گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس ـ رسول حسنی؛ یکی از ویژگی‌های مستند پرتره عبور از کاراکتر کلیشه‌ای و شناخته شده موضوع فیلم است. در میان انبوه مستندهای پرتره اکثریت آنها تعلق به آثاری دارد که حتی توان بازتاب این کاراکتر شناخته شده را هم ندارند.
برخی از مستندها نیز تنها در سطح باقی می‌مانند و در نهایت اطلاعاتی را ارائه می‌دهند که با کمی صرف وقت و جستجو در فضای مجازی قابل دسترس هستند. اما تعداد اندکی هستند که با عبور از چهره سوژه مساله بزرگتری را طرح می‌کنند. هر چقدر که موضوع مورد بحث دغدغه‌مندانه‌تر باشد با اثری روبه‌رو خواهیم بود که پویایی بیشتری خواهد داشت.
«متولد آذر» از نوع سوم مستند پرتره است. این فیلم به کارگردانی «سیدرضا حسینی» در بخش «جایزه شهید آوینی» اکران و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
«متولد آذر» با محور قرار دادن زندگی و زمانه «مرتضی سرهنگی»، مدیر دفتر ادبیات و مقاومت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مساله ادبیات دفاع مقدس نیز پرداخته است. «متولد آذر» سعی کرده تا با ارئه چهره‌ای تازه از مرتضی سرهنگی و حضور در زندگی شخصی او مخاطب را به حال و هوای روزهای ابتدایی جنگ تحمیلی و شکل گیری ادبیات دفاع مقدس ببرد. اظهارات مرتضی سرهنگی از ادبیات دفاع مقدس تنها تعریف یک نویسنده از این گونه ادبی نیست بلکه تفسیر یکی از تاثیرگذارترین چهره‌ها و بنیان گذاران ادبیات دفاع مقدس است که می‌توان آنها را تفسیر و تاویل کرد چه با آنها موافق باشیم یا نباشیم.
ریتم درست و مناسب فیلم در کنار روایت دراماتیک آن، «متولد آذر» را به اثری متفاوت تبدیل کرده که می‌تواند بارها تکرار شود. آنچه که شخصیت مرتضی سرهنگی را در ادبیات دفاع مقدس متفاوت کرده است فقط نویسنده بودن و نشستن بر صندلی مدیریت نیست، داشتن جهان بینی نسبت به دفاع مقدس و ادبیات دفاع مقدس و صاحب دیدگاه بودن سرهنگی باعث شده که پرتره او مهم باشد.
فیلمساز با همه این دانسته‌ها به سمت موضوع رفته و خوشبختانه در بازتاب زندگی شخصی مرتضی سرهنگی و زندگی حرفه‌ای او به افراط و تفریط نیافتاده است، همین مواجهه فیلمساز با سوژه باعث شده که فیلم به اثری پویا و قابل تامل تبدیل شود. عدم نگاه جانبدارانه به دفاع مقدس، پرهیز از شعارزدگی و دکوپاژ صحیح و تدوینی اصولی با ریتمی استاندارد، «متولد آذر» را متفاوت از پرتره‌های حوزه انقلاب و دفاع مقدس کرده است.
سیدرضا حسینی بی‌جهت دوربین خود را به سمت دوستان و آشنایان و متخصصان این حوزه نگرفته تا درباره مرتضی سرهنگی اظهار نظر کنند. چرا که تجربه ثابت کرده آنچه متخصصان درباره یک چهره مقابل دوربین بیان می‌کنند با آنچه در حقیقت به آن اعتقاد دارند و می‌نویسند متفاوت است. در واقع «متولد آذر» روایت مرتضی سرهنگی از زبان مرتضی سرهنگی است.
تنها نکته‌ای که باقی می‌ماند این است که چرا این فیلم در بخش شهید آوینی پذیرفته شده نه در بخش مسابقه ملی، مرتضی سرهنگی بیشتر از آنکه چهره‌ای شاخص در ادبیات دفاع مقدس باشد، شخصیتی ملی دارد. عدم حضور این فیلم در بخش جایزه شهید آوینی به این معناست که نه در آرای مردمی شرکت خواهد داشت و نه در رشته‌های مختلف فنی مورد داوری قرار خواهد گرفت. در حالی که «متولد آذر» قابلیت رقابت با بهترین آثار بخش مسابقه ملی و بین‌المللی را داراست.
«متولد آذر» تجربه با اهمیتی در حوزه مستند پرتره است که می‌تواند به اشکال مختلف به کار گرفته شود. به شرط آنکه مدیران جشنواره و مراکز ذی‌صلاح شرایط دیده شدن حداکثری چنین آثاری را فراهم کنند.
انتهای پیام/ ۱۶۱
