گروه اخبار داخلی دفاع‌پرس- میثم خاکپور؛ سازمان همکاری اقتصادی (اکو) جایگزین پیمان همکاری عمران منطقه‌ای (RCD) است. آرسی‌دی را سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) پایه‌ریزی کردند که در سال ۱۳۶۴ (۱۹۸۵)، با نام اکو حیا‌ت خود را از سر گرفت.
از جمله اهداف این سازمان، گسترش تجارت د‌رون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و همچنین تلاش در جهت ادغام تجارت کشور‌های منطقه با تجارت جهانی است که پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و ششمین نشست سران کشور‌های ساحلی دریای خزر هفتم آذر ماه به میزبانی ترکمنستان برگزار شد.
حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور نیز شنبه شب پیش از عزیمت به ترکمنستان به‌منظور شرکت در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) درباره اهداف این سفر، اظهار داشت: این اجلاس با شعار «همراه هم باشیم برای آینده بهتر و آینده پیش‌رو» به ریاست ترکمنستان برگزار خواهد شد و اقدامات انجام شده در سازمان اکو مورد بررسی قرار گرفته و تصمیماتی برای توسعه همکاری‌ها برای آینده اتخاذ خواهد شد.
رئیس جمهور با تأکید بر اولویت توسعه همکاری‌های منطقه‌ای با کشور‌های همسایه، اظهار داشت: معتقدیم ارتقاء همکاری‌ها و مناسبات اقتصادی به نفع کشور‌های منطقه است.
حجت‌الاسلام رئیسی تأکید کرد: سیاست ارتباط با همسایگان از محور‌ها و اولویت‌هایی است که همواره در جهت رشد و ارتقاء آن برنامه داشته و حرکت خواهیم کرد.
پس از فروپاشی شوروی، کشور‌های افغانستان، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به اکو پیوستند. ۱۰ عضو این سازمان هم‌اکنون با ۴۴۰ میلیون نفر جمعیت و ۸،۶۲۰،۶۹۷ کیلومتر مربع وسعت، امکانات وسیع نفتی، گازی و صنعتی را در اختیا‌ر دارند.
زبان رسمی اکو انگلیسی و مقر اصلی آن در تهران است. شرایط عضویت در اکو نیز، همجواری با منطقه است. جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و جمهوری آذربایجان، ۱۰ عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو را تشکیل می‌دهند.
اهمیت سازمان همکاری اقتصادی در عرصه بین‌الملل چیست؟
سازمان همکاری اقتصادی (اکو) نهاد بین دولتی منطقه‌ای است و اروپا را به چین و شرق دور متصل می‌کند. همچنین، روسیه و آسیای مرکزی را به خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند پیوند می‌دهد.
منطقه اکو از جمله مناطق غنی دنیا به شمار می‌رود که از پتانسیل‌ها و فرصت‌های همکاری در حوزه‌های مختلف به ویژه بخش انرژی برخوردار است اما این سازمان مهم منطقه‌ای در طول سال‌ها به دلیل اختلافات کشور‌های عضو به جایگاه شایسته خود نرسیده است.
سهم اکو در تجارت جهان حدود سه درصد است. یعنی ۸۴۵ میلیارد دلار. ۴۳۴ میلیارد دلار از این آمار سهم واردات و ۴۱۱ میلیارد دلار سهم صادرات است که با توجه به پتانسیل ژئواستراتژیک، جمعیت، ذخایر نفت و گاز و انرژی در این منطقه و روابط اقتصادی کشور‌های عضو، نسبتا کم است.
دیپلماسی اقتصادی ایران، علت عدم بهره کافی از اکو است
۲۵ درصد بودجه سالانه اکو را جمهوری اسلامی ایران تامین می‌کند و بیش از ۲۰ درصد کارشناسان این سازمان ایرانی هستند.
علی‌رغم ظرفیت‌های اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، دسترسی به آب‌های آزاد و دارا بودن منابع انرژی مثل نفت و گاز، از آن جهت که جمهوری اسلامی در حوزه دیپلماسی اقتصادی از ساختار‌های سنتی پیروی می‌کند، نتوانسته از این اتحادیه بهره لازم را ببرد.
حضور ایران در این اجلاس از چند جنبه حائز اهمیت بود؛ جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران اکو به دلیل داشتن مرز زمینی با پنج کشور عضو اکو و دارا بودن موقعیت استراتژیک جغرافیائی برای برقراری اتصال سایر اعضا به آب‌های بین‌المللی از موقعیت محوری در این سازمان برخوردار است.
منابع چشمگیر انرژی در ایران و امکان انتقال آن به بازار‌های جهانی، اهمیت و اعتبار ایران را در منطقه بسیار افزایش داده است. اهمیت دیگر حضور ایران در این نشست، گام‌های تازه‌ای است که در فرصت برگزاری این اجلاس در جهت توسعه مناسبات اقتصادی، ایجاد راهکار‌ها و زمینه‌سازی برای گسترش فعالیت‌های تجاری در میان اعضای اکو برداشته می‌شود.
به عقیده برخی کارشناسان به نظر می‌رسد، در سفر اول رئیس جمهور به تاجیکستان بخش مهمی از اختلاف‌نظر‌های دو کشور طی سال‌های اخیر برطرف شده و انتظار می‌رود که با برگزاری دیدارهای آینده رئیس جمهور کشورمان با همتای ترکمنستانی‌اش، اختلاف نظر‌ها در مسئله بدهی‌های ایران و قیمت‌گذاری گاز صادر شده حل و فصل شود.
در عین حال، با از سرگیری واردات گاز از ترکمنستان می‌توان با بخش زیادی از چالش‌های فعلی در افت فشار گاز در فصل سرما نیز مقابله کرد؛ موضوعی که با اقدام مدبرانه رئیس جمهور به سرانجام رسید.
انتهای پیام/ ۳۵۱
