به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس به نقل از مشرق، از چند سال پیش و با تقسیم کار منطقی و تخصصی بین ارتش و سپاه، کلیات حفاظت از منطقه خلیج فارس به نیروی دریایی سپاه پاسداران سپرده شد. بیهوده نخواهد بود اگر ادعا کنیم این پهنه کوچک آبی با وجود همه اندازه کم خود، یکی از پنج نقطه حساس جهان در بین پهنه‌های آبی باشد. از بحث‌های امنیتی بین کشور‌های حاشیه خلیج فارس تا عبور مقادیر سنگین نفت و مشتقات گاز، همه و همه دست به دست هم داده تا این منطقه را همیشه در صدر توجه بازیگران منطقه‌ای و جهانی قرار دهد.
اسم نیروی دریایی سپاه که می‌آید به صورت ناخودآگاه اکثر علاقمندان به حوزه نظامی یاد حمله دسته جمعی شناور‌های تندرو و مجهز این نیرو می‌افتند. تاکتیکی که در حقیقت اصلی‌ترین بازوی رزمی ندسا محسوب شده و در این سال‌ها نیز عمدتاً همین اصل تحت ارتقاء و به روز رسانی واقع شده و افزایش سرعت، کاهش سطح مقطع راداری و نصب موشک‌های کروز از جمله این اقدامات بوده است. اما اخیراً مصاحبه‌ای از فرمانده نیروی دریایی سپاه منتشر شده که در آن به نیاز سپاه به زیردریایی‌هایی مثل فاتح اشاره شده است. این زیردریایی که اخیراً به ارتش تحویل داده شده ساخت وزارت دفاع است.
زیردریایی و جنگ زیر سطحی از آن مباحث بسیار پیچیده، زمان و هزینه بر است که بسیاری از کشور‌های جهان اصولاً سعی می‌کنند خیلی خود را وارد آن نکنند. منتها حجم گسترده از تهدیدات و تخصص صنایع دفاعی در ساخت تجهیزات مدرن، ایران را به سمتی سوق داده که وارد این بخش از فناوری‌های دفاعی نیز بشود.
خلیج فارس یک چالش برای زیردریایی
منطقه خلیج فارس به عنوان یک پهنه آبی کوچک و عمدتاً کم عمق، یک چالش بزرگ برای اکثر زیردریایی‌ها حتی گونه‌های دیزل الکترونیک با وزن‌های معمولی است. اصولاً این منطقه در بحث رزم زیر سطحی به یک شناور کوچک و سبک نیاز دارد که بتوان با هزینه‌ای کم و البته تعداد خدمه پایین کار را با آن به انجام رساند. توان پرتاب اژدر، موشک کروز و البته امکان استقرار مین‌های دریایی از جمله مشخصه‌هایی است که بنظر می‌آید زیردریایی سپاه باید داشته باشد. دریادار تنگسیری در گفت‌وگو خود البته صرفاً به توانایی شلیک موشک از زیر آب اشاره‌ای کرده است.
زیر آب در خلیج فارس در حقیقت یک محیط با جغرافیایی پیچیده است که انواع و اقسام فرو رفتگی و برآمدگی ها، از آن یک محیط بسیار سخت برای زیردریایی‌های معمول ساخته است. ۲ کاندیدای بومی در حال حاضر برای این مسئله وجود دارد. یکی زیردریایی غدیر و دیگر زیردریایی فاتح که هر ۲ توسط وزارت دفاع ساخته و به نیروی دریایی ارتش تحویل شده‌اند. اولین تلاش جدی ایران برای توسعه توان زیر سطحی بومی پروژه زیردریایی‌های کلاس غدیر بود که از جمله زیرسطحی‌های مید جت یا بسیار سبک محسوب می‌شود و برای عملیات در آب‌های کم عمق توسعه پیدا کرده است. وزن زیردریایی غدیر در حدود ۱۲۰ تن بود.
مدتی پیش جدیدترین زیردریایی کلاس غدیر نیز به نداجا تحویل داده، اما اخیراً فاتح به جمع زیر سطحی‌های بومی ایران اضافه شده است. وزن زیردریایی فاتح در زیر آب در حدود ۵۹۳ تن یا به نوعی در کلاس ۶۰۰ تن است. سایر مشخصات این زیردریایی از این قرار است: عمق عملیاتی ۲۰۰ متر، عمق نهایی ۲۵۰ متر، سرعت سطحی آن ۲۰ کیلومتر در ساعت و سرعت زیر آب آن ۲۵ کیلومتر در ساعت است. مدت دریانوردی این شناور نیز ۳۵ روز است. در بخش تسلیحات نیز وضعیت این شناور به این شکل است: زیردریایی فاتح از چهار اژدرافکن، هشت عدد مین دریایی و ۲ اژدر رزرو. البته در کنار آن باید زیردریایی مدل نهنگ را نیز اضافه کرد که کمبود اخبار در خصوص این زیردریایی، یکی از ترس‌های پنهان دشمنان در خصوص قابلیت‌های آن است.
