به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، دور هشتم مذاکرات وین در حالی از روز شنبه به مدت یک هفته متوقف شد که روند گفت‌وگو‌ها نسبت به یک ماه گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته است و طرف‌ها توانسته اند بخش قابل توجهی از متن توافق بازگشت به برجام را پیش ببرند و از اختلافات مهم و کلیدی بکاهند.
یکی از عوامل پیشرفت قابل توجه در مذاکرات در دور هشتم نسبت به دور هفتم این بوده است که طرف‌های اروپایی برجام از کشاندن بحث‌های مذاکراتی به فضای رسانه‌ها خودداری کردند و مذاکرات توانست تا حد زیادی دور از حاشیه سازی‌ها پیش برود.
به گفته مقامات نزدیک به مذاکرات در وین، مذاکرات تا مرحله‌ای پیش رفته است که با اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم، امکان دستیابی به توافق وجود خواهد داشت.
به نظر می‌آید در بخش‌ها و سرفصل‌های اصلی مذاکرات هم چنان مسایل و مواردی از اختلاف وجود دارد، اما در دو موضوع راستی آزمایی و تضمین‌ها به نظر چالش‌ها و تنش‌های بیشتری میان طرف‌ها به چشم می‌خورد. در عین حال مقامات نزدیک به هیات ایرانی تصریح دارند، درباره دو موضوع تضمین‌ها و راستی‌آزمایی اصول قطعی مورد نظر ایران پذیرفته شده است به شکلی که ابتدا باید آمریکا لغو تحریم‌ها را اجرا کند و اجرای آن توسط ایران راستی آزمایی شود، سپس ایران اقدامات هسته‌ای خود را انجام می‌دهد. هر چند اصل دو ایده تضمین‌ها و راستی‌آزمایی از چند هفته پیش به رسمیت شناخته شده است، اما جزئیات آن‌ها هنوز نهایی نشده و حل و فصل کامل اختلاف نظر‌ها در مورد جزئیات این دو مبحث نیازمند بحث بیشتر و اتخاذ تصمیمات سیاسی است. تبدیل ایده‌ها و راهکار‌ها به متن حقوقی و فنی که مورد توافق همه طرف‌ها باشد امری بسیار پیچیده و زمان بر است.
یکی از موضوعات مورد اختلاف آن بخش از فعالیت‌های هسته‌ای ایران است که در یکی دو سال اخیر فراتر از برجام به موازات گسترش تحریم‌های آمریکا توسعه یافته است. ایران تاکید دارد که از دستاورد‌های هسته‌ای خود در این راستا حفاظت می‌کند. حتی اگر این دستاورد‌ها متوقف شوند یا در انبار ذخیره شوند دانش به دست آمده برای ایران در زمینه تولید و توسعه و سوخت هسته‌ای از بین بردنی نیست.
بازی اروپا و آمریکا با اهرم فشار «زمان» در مذاکرات وین
تعیین ضرب‌الاجل‌های مختلف از سوی سه کشور اروپایی و فشار به مذاکره کنندگان ایرانی از این منظر موضوعی است که از ابتدای شکل گیری مذاکرات مطرح شده است و به طور متقابل از سوی ایران رد شده است. سه کشور اروپایی در سطوح مختلف تلاش کردند تا با طرح تاریخ‌هایی مثل پایان ژانویه یا اوایل یا اواسط فوریه برای مذاکرات تعیین تکلیف کنند با این بهانه که فعالیت‌های هسته‌ای ایران به نحوی در حال پیشرفت است که دیگر در چارچوب برجام نمی‌گنجد و باید برای آن برجام جدیدی نوشت. اما همه طرف‌ها حتی کشور‌های اروپایی و آمریکا با توجه به تجربه مذاکرات سال ۲۰۱۵ می‌دانند که فشار تصنعی و غیرمنطقی به مذاکره کنندگان در این موضوع نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه ممکن است نتیجه عکس بدهد.
ایران در این دو ماه که از مذاکرات می‌گذرد تلاش کرده تا هر چه بیشتر به روند مذاکرات سرعت دهد، اما طرف‌های اروپایی و غربی باید بدانند اولا عامل شرایط فعلی خودشان هستند، دوما با توجه به تجربه تلخ اجرای ناقص برجام و سپس خروج آمریکا از این توافق، طرف‌ها در شرایط به مراتب بی اعتمادتر نسبت به ۲۰۱۵ درحال مذاکره هستند از این رو تلاش برای فشار به ایران برای رسیدن به توافق موثر نخواهد بود چرا که هدف از این مذاکرات صرفا بازگشت تبلیغاتی به برجام نیست بلکه همه طرف‌ها به ویژه ایران می‌خواهند از مزایای این توافق بهره‌مند شوند، اما با ضریب اطمینانی بیشتر و بهتر از گذشته.
اکنون همه چشم‌ها به سمت وین است و اینکه طرف‌های مذاکره کننده با چه دستور کاری به میز مذاکرات باز می‌گردند؛ با دست پر یا خالی.
در هفته گذشته ایران در موضعی تازه اعلام کرد که حتی حاضر است در صورت لزوم برای تسریع در روند مذاکرات و کیفیت بخشی به آن با هیات آمریکایی به طور مستقیم مذاکره کند. این موضع در حالی اعلام شد که تا پیش از این ایران گفته بود تا وقتی آمریکا تحریم‌های برجامی علیه ایران را لغو نکند و به برجام بازنگردد، این کشور حق بازگشت به برجام و شرکت در مذاکرات به طور رسمی ندارد و از سویی مذاکره مستقیمی در این رابطه با آمریکا نخواهد داشت. مقامات کشورمان تاکید کردند تنها در صورتی به مذاکره با آمریکا تن می‌دهد که احساس کند این مساله ما را به یک "توافق خوب" در راستای منافع ملی مان هدایت می‌کند.
اکنون نوبت آمریکاست تا برای دستیابی به نتیجه در مذاکرات و فراهم شدن بازگشتش به برجام کمی مشت خود را باز کند. بدون شک آمریکا بزرگترین مقصر شرایط کنونی است و نباید خود را پشت اروپا و اهرم فشار «زمان» پنهان کند. انتظار است تا آمریکا مسئولانه‌تر در مذاکرات حاضر شود و برای اجرای موثر و مطلوب برجام به ایران تضمین‌های لازم را ارایه کند.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/ ۹۱۱
