به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، «مجتبی نوروزی» کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگویی با اشاره به حضور آمریکا در افغانستان، اظهار داشت: از همان سال‌های ابتدایی حضور غربی‌ها به سرکردگی ایالات متحده در افغانستان، بحث ایجاد دموکراسی و رسیدن به اهداف بلند پروازانه که عموماً شعاری بود کاملاً مشخص بود.
وی افزود: تغییرات تاکتیکی و استراتژی‌هایی که آمریکایی‌ها در ۲۰ سال گذشته داشتند، موید این است که آن‌ها نتوانستند در یک راستای مشخص منسجمی حرکت کنند.
کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به تغییر استراتژیک آمریکا و مشروعیت‌بخشی به طالبان اظهار کرد: با روی کار آمدن ترامپ و نگاه‌های خاصی که به مسائل بین‌المللی داشت یک تغییر جهت کلی و کلان اتفاق افتاد و آن‌ها دولتی را که خودشان روی کار آورده بودند رها کردند و به سمت جریان و نیروی برهم‌زننده وضع موجود یعنی طالبان رفتند و با آن‌ها پیمان امضا کردند و به تعبیری سنگ بنای این روز‌ها را آن‌ها در دوحه و در مذاکراتشان با طالبان با میانجیگری آقای خلیلزاد گذاشتند که مشروعیت دولت مرکزی افغانستان را زیر سؤال بردند و روزبه‌روز به مشروعیت طالبان افزودند تا در نهایت منجر به وضع کنونی شد.
وی یادآور شد: از طرفی با فشار‌هایی که آمریکایی‌ها به دولت افغانستان آوردند تا به‌نوعی اشرف غنی به ملت خودش خیانت کند و ارتش را از کار بی اندازد، باعث شدند تا طالبان به‌راحتی بتواند قدرت را در افغانستان به دست بگیرد.
ناگفته‌های توافق دوحه در افغانستان در حال رقم خوردن است
نوروزی با تأیید این نظریه که ناگفته‌های توافق دوحه در افغانستان در حال رقم خوردن است، گفت: آمریکایی‌ها بعد از اینکه به آن جمع‌بندی رسیدند که نمی‌توانند به اهداف خود دست پیدا کنند به تعبیری سراغ پلَن بی‌خود رفتند و در این پلن احساس می‌شود سراغ مدیریت ناامنی و راه‌اندازی جنگ نیابتی رفتند که هدف نهایی آن هم درگیرکردن کشور‌های اطراف افغانستان به طور مشخص چین، روسیه و جمهوری اسلامی ایران در مسائل افغانستان است و تحمیل هزینه‌های امنیتی به این کشور‌هایی است که اشاره شد.
هنوز هیچ نشانه ثابتی برای تغییر طالبان مشاهده نشده است
وی در خصوص تفاوت طالبان با طالبان سال‌های گذشته اظهار کرد: هنوز هیچ نشانه ثابتی برای تغییر طالبان مشاهده نشده است. حتی با مقایسه گذشته طالبان می‌بینیم رفتار‌ها و نرمش‌های تاکتیکی که طالبان امروز دارد در همان سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ نیز قابل‌مشاهده است یعنی طالبان هیچ تغییری نکرده است. در صحبت‌های مقامات و سخنگویان طالبان در مورد مسائل کلان و اساسی هیچ نرمشی اتفاق نیفتاده است. در مسائلی همچون حقوق بشر، نوع ساختار نظام سیاسی، مشارکت مردم در نظام سیاسی و هیچ مسئله اساسی دیگری نشانه‌ای از تغییر از خود بروز ندادند و کماکان بر همان مواضع سفت و سختشان پایبند هستند.
کارشناس مسائل افغانستان تاکید کرد: اگر تغییر در طالبان مشاهده می‌شود تنها تغییرات تاکتیکی است برای رسیدن به قدرت و تثبیت قدرت است که پیش‌ازاین هم در ساختار اجتماعی و نگاه ایدئولوژیکشان سابقه داشته است.
نگاه هویتی ریشه منازعات تمدنی در افغانستان است
وی با اشاره به تلاش‌های احمد مسعود در افغانستان، یادآور شد: تسلط سریع طالبان بر بخش عمده‌ای از افغانستان را در دهه ۹۰ شاهد بودیم و فقط پنجشیر و برخی دیگر از مناطق در دست احمدشاه مسعود بود و در آن مقطع نیز خیلی‌ها می‌گفتند احمدشاه مقصود باید قافیه را ببازد و صحنه را ترک کند.
نوروزی با بیان اینکه این نزاع که امروز در افغانستان شاهد آن هستیم ابعاد و ریشه‌های مختلف و متفاوتی دارد و در سطوح مختلفی می‌توان به آن پرداخت، عنوان کرد: یکی از سطوح تحلیلی که ریشه‌های منازعه را مشخص می‌کند، منازعه تمدنی است. نگاه در این نزاع در مورد طالبان و جریان مسعود در پنجشیر نوعی نگاه تمدنی است که بین تمدن پشتون زبان و تمدن فارسی دارد اتفاق می‌افتد و یک نگاه هویتی شکل‌گرفته است لذا هیچ یک از طرفین این امکان را برای خود قائل نیستند که می‌شود از این گذر کرد چرا که مسئله قدرت نیست بلکه مسئله هویت و تمدن است؛ لذا در موفقت احمد مسعود در این نزاع نباید تند نظر داد و جبهه گرفت.
حضور امرالله صالح در تیم اشرف غنی، نوعی بهره‌وری غنی باری جلب نظر تاجیک‌ها بود
وی در خصوص حضور امرالله صالح در افغانستان گفت: امرالله صالح به‌هیچ‌عنوان با اشرف غنی نزدیک نبود اگر به لحاظ فکری نزدیک بود که اکنون همراه اشرف غنی از افغانستان خارج شده بود. حضور صالح در تیم اشرف غنی، نوعی بهره‌وری غنی بود برای اینکه بتواند بخشی از سبد رأی تاجیک‌ها را به خودش جلب کند و یک نوع اتحاد تاکتیکی بین این‌ها رخ‌داده بود و قرابت فکری و ذهنی بین این‌ها نبود.
وی جغرافیای پنجشیر را تسخیرناپذیر دانست و بیان کرد: روس‌ها خیلی تلاش کردند تا به این منطقه مسلط شوند، اما نشدند، طالبان هم در دهه ۹۰ وقتی که روی کارآمد خیلی تلاش کرد، اما نتوانست. به نظر می‌رسد طالبان برای تسلط بر این منطقه کار ساده‌ای ندارد مگر اینکه کوتاه بیاید و تلاش کند همان‌طور که جامعه بین‌المللی می‌خواهد نوعی نرمش جدی در ساختار حکومتی نشان دهد که فعلاً هیچ نشانه‌ای وجود ندارد.
منبع: رادیو گفت‌وگو
انتهای پیام/ ۹۱۱