اما نکته مهم درباره فاتح موشک‌های کروز ضد کشتی آن هستند که می‌توان آن‌ها را از زیر آب شلیک کرد. بر اساس توضیحات فرمانده نیروی دریایی ارتش در مراسم الحاق این زیردریایی، بر اساس طرحی به اسم جاسک ۲ یک موشک کروز ضد کشتی بر پایه مدل نصر برای شلیک از این زیردریایی آماده شده که البته برد آن نیز نسبت به نمونه اصلی متفاوت است.
موشک نصر یکی دیگر از موشک‌های کوتاه‌برد ضدکشتی ساخت ایران بوده و دارای ۳۵ کیلومتر برد است. این موشک با سر جنگی ۱۵۰ کیلوگرمی، وزنی معادل ۳۵۰ کیلوگرم دارد. البته با توجه به صحبت‌های فرمانده نداجا، مشخص شده که برد آن افزایش پیدا کرده است. فاتح می‌تواند پاسخ گوی نیاز نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس باشد و توان ضد کشتی این نیرو را شدیداً افزایش دهد. حتی با توسعه موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی موجود در کشور و توسعه مدل‌های کوچک‌تر از آن‌ها به راحتی می‌توان بحث حمله عمقی به دشمن در زمین را نیز از زیر آب برای سپاه تعریف کرد که یک پیشرفت بسیار مهم در توان رزم ندسا محسوب می‌شود.
در عین حال با حضور زیردریایی‌های سپاه در خلیج فارس وظیفه نبرد زیر سطحی در خلیج فارس که همچنان بر عهده ارتش است نیز به این نیرو محول شده و یک نیروی نسبتاً گسترده نداجا که هم اکنون زیردریایی‌های کلاس غدیر را استفاده می‌کند برای انجام عملیات در مناطقی مثل سواحل مکران و شمال اقیانوس هند آزاد می‌شود و دست نداجا برای برخورد با تهدیدات را بلندتر خواهد کرد.
ایران تنها سازنده فعلی میدجت در جهان
یکی از نکات جالب و مهم درباره این کلاس از زیردریایی‌ها در دنیا این است که شاید به نوعی می‌توان گفت که ایران در حال حاضر تنها کشور جهان محسوب می‌شود که به صورت فعال در حال ساخت و به خدمت گیری این کلاس از زیر دریایی‌ها در جهان است. البته در کشور‌هایی مثل کره جنوبی، چین، ایتالیا و آلمان طرح‌های مختلفی در ارتباط به زیردریایی‌های کلاس میدجت وجود دارد. کره شمالی از آخرین سازندگان این کلاس از زیردریایی‌ها بود که تولید نمونه‌های میدجت را در حال حاضر متوقف کرده است.
از این میان می‌توان به طرح‌هایی مثل HDS-۵۰۰ از کره جنوبی، تایپ ۳۰۰ از آلمان و‌ام اس ۲۰۰ از چین یاد کرد. عمده این طرح‌ها برای دست یابی به بازار کشور‌های جنوب شرق آسیا طراحی شده‌اند، ولی بسیاری از کشور‌ها در این منطقه یا به طور کل زیردریایی را از دکترین دفاعی خود حذف کرده و یا در نهایت به خرید یک مدل معمولی و بزرگتر روی آوردند. طرح‌ام اس ۲۰۰ چینی‌ها در حدود ۳۰ متر طول و ۲۰۰ تن وزن دارد. طرح HDS-۵۰۰ از کره جنوبی نیز در حدود ۳۷ متر طول و ۵۱۰ تن وزن دارد؛ که همین مسئله نشان می‌دهد گلوگاه‌های مهمی در خصوص استفاده از این تجهیزات وجود دارد که به راحتی برای هر کشوری قابل حل نیست و ضمناً منطقه خلیج فارس نیز دارای یک اقلیم متفاوت است.
صنایع دفاعی ایران به دلایلی، چون تحریم‌های تسلیحاتی و جغرافیا و شرایط بسیار خاص منطقه خلیج فارس، ماجرای ساخت زیردریایی را از سبک‌ترین مدل‌ها شروع کرده و حالا به کلاس ۶۰۰ تن یعنی آخرین رده وزنی از میدجت‌ها رسیده است. مسلح شدن نیروی دریایی سپاه به زیردریایی مثل فاتح می‌تواند خبر از یک تغییر شدید در موازنه قوا در خلیج فارس هم باشد و از طرفی شاید یک نشانه بزرگ از جهش دکترین ایران از تدافعی به تهاجمی که مدتی پیش رییس ستاد کل نیرو‌های مسلح به آن اشاره کرده بود.
پس با این حساب، اگر تا دیروز سپاه صرفاً با قایق‌های تندرو برای نیرو‌های متجاوز فرامنطقه‌ای در خلیج فارس یک چالش غیرقابل حل و همآوری ترسناک محسوب می‌شد، به زودی شکارچی‌های خاموش زیر سطحی نیز به لیست مشکلات بیگانگانی، چون یانکی‌ها افزوده خواهد شد.
انتهای پیام/ 112
