یادداشت/ سمانه حسن‌خانی

سیره اهل بیت علیهم السلام در اقامه عزای سیدالشهدا علیه السلام

اقامه عزا و گریه در سوگ امام حسین (ع) یکی ازسیره‌های مؤکد اهل بیت (ع) است؛ تا جایی که امام جعفر صادق (ع) در روایتی فرمودند: «گریه و بى‌تابى در هر مصیبت براى بنده مكروه است، مگر گریه بر حسین بن على (ع) كه اجر و ثواب نیز دارد».
کد خبر: ۴۷۱۰۰۳
تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ - ۰۶:۰۰ - 10August 2021

سیره اهل بیت ع در  اقامه عزای سیدالشهداگروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس- سمانه حسن‌خانی؛ ماه محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان از راه رسید.

به هر جای شهر که نگاه می‌کنیم نشان از ماه محرم دارد. پارچه‌های سیاه، پرچم‌های مزین به نام امام حسین (ع)، پبراهن‌های مشکی مردم و دلنوشته‌های آن‌ها بر روی وسایل نقلیه همه ارادات آن‌ها را به فرزند پیامبر اسلام نشان می‌دهد.

دلدادگان و ارادتمندان اهل بیت (ع) برای برگزاری مراسم عزاداری و عرض ارادت به ساحت مقدس سیدالشهدا (ع) خودشان را آماده می‌کنند. همواره سنت عزاداری در میان مسلمانان و به ویژه شیعیان برای امام حسین (ع) در مقایسه با سایر امامان معصوم متمایز است.

جالب است که حتی خود پیامبران، امامان معصوم (ع) و فرشتگان مقرب خداوند هم این وجه تمایز را درک کردند و هر یک از ائمه اطهار توصیه‌های زیادی درباره حفظ حرمت این ایام به شیعیان ارائه دادند و خودشان هم اهتمام زیادی به پاسداشت ایام عزای سیدالشهداء داشتند.

پیامبر گرامی اسلام همواره مراسم عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) را برپا می‌کردند، از جمله در سفری حضرت در بین راه ایستادند و فرمودند (انالله و اناالیه راجعون) ما از آن خدائیم و به سوی او باز می‌گردیم و گریستند.

اصحاب علت گریه ایشان را جویا شدند. حضرت فرمودند: «جبرئیل مرا خبر داد حسینم را در زمینی نزدیک شط فرات به نام کربلا سر می‌برند و گویا می‌بینم که سر او را برای یزید ملعون هدیه برده و خاندان او را اسیر کرده و سوار بر شتر کرده و شهر به شهر می‌گردانند.»

هنگامی که پیامبر (ص) از سفر بازگشتند در حالی که حزن و اندوه بسیاری رخساره مبارکشان را فرا گرفته بود، دست امام حسین (ع) را گرفته و بالای منبر رفتند ودرحالی که دست راست خود را برسر امام حسن (ع) و دست چپ را بر سر امام حسین (ع) گذاشته بودند فرمودند: «خدایا محمد (ص)، بنده و پیغمبر توست و این دو از بهترین عترت من هستند و بهترین فرزندان من، به درستی که جبرئیل مرا خبر داد که حسنم را به زهر کشته و حسینم را با شمشیر شهید می‌کنند،‌ای خدا شهادت را برایشان مبارک گردان و حسینم را سیدالشهدا قرار بده و برکت و غفران خود را از قاتلین او دور و جایگاهشان را جهنم ساز.

حضرت علی (ع) می‌فرمایند: در این هنگام صدای ناله و گریه اهل مسجد بلند شد، پیغمبر (ص) فرمودند: «ای مردم بر او گریه می‌کنید، ولی او را یاری نمی‌کنید؟ خدایا تو یاور او باش.‌ای مردم! من دو چیز گرانبها و وزین را در میان شما به یادگار می‌گذارم، اولی کتاب خدا و دیگری عترتم را. آگاه باشید که در قیامت از این دو از شما سوال خواهم کرد، مبادا در قیامت نزد من آیید درحالی که به عترتم ظلم روا داشته اید.»

حضرت علی (ع) نیز هرگاه حسین را می‌دید می‌گریست و می‌فرمود: تو سبب گریه هر مومن هستی.  ابن عباس نقل می‌کند هنگامی که در رکاب آن حضرت بودم و به جنگ صفین عازم بودیم به نینوا رسیدیم حضرت علی (ع) فرمود: ابن عباس آیا این سرزمین را می‌شناسی؟ عرض کردم نه فرمودند: اگر تو هم مانند من می‌شناختی می‌گریستی و محزون می‌شدی. سپس حضرت گریست آنچنان که اشک از روی محاسنش برروی سینه مبارکش جاری شد و ما نیز به تبع او گریه کردیم. سپس فرمود: آه آه مرا چه می‌شود با آل ابوسفیان که از جنود شیطانند.‌ای اباعبدالله! صبر کن، پس حضرت آبی را طلب کردند و در آنجا چند رکعت نماز خواندند.

حضرت فاطمه زهرا (س) بار‌ها در مصائب فرزندش حسین (ع) گریست از آن جمله، چون از شهادت نور دیده اش با خبر شد، با حزن و اندوه، ایشان را وضع حمل کرد. یا روز ولادت امام حسین (ع) حضرت زهرا (س) بسیار گریستند تا حضرت ختمی مرتبت تشریف فرما شدند و فرمودند:‌ای فاطمه! بدان که حسین کشته نمی‌شود جز هنگامی که پیشوای راهنمایی از او متولد شد که امامان بعدی از نسل او هستند. آنگاه حضرت یکی یکی نام امامان را تا حضرت، ولی عصر (عج) ذکر کرده و فرمودند: آن قائم است که عیسی ابن مریم پشت سرش نماز می‌خواند.

همچنین امام رضا علیه‏‎السلام در روایتی فرمودند: محرم ماهی بود که اهل جاهلیت نبرد را در آن حرام می‌دانستند و خون ما را در آن حلال شمردند و حرمت ما را هتک کردند و ذراری و زنان ما را اسیر کردند و آتش به خیمه‌های ما زدند و آنچه بنه در آن بود چپاول کردند و در امر ما رعایتی از رسول خدا نکردند روز شهادت حسین، چشم ما را ریش کرد و اشک ما را روان و عزیز ما را در زمین کربلا خوار و گرفتاری و بلا به ما دچار کرد تا روز قیامت بر مانند حسین باید گریست این گریه گناهان بزرگ را بریزد.

سپس ادامه دادند: چون ماه محرم مى‏‌رسید، کسى پدرم را خندان نمى‌‏دید. غم و اندوه بر او چیره بود تا آن که ۱۰ روز مى‏‌گذشت، روز دهم روز سوگوارى و اندوه و گریه او بود و مى‏‌فرمود: این روزى است که حسین در آن کشته شد.

در روایتی هم آمده عبدالله بن سنان نقل می‌کند که گفت: من در روز عاشورا به حضور امام جعفر صادق علیه‌السلام مشرف شدم و آن بزرگوار را دیدم که رنگش تغییر کرده و اشک‌هایش نظیر مروارید از چشمان مقدسش فرو می‌ریزد. من گفتم: یابن رسول الله برای چه گریانی؟ خدا چشمان تو را گریان نکند. در جوابم فرمود: مگر تو غافلی، آیا نمی‌دانی که حسین بن علی در یک چنین روزی دچار مصیبت شد؟

ایشان در روایتی فرمودند: «گریه و بى‌تابى در هر مصیبت براى بنده مكروه است، مگر گریه بر حسین بن على (ع) كه اجر و ثواب نیز دارد». حالت گریه به خود گرفتن. در راه احیای عاشورا و سوگواری بر عزای حسین هم گریستن، هم گریاندن و هم حالت گریه داشتن ثواب دارد. حتی اگر کسی نگرید یا گریه اش نیاید از روایت های تاکید شده ائمه اطهار است.

برگزاری مجالس نوحه از دیگر آیین های عزاداری است که خود امامان (ع) برای امام حسین (ع) انجام می دادند. حضرت صادق (ع) درباره سیره جدش فرمودند یک سال تمام، هر شب و روز بر حسین بن علی(ع) نوحه خوانی شد و سه سال، در روز شهادتش سوگواری برپا گشت. اجاره کردن نوحه خوان نیز عملی است که در سنت و سیره امامان گزارش شده است.

همچنین سرودن اشعار از دیگر آیین‌هایی است که امامان (ع) از جمله امام صادق (ع) بدان ترغیب می کردند و خود مجالسی را برگزار و شاعران را گرد می آوردند تا با سرودن و خواندن اشعار، عزای امام حسین را برگزار کنند. برگزاری مراسم سوگواری در خانه‌ها نیز از سنت و سیره اهل بیت (ع) است. امام محمدباقر (ع) نسبت به کسانی که در روز عاشورا نمی‌توانند به زیارت آن حضرت بروند، فرمودند: «بر امام حسین (ع) ندبه و عزاداری و گریه کنند و به اهل خانه خود دستور دهند که بر او بگریند و در خانه خود با اظهار گریه و ناله بر حسین مراسم عزاداری بر پا کنند.

انتهای پیام/341

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار