«آزادی»، بزرگ‌ترین قربانی آشوب‌های خیابانی

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ فرشته افشردی؛ چند وقتی است که اوضاع کشور تحت تأثیر برخی ناآرامی‌ها قرار گرفته است. برخی از مردم در مورد مسائلی به دولت اعتراض دارند و رسانه‌های معاند هم برای پیشبرد اهداف خود به این اعتراضات دامن زده و افرادی را تطمیع می‌کنند تا اهدافشان را عملی کنند. این افرادِ فریب خورده متوجه عواقب جدی کار‌هایشان نیستند که برای خود، خانواده‌شان و جامعه چه نتیجه‌ای خواهد داشت!

از اولین شعار‌هایی که دستاویز هنجارشکنی‌های اغتشاشگران شده بود، شعار «زن، زندگی، آزادی» است، اما منظورشان از «آزادی» چیست؟

به لطف ظاهر فریبنده‌ای که اغتشاشات در این بیش از دو ماه داشت، به نظر می‌رسد منظوری که اغتشاشگران از «آزادی» دارند، این است که «من آزاد هستم هر کاری دوست دارم بکنم، اما تو باید آنگونه باشی که من می‌خواهم!» این فرضیه از آسیب‌هایی که به اماکن عمومی مانند بانک‌ها و وسایل نقلیه عمومی و... وارد شده و برخوردی که با تذکرات مردمی در صورت بروز رفتارهای ناهنجار می‌شود، معلوم است.

در این میان؛ پرسشی که ایجاد می‌شود، این است که «آزادی» چه معنایی دارد؟ آیا آن است که برای دیگران محدود کننده باشد؟ یکی از اسلام‌شناسان و متفکرانی که در مورد «آزادی» و «آزادی در اسلام» بحث کرده و مورد اعتماد علمایی مانند علامه طباطبایی (ره) و امام خمینی (ره) بوده است، آیت‌الله شهید «مرتضی مطری» است. وی در کتاب «آزادی معنوی» در مورد آزادی چنین می‌گوید: ««آزادی» یکی از لوازم حیات و تکامل است؛ یعنی یکی از نیازمندی‌های موجود زنده، «آزادی» است. «آزادی اجتماعی» یعنی آنکه بشر باید در اجتماع از ناحیه سایر افراد اجتماع آزادی داشته باشد و دیگران مانعی در راه رشد و تکامل او نباشند. انسان یک موجود خاصی است و زندگی او، زندگی اجتماعی است؛ علاوه بر این، در زندگی فردی خود، موجود تکامل‌یافته‌ای است و با گیاه و حیوان بسیار تفاوت دارد.

گذشته از آزادی‌هایی که گیاهان و حیوانات به آن‌ها نیازمندند، (انسان) یک سلسله نیازمندی‌های دیگری هم دارد که ما آن‌ها را به دو قِسم تقسیم می‌کنیم. یک نوع، آزادی اجتماعی است که انسان از ناحیه افراد دیگر آزاد باشد، یعنی بشر باید در اجