به گزارش گروه بین‌الملل دفاع پرس، پس از اعلام پایان داعش در سوریه شاید بتوان مهم‌ترین خبر در مورد سوریه را سفر غیر منتظره رئیس جمهور روسیه به سوریه دانست. ولادیمیر پوتین، روز دوشنبه در سفر به سوریه اعلام کرد که کشورش از سه‌شنبه (21آذر) خروج نیروهای اصلی خود را از سوریه آغاز خواهد کرد.
وی اعلام کرد: مسئولیتی که به نیروهای مسلح و وزارت دفاع سپرده شده بود، به طور کلی به اهداف مورد نظر دست یافته و بنابراین من به وزارت دفاع دستور می‌دهم که فرایند خروج بخش اصلی نیروهای ما در جمهوری عربی سوریه از روز سه‌شنبه آغاز شود.
در همین ارتباط، دفتر مطبوعاتی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد، بمب‌افکن‌های دور برد توپولوف روسیه پس از اتمام مأموریت خود در مبارزات ضدتروریستی در سوریه از پایگاهی هوایی در اوستیای شمالی به سمت پایگاه‌های اصلی خود در روسیه به پرواز درآمدند. وزارت دفاع روسیه در بخش دیگری از بیانیه خود اعلام کرده که یک گردان از پلیس‌های نظامی روسیه که در سوریه مستقر بوده‌اند نیز توسط دو هواپیما به مرکز داغستان منتقل شده‌اند.
آمریکا و روسیه به عنوان دو کشور فرامنطقه‌ای که در تحولات منطقه نقش دارند با دو نگاه و رویکرد متفاوت فعالیت می‌کنند. نگاه آمریکا در این مورد اشغال خاک کشورها به بهانه مبارزه با تروریسم و تلاش برای حضور دائمی و سلطه است. حضور نیروهای آمریکا در عراق و افغانستان شاهدی بر این مدعا است. اما در مقابل روسیه سعی دارد با این اقدام (خروج نظامیانش از سوریه) بر رویکرد متفاوت مسکو نسبت به آمریکا تاکید کند. بدین صورت که اولاً به منظور مبارزه با تروریزم و کمک به حل بحران و تنها با درخواست رسمی کشورها و به طور مشروع اقدام به ورود نیرو به کشورهای دیگر می‌کند و ثانیاً پس از پایان ماموریت اقدام به خروج خواهد کرد. در واقع حضور نیروهای روسیه در سوریه از مهرماه 94 با درخواست رسمی دولت سوریه صورت گرفت و در شرایط کنونی و در حالی که هنوز دمشق هیچ درخواستی برای خروج نظامیان روسیه از سوریه نداشته است نظامیان روسیه اقدام به خروج از این کشور کرده‌اند. این مسئله به خوبی تفاوت دو نگاه را مشخص می‌کند. اما اهداف و علل خروج نیروهای نظامی روسیه در شرایط کنونی چیست؟
تاییدی بر شکست تروریست‌ها
نبرد 6 ساله دولت سوریه با تروریست‌ها به مراحل پایانی خود نزدیک شده و تنها استان ادلب در کنترل تروریست‌ها قرار دارد. ماه گذشته نیز پایان نبرد با داعش از سوی ایران اعلام شد. در شرایط کنونی خروج بخش عمده‌ای از نیروها روسیه از سوریه مهر تاییدی بر پایان بحران 6 ساله سوریه است. چراکه در صورتی که تهدید امنیتی از سوی تروریست‌ها علیه دمشق همچنان وجود داشته باشد دلیلی برای خروج نیروهای روسیه وجود ندارد. بنابراین این اقدام مهر تاییدی بر شکست تمامی تلاش‌ها برای تغییر نظامی سیاسی سوریه می‌باشد.
تشکیل نیروی نظامی مشترک
یکی از دلایل خروج نیروهای روسیه به طرح تشکیل یک نیروی نظامی مشترک در سوریه بر می‌گردد. روزنامه ینی‌شفق در این مورد اعلام کرد، پروژه تشکیل نیروی نظامی مشترک ایرانی-روسی-ترکی (در سوریه) دلیل تصمیم پوتین برای خروج نیروهایش از سوریه است. این ارتش مشترک که به زودی تشکیل می‌شود، مسئول بازگرداندن صلح و امنیت به مناطق حماه، حمص، حلب، لاذقیه و درعا است. ینی‌شفق تاکید کرد، این ارتش مشترک 20 هزار نفره تشکیل می‌شود تا برای ایجاد یک ارتش سوری متحد تلاش کرده و بر انتخابات دموکراتیک و پاکسازی تهدیدات تروریست‌ها از سوریه نظارت کنند.
ایجاد زمینه مناسب جهت گفت‌وگوهای سوری- سوری
پس از شکست داعش در سوریه اکنون این کشور دوران پساداعش را سپری می‌کند و طبیعی است مهم‌ترین نیاز کنونی سوریه آماده سازی زمینه برای گفت‌وگوهای سوری- سوری است. در همین زمینه رییس‌جمهور روسیه ابراز امیدواری کرد که تصمیم وی برای خروج نیروهای روسی از سوریه تمامی جناح‌ها را تشویق کند که به سمت حل بحران در این کشور با استفاده از راهکاری مسالمت‌آمیز حرکت کنند. خروج نیروهای روسیه را می‌تواند چراغ سبز دمشق به همه گروه‌ها در جهت آغاز گفت‌وگو های داخلی دانست. در واقع پوتین با این اقدام این پیام را به گروه‌های سوری ارسال کرد که روسیه در فرایند سیاسی آینده این کشور یک میانجی بی‌طرف خواهد بود. در همین ارتباط «مهند دلیقان» عضو هیأت معارض سوری در مذاکرات ژنو تأکید کرد، آغازِ روند خروج نیروهای روسی از خاک سوریه نشان می‌دهد که زمان حل و فصل سیاسی بحران سوریه فرا رسیده است.
خروج آمریکا از سوریه
با وجود آنکه داعش در سوریه شکست خورده و مهم‌ترین تهدید امنیتی علیه این کشور از بین رفته است؛ اما این به معنای پایان تهدیدها علیه حاکمیت سوریه نیست. چرا که حضور نیروهای آمریکایی به بهانه مبارزه با تروریسم اکنون تهدیدی جدید علیه دمشق است. نظامیان آمریکایی با حمایت از کردهای سوریه شهر الرقه را اخیرا از اشغال داعش آزاد کردند اما به نظر می‌رسد آمریکا هیچ برنامه‌ای برای خروج از سوریه ندارد. در این میان خروج نیروهای روسیه از سوریه می‌تواند اقدامی با هدف تحت فشار قرار دادن آمریکا به خروج نظامیان خود از سوریه باشد که به بهانه وجود داعش در خاک سوریه به این کشور وارد شده‌اند. مقامات آمریکایی در واکنش به خروج نیروهای روسی از سوریه، اعلام کرده‌اند با وجود خروج نظامیان روسیه، آمریکا همچنان به حضور خود در سوریه ادامه خواهد داد.
خروج نیروهای روسیه در نگاه نخست این گزاره را به ذهن متبادر می کند که روسیه به نوعی سعی دارد سوریه را رها کند. اما باید توجه داشت که روسیه به دنبال آن است تا پس از دوران جنگ سرد بار دیگر در خاورمیانه پایگاه نظامی داشته باشد. در همین ارتباط پوتین اعلام کرد که تنها بخشی از نظامیان روسیه خاک سوریه را ترک خواهند کرد. رییس‌جمهوری روسیه تاکید کرد که بخشی از نیروهای این کشور در پایگاه هوایی لاذقیه باقی خواهند ماند، پایگاه‌های عملیاتی ما از جمله پایگاه طرطوس و حمیمیم به طور عادی به عملیات خود ادامه خواهند داد، آن‌ها باید از خاک و حریم دریایی و هوایی ما حفاظت کنند. براساس منطق استراتژیک نیز روسیه نه می تواند و نه می خواهد که سوریه را در برابر حضور نظامی آمریکا رها کند. در واقع خروج کامل روسیه از سوریه به معنای فعال شدن مجدد طرح تجزیه سوریه از سوی آمریکا خواهد بود. به همین دلیل روسیه با ابقای دو پایگاه در سوریه به نوعی سدی محکم در برابر هرگونه طرح تجزیه در سوریه ایجاد کرده است.
انتهای پیام/ 411
