تعطیلی کنگره «شعر دفاع مقدس» باعث رکود و رخوت شد/ برگزاری کنگره در سال جاری/ شعر دفاع مقدس «موضع» دارد

«رضا اسماعیلی» شاعر مطرح کشورمان و مدیر کارگروه شعر دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، با بیان اینکه کارگروه شعر در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فعالیت خود را آغاز کرده است، اظهار داشت: کارگروه شعر دفاع مقدس متشکل از شاعران شاخص حوزه دفاع مقدس از جمله حمیدرضا شکارسری، سیداحمد نادمی و محمود اکرامی است، که هر 2 هفته به طور منظم جلسات کارگروه را برگزار می‌کنیم.

وی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای ارتقاء ادبیات دفاع مقدس را مهمترین هدف این کارگروه دانست و بیان کرد: قصد داریم برای گسترش و ارتقا شعر دفاع مقدس و به خصوص فعال کردن استان‌ها در این حوزه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شایسته‌ای انجام دهیم که این حوزه مثل گذشته فعال بوده و شاهد خلق آثار ادبی فاخر در حوزه شعر دفاع مقدس باشیم.

این شاعر مطرح کشورمان ادامه داد: اهدافی را که ما برای این کارگروه معین کرده‌ایم اهداف بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت است. از اهداف میان‌مدت این کارگروه می‌توان به احیای کنگره شعر دفاع مقدس اشاره کرد که قرار است در سال جاری زمینه برگزاری آن را فراهم کنیم.

صاحب کتاب «از پایداری تا پرواز» عنوان کرد: کنگره شعر دفاع مقدس در گذشته یکی از کنگره‌های مهم و تاثیرگذار در حوزه شعر دفاع مقدس بوده که بسیاری از شاعران نام‌آور امروز از بطن این کنگره‌ها به پاخاسته‌، معرفی و در جامعه ادبی شناخته شده‌اند.

اسماعیلی برگزاری کنگره شعر دفاع مقدس را در جهت تعامل شاعران دفاع مقدس تاثیرگذار دانست و گفت: کنگره شعر دفاع مقدس باعث ایجاد انگیزه برای شاعران نسل امروز می‌شود تا آن‌ها نیز برای دفاع مقدس شعر داشته باشند و در این حوزه تلاش کنند.

مدیر کارگروه شعر دفاع مقدس خبر داد: ما در حال حاضر مشغول انجام کارهای مقدماتی برای برگزاری این کنگره هستیم و امیدواریم بتوانیم در سال جاری شاهد برگزاری این کنگره باشیم. از دیگر برنامه‌های این کارگروه فعال کردن انجمن‌های ادبی شعر دفاع مقدس در استان‎‌ها و شهرستان‌های کشور است تا بتوانیم برنامه‌های مناسب استانی داشته باشیم و اگر کتاب شعری در این حوزه منتشر می‌شود مراسم رونمایی مناسبی برای آن برگزار کنیم و جلسات نقد و بررسی برای دیده شدن آن تدارک ببینیم.

 

این شاعر مطرح دفاع مقدس بیان کرد: تجیل و تکریم شاعران شاخص دفاع مقدس در استان‎ها، یکی دیگر از برنامه‌های این کارگروه است تا ما بتوانیم در تمام استان‌ها که شاعران شاخصی حضور دارند و اشعار بسیار ارزشمندی با موضوع دفاع مقدس سروده‌اند را تجلیل کنیم. برخی از همین شاعران از جمله رزمندگان 8 سال دفاع مقدس بوده‌اند که در جبهه‌های حق علیه باطل نیز حضور داشته‌ و در کنار این حضور شعر  گفته‌اند.

وی ادامه داد: برگزاری کارگاه‌های نقد و بررسی شعر و کارگاه‌های آموزشی برای ارتقا سطح دانش شاعران جوان، از دیگر برنامه‌هایی است که در این راستا برای استان‌ها در نظر گرفته شده است و در حال پیگیری آن هستیم.

اسماعیلی استفاده از ظرفیت رسانه‌ملی را مهم‌ترین برنامه بلندمدت این کارگروه دانست و گفت: ما برای فرهنگ‌سازی و حضور تاثیرگذار به فکر تهیه و تدارک برنامه‌ای با این موضوع در صداوسیما هستیم که ان‌شالله بتوانیم از رسانه‌ملی برای معرفی شعر و شاعر دفاع مقدس بهره‌مند شویم. هم اکنون در برنامه بلندمدت این کارگروه در حال محیاکردن زمینه‌های برنامه‌ای با موضوع دفاع مقدس هستیم تا این برنامه را تهیه و تولید کنیم و روی آنتن بفرستیم.

مدیر کارگروه شعر دفاع مقدس افزود: امیدواریم با برگزاری این نشست‌ها بتوانیم زمینه‌های هموارسازی شعر دفاع مقدس که یکی از فاخرترین و پُربارترین زیرشاخه‌های شعر انقلاب اسلامی است همچون گذشته به پُرباری و بالندگی بیشتر برسد و در این عرصه شاهد خلق آثار ادبی باشیم و شاعران دفاع مقدس بتوانند در این فضا با موضوع دفاع مقدس شعر خلق کنند.

صاحب کتاب «از پایداری تا پرواز» گفت: امروز ما در بحث شعر دفاع مقدس مباحث جدیدی را همچون «مدافعان حرم» داریم که تلاش می‌کنیم شاعران را ترغیب کنیم تا در این حوزه بیشتر کار کنند و شعر بگویند. بحث بیداری اسلامی و توجه به مباحث جهان اسلام یکی دیگر از موضوعاتی است که در این کارگروه پیگیری می‌شود تا ان‌شاالله بتوانیم با برگزاری این جلسات مسیر آن را هموار کنیم و شاهد درخشش شعر دفاع مقدس باشیم.

 

اسماعیلی گفت: شاعران در کنگره شعر دفاع مقدس دور هم جمع می‌شدند، تبادل اندیشه و نظر می‌کردند؛ آثار جدیدشان را می‌خواندند و احساس خوبی داشتند و با هم تبادل و ارتباط داشتند و تجربیاتشان را در اختیار جوان‌ترها قرار می‎‌‌‌دادند. این کنگره که پیشخوان شعر دفاع مقدس بود تاثیرگذاری مهمی داشت و به پویایی و مانایی شعر دفاع مقدس کمک می‌کرد که عدم برگزاری کنگره شعر دفاع مقدس باعث رکود و رخوت شد.

وی ادامه داد: امروز اگر بخواهیم بحث شعر دفاع مقدس را دنبال کنیم به خاطر اتمام ظاهری دفاع مقدس، در این حوزه شعر مستقیم نداریم ولی بحث «بیداری اسلامی» و «مدافعان حرم» ادامه شعر دفاع مقدس است. مقاومت و پایداری و اینکه ما در کالبد جامعه امید داشته باشیم و آماده‌باش در جامعه ایجاد کنیم تا به قول حضرت امام خمینی (ره) «تا زمانی که ظلم هست، مبارزه هست» شعر دفاع مقدس نیز چون یک مبارزه است، ادامه دارد.

مدیر کارگروه شعر دفاع مقدس بیان کرد: شاعران دفاع مقدس امروز نیز باید بصیرت و هوشمندی داشته باشند و بدانند با اتمام دفاع مقدس کارنامه شعر دفاع مقدس بسته شده و ما نیز هیچ وظیفه و رسالتی نداریم. پرداختن به موضوعات جهان اسلام، مدافعان حرم، بیداری اسلامی و اتفاقاتی که منجر به ظلمی در هر کجای دنیا باشد وظیفه شاعر است که برای دفاع از مظلوم قیام کند. استفاده از حنجره شعر در دفاع از مظلومین و مستضعفین وظیفه شاعران است. استکبارستیزی، عدالتخواهی، حق‌خواهی، مقاومت و پایداری در مقابل ظلم و ستم، اصلی است که هیچ‌گاه باب آن بسته نمی‌شود. بنابراین امروز نیز با محوریت ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی می‌توانیم فعالیت کنیم.

این شاعر مطرح کشورمان با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب، گفت: آیت‎‌الله خامنه‌ای مدت‌هاست که بر «گفتمان انقلاب اسلامی» تاکید دارد. این گفتمان یعنی عدالتخواهی، ظلم‌ستیزی، استکبارستیزی، آمادگی و پایداری و مقاومت در برابر ظلم و ستم، حق‌خواهی و پیام امام حسین(ع) که ایشان می‎‌فرمایند: «آزاده باشید و برای دفاع از محرومین و مبارزه با ستمگران قیام کنید» این حرف و پیام یک اتفاق جهانی است. شاعران ما امروز باید در این مسیر گام بردارند که ما جامعه را برای دفاع از حق و مبارزه با باطل آماده نگه داریم، تا شعر دفاع مقدس نیز به اقیانوس بی‌کران شعر پایداری و مقاومت بپیوندد.

اسماعیلی بیان کرد: جهاد اکبر بحثی است که ما در اسلام با آن روبرو هستیم. این جهاد، مبارزه با نفسانیات و وسوسه‌های شیطانی است. مبارزه در این راه که مبارزه با دنیاپرستی، شُهرت‌پرستی، شهوت‌پرستی و قدرت‌پرستی است که موضوعات مرتبط با شعر مقاومت و پایداری هستند. اگر امروز بتوانیم به دنبال تربیت انسان باشیم و جامعه را به دوری از دنیاپرستی و قدرت‌پرستی ترغیب کنیم این نیز ادامه شعر دفاع مقدس خواهد بود.

وی درباره پرداختن شاعران جوان به مقطع دوران دفاع مقدس گفت: اینکه نسل امروز، دوران دفاع مقدس را درک نکرده و شعر گفتن برای آن‌ها از آن مقاطع سخت‌تر خواهد بود، حرف درستی است اما باید گفت درباره قیام عاشورا چگونه ما اشعار زیادی داریم در صورتی که ما نیز در آن ایام حضور نداشته‌ایم؟ بنابراین هر چند حضور در یک صحنه خیلی به ما کمک می‌کند تا صحنه را با زیبایی و جزئیات به تصویر بکشیم تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد اما همیشه لازمه شعر گفتن از موضوعی، حضور در آن صحنه نیست.

مدیر کارگروه شعر دفاع مقدس تاکید کرد: حضور در صحنه، امروز به معنای مطالعه نسبت به دوران دفاع مقدس و انقلاب، شناخت شهدا، مطالعه تاریخ و فرهنگ دفاع مقدس است که چه گفتمانی بر آن‌‌ها حاکم بوده است. شاعران نسل امروز اگر گفتمان دفاع مقدس را درک کنند و با فرهنگ و تاریخ دفاع مقدس آشنا شوند و زندگینامه شهیدان انقلاب اسلامی را مطالعه کنند و زندگی فرماندهان را بدانند همانند حضور آن‌ها در آن ایام است و می‌توانند آن دوران را درک کنند و به زبان شعر آن را به تصویر بکشانند.

 

صاحب کتاب «از پایداری تا پرواز» عنوان کرد: درست است که امروز دفاع مقدس به پایان رسیده است اما عقبه دفاع مقدس که خانواده‌های شهدا، جانبازان و آزادگان هستند در جامعه و در کنار ما حضور دارند و زندگی می‌کنند. شاعران امروز می‌توانند با ارتباط با این عزیزان شعر دفاع مقدس را زنده کرده و آن‌ها که شهیدان زنده هستند را در شعر امروز روایت کنند. یک جانباز انقلاب اسلامی، شهید زنده‌ای است که تحمل رنج‌های آن‌ها کمتر از شهادت نیست پس پرداختن شاعران به این سوژه‌ها شعر دفاع مقدس است.

این شاعر کشورمان گفت: شعر دفاع مقدس از منظر قالب‌های شعری محدودیتی ندارد و شاعران می‌توانند در تمام قالب‌های سنتی و کلاسیک مثل مثنوی، غزل، قصیده، رباعی، دوبیتی، چهارپاره و در قالب‌های نیمایی و سپید هم به موضوع دفاع مقدس بپردازند. حتی شاعران می‌توانند در حوزه شعر کودک و نوجوان به دفاع مقدس بپردازند. در حوزه شعر بزرگسال، شاعران آثار فاخری را خلق کرده‌اند.

 

اسماعیلی بیان کرد:‌ نکته مورد توجه امروز در شعر دفاع مقدس بیان «موضع» دفاع مقدس است. شعر امروز این نیست که ما فقط به مقطع زمانی دفاع مقدس بپردازیم. باید موضوع مورد توجه قرار گیرد. بحث عدالتخواهی، ظلم‌ستیزی،‌حق‌خواهی، انسان‌سازی در جامعه از جمله مواضعی است که باید مورد توجه شاعران دفاع مقدس قرار گیرد. اگر شاعر در شعر خود موضع عدالتخواهانه و استکبارستیزانه داشته باشد در واقع موضوع شعر دفاع مقدس را بیان کرده است. شعری که موضع داشته باشد،‌ شعر مورد نظر و مورد تایید دفاع مقدس است.