به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، فراخوان نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس با شعار «حفظ هویت ملی با تولید آثار فاخر» از سوی دبیرخانه این رویداد مهم ادبی منتشر شد.
دبیری این رویداد مهم با حکمی از سوی رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس برعهده «محمدقاسم فروغی جهرمی» نهاده شده است که سابقه طولانی در داوری و دبیری رویداد‌های ادبی ازجمله این جایزه دارد که برای اطلاع از کم و کیف این رویداد سوالاتی از او پرسیدیم که در ادامه آمده است.
دفاع‌پرس: رویکرد این دوره از انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس چگونه خواهد بود و چه هدف‌گذاری در این اتفاق مهم ادبی صورت گرفته و در این دوره چه ظرفیت‌هایی را مدنظر قرار خواهید داد؟
مسلماً انتخاب کتاب دفاع مقدس دارای ظرفیت‌ها و فرصت‌های فراوانی است که باید از آن بهره برد. هیچ فعالیت فرهنگی، ادبی و هنری نمی‌تواند بدون اهداف دراز مدت و کوتاه مدت باشد و چنانچه دست‌اندرکاران این نوع برنامه‌ها فرآیند مطلوب و تاثیر‌گذاری نداشته باشد در حرکت زمان و موقعیت‌های پر فراز و نشیب‌های اجتماعی-فرهنگی دست‌خوش نزول و توقف می‌شوند.
ما نمی‌توانیم صرفاً به یک حرکت شکلی در روند برنامه‌های انتخاب کتاب دفاع مقدس بسنده کنیم و انتظار داشته باشیم که این حرکت تحول‌زا و روبه جلو و دارای کارکرد‌های فرهنگی پژوهشی و تولیدی مناسب و هویت‌ساز نباشد؛ بنابراین پس از جستجو و مطالعه در حوزه‌ها و عرصه‌های تولیدات دفاع مقدس و مراجعه به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، موضوعی را که ایشان در سال‌های اخیر بر آن تاکید داشته‌اند و به حق یک موضوع یا زیربنای اساسی و تاثیرگذار در روند تولید و عرضه آثار دفاع مقدس می‌باشد، انتخاب کردیم و با مدنظر قرار دادن آن، روند کار را سیاست گذاری کرده و انشالله برای تحقق آن برنامه‌های متنوعی در نظر خواهیم گرفت.
آن موضوع مهم همان شعار «حفظ هویت ملی با توجه با تولید آثار فاخر» است. مسئله «هویت ملی» یکی از پدیده‌های برآمده از عناصر فرهنگی و باور‌های اجتماعی است که بدون آن نمی‌توان در گذر زمان و اقدامات تولیدی فرهنگی به قوام و پختگی رسید.
ما امروز آثار بسیاری را در حوزه دفاع مقدس تهیه و منتشر می‌کنیم و چه بسا که اغلب آن‌ها دارای ویژگی‌های موردنظر هم باشند، ولی تاکید و اصرار بر وجوه مشخص هویت ملی، ما را در سیر پیمودن مسیر آینده راهنمایی و هدایت گر خواهد شد.
رهبری در تبیین مسئله هویت ملی اشاره می‌کنند که «هشت سال دفاع مقدس، تضمین کننده حیثیت کشور، هویت ملی، امنیت فعلی و عزت ملت ایران شد و اگر نبود، امروز در کشورمان نه از عزت، امنیت، سلامت، استقلال و از آزادی خبری بود»؛ بنابراین این مبانی نیاز به تبیین موضوعی و برنامه‌ای دارد و قرار است که ابتدا به تبیین این شعار در عرصه «هویت ملی» بپردازیم و سپس با مد نظر قرار دادن «ویژگی‌های آثار شاخص» که آن هم نیاز به تدوین و تشریح معیار‌ها و مولفه‌های آن است به‌کار انتخاب کتاب دوره نوزدهم، بپردازیم. برای این کار با چند مجموعه پژوهشی و علمی رایزنی شده که جلسات و نشست‌هایی برای این موضوع برگزار کنند تا از ره‌آورد ماحصل آن جلسات، بتوانیم کتابی در این موضوع تهیه و منتشر کنیم و در جریان داوری‌ها از آن بهره‌مند شویم.
این فعالیت مطمئناً برای اولین بار در کشور برای اینگونه برنامه‌ها اجرا می‌شود و سابقه‌ای در کشور ما برای این نوع رویکرد وجود ندارد. ما حتی در فعالیت‌های مشابه نیز ندیده‌ام که این چنین رویکرد‌های موضوعی و تبیینی و شرح آن مدنظر قرار گرفته باشد در حالی که ما ابتدا باید حول موضوعات محوری و رویکرد‌های ضروری در هر برنامه فرهنگی، ادبی و هنری مطالعه و تأمل کنیم، سپس به اجرای فعالیت‌های عملیاتی و انتخاب‌های لازمه اقدام کنیم.
این فعالیت همت بسیاری می‌خواهد و ما از عزیزان علاقه‌مند و صاحب اندیشه در این باب بهره‌مند خواهیم شد تا انشالله پایه‌ریزی مناسبی برای آینده حاصل شود.
دفاع‌پرس: شرایط و فضای امروز نشر دفاع مقدس چه اقتضائات و ضرورت‌هایی می‌طلبد و دراین خصوص انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس چه اقداماتی انجام داده است؟
شرایط موجود مسلماً مطلوب و قابل قبول نیست، زیرا لوازم و امکانات لازم در مراکز نشر و تصمیم‌گیری در این عرصه وجود ندارد. شرایط اقتصادی بسیار تاثیرگذار است و عدم وجود اعتبار لازم و همچنین دیگر امکانات از قبیل هزینه‌های تالیف، آماده‌سازی، چاپ و کاغذ با دشواری فراوان روبرو است.
ما اگرچه به عزیزان و مجموعه‌های فراوان در کشور امید داریم که با همه این دشواری‌ها نیز از فعالیت و عرضه کار خوب کوتاهی نکنند و با رعایت حداکثر صرفه‌جویی، بیشترین بازدهی را داشته باشند، ولی به هر حال این مسائل را نمی‌توان نادیده گرفت. امروز استقبال از کار‌های شایسته دفاع مقدس و مقاومت در کشور ما بسیار زیاد است و نویسندگان و ناشران و دست اندرکاران بیشترین اهتمام را دارند و مخاطب فهیم ما نیز از این نوع کار‌ها بهره‌های فراوانی می‌برند و فرهنگ کشور را غرور آفرین می‌کند که باید از همه این عزیزان تجلیل و تقدیر کرد، ولی وظیفه‌ی دست‌اندرکاران تصمیم‌گیر در سازمان‌ها و مراکز مربوطه را هم باید یادآوری کرد که آن عزیزان نیز باید با همت بیشتر و تعامل و همکاری صمیمانه‌تر در جهت حمایت از این برنامه‌ها اهتمام ورزند و شرایطی به وجود آورند که همه این متقاضیان موضوع نشر دفاع مقدس به خواسته و مطلوب خود دست یابند.
ما در حوزه نشر و هماهنگی با عزیزان ناشر، کمیته نشر را در نوزدهمین دوره انتخاب کتاب دفاع مقدس فعال کردیم و قرار است از توان و ظرفیت‌های برخی از مراکز موثر در این زمینه از قبیل مجمع ناشران دفاع مقدس و مجمع ناشران انقلاب اسلامی، وزارت ارشاد، خانه کتاب و ادبیات ایران و دیگر مراکز مهم در این زمینه کمک گرفته شود و راهکار‌های موثر در این موضوع به وجود آید. ما مطمئن هستیم که این تلاش به‌ثمر خواهد رسید و راهکار‌هایی برای این موضوع به وجود خواهد آمد.
دفاع‌پرس: فرایند جمع‌آوری آثار برای داوری در دوسالانه انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس از چه زمانی آغاز خواهد شد و روند کار چگونه خواهد بود؟
ما مشغول تهیه فهرست کتاب‌های منتشره سال‌های ۱۳۹۷ و ۹۸ در موضوع دفاع مقدس هستیم و از مراکز مختلف ازجمله کتابخانه موزه دفاع مقدس، کتابخانه جنگ حوزه هنری، خانه کتاب، کتابخانه ملی، کتابخانه بنیاد شهید و دیگر مجموعه‌هایی که در این موضوع دخیل هستند، آمار و اطلاعات را جمع آوری می‌کنیم و در همین شرایط نیز از طریق تمام مراکز نشر مشغول جمع آوری آثار هستیم که در این فرصت نیز از همه عزیزان ناشر، نویسنده، دست‌اندرکار و ... می‌خواهیم که دو نسخه از آثار منتشر شده در موضوع دفاع مقدس که مربوط به سال‌های ۹۷ و ۹۸ است را به دبیرخانه انتخاب کتاب دفاع‌مقدس ارسال کنند تا در روند کار و داوری قرار گیرند.
کار داوری نیز بلافاصله پس از جمع آوری آثار شروع خواهد شد و طبق موضوع بندی‌های دوره‌های قبل عمل می‌کنیم و چنانچه موضوعات و عناوین جدیدی به دست ما برسد، برای آن‌ها نیز گروه داوری تشکیل خواهیم داد. داوری‌های این دوره مسلماً با مدنظر قرار دادن شعار دوره‌ی نوزدهم با حساسیت و دقت فراوانی انجام می‌شود و ما ابتدا یک یا دو جلسه، با گروه داوری برای تبیین شعار حفظ هویت ملی و انتخاب آثار فاخر گفت‌وگو خواهیم کرد و از ماحصل نشست‌های مراکز علمی که قبلا توضیح دادم به تعامل داوران برای امر داوری خواهیم رسید.
درباره ترکیب داوران باید بگویم شاید در برخی از گروه‌ها افراد جدید وارد شوند؛ این امر در کیفیت بخش‌هایی از داوری‌ها کمک خواهد کرد. اعتبار این نوع برنامه‌ها، امر داوری و گزینش آثار برتر مطابق با معیار‌ها و مشخصه‌های رویکرد کار خواهد بود و قرار نیست کار‌های متوسط و ضعیف در این کار معرفی شوند. صرفا باید آرای داوران در هر مورد قابل دفاع باشد و اثر معرفی شده دارای ویژگی‌های تبیین شده نیز باشد.
ما در این دوره قرار است چرخه کتاب را به طور کامل در نظر بگیریم. در دوره هفدهم رویکردی را در کار اعمال کردیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت یعنی ما از نقطه آغاز تولید کتاب تا مقصد آن یعنی مخاطب و منتقد در چرخه انتخاب کتاب قرار دادیم. برای راه‌اندازی برخی موارد نیز باید اقدامات جدید صورت بپذیرد. از جمله روابط عمومی و ارتباط با مخاطب کشوری از طریق فضای مجازی که هم به‌روز باشیم و هم سرعت عمل در آن لحاظ شود ضمن آن که این روند، ارتباط مستقیم و سازنده را بهبود خواهد بخشید.
تعامل اغلب مراکز نشر و مجموعه‌هایی که هر یک فراگیری و توسعه مخاطب را مد نظر دارند، از جمله فعالیت‌های این دوره است. همچنین قرار است که دانشگاه‌ها و مجموعه‌های پژوهشی در برگزاری نشست‌ها و فرآورده‌های علمی و کاربردی ما را یاری دهند و چه بسا که با شرایطی که این مجموعه دارند خود مستقلاً به برگزاری برنامه‌هایی در این زمینه اقدام کنند تا جریان‌سازی این برنامه‌ها هر چه بیشتر اثرگذار شود.
ما در آینده نیز برنامه‌های دیگری در نظر داریم که به مرور زمان و با گذشت مراحل از کار، آن را به اطلاع مخاطبان و علاقمندان خواهیم رساند و در این جا تقاضا داریم که رسانه‌های موجود کشور بیش از پیش ما را همراهی کنند و با ارائه پیشنهاد‌ها و راهکار‌های جدید ما را در انجام ماموریت یاری رسانند.
انتهای پیام/ 121
