محمدعلی میرزا و کارنامه او در تبریز» از جمله عناوین این فصل‌ها به شمار می‌روند.

از دیگر عناوین فصل‌های این کتاب می‌توان به «دوره اول مجلس شورای ملی»، «زندگینامه مجتمع مجلس شورای ملی و جشن سال اول مشروطیت»، «ترور اتابک»، «کوشش برای بازگشت به استبداد» و «حکومت نظامی و بمباران مجلس» اشاره کرد.

 

جلد پایانی «دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان، نخبگان و قدرتمندان ایران –شاه‌کشی» به کتاب «از استبداد صغیر تا پایان کار قاجاریان» مربوط می‌شود که این اثر نیز دارای پانزده فصل است.

«باغ شاه کانون بازداشت؛ شکنجه و کشتار؛ ماجرای بمباران مجلس از چند منبع»،‌ «محاکمه مشروطه‌طلبان و آزادی‌‌خواهان و پایان کار آنها»، «چاپ روزنامه‌ها تا انحلال مجلس»، «قیام تبریز»، «محاصره تبریز، و تبریز زیر سم اسبان قزاقان روسی»، «قتل سردار افخم حاکم گیلان و حکومت سپه‌دار تنکابنی»، «گیلان پس از انقلاب رشت»، «حرکت مجاهدات گیلان و بختیاری به تهران و فتح آن»، «شکست استبداد و رویدادهای بعد از آن»، «هیأت وزیران ایران از آغاز مشروطیت تا پایان استبداد صغیر» و «احمدشاه» از جمله فصل‌های این اثر محسوب می‌شوند.

از دیگر فصل‌های این اثر می‌توان به «غائله محمدعلی‌شاه و سالارالدوله»، «کودتای 1299، کابینه سیاه»، «رهبران انقلاب مشروطیت ایران» و «دیگران سران بزرگ انقلاب مشروطیت» اشاره کرد.

نظر شما
پربیننده ها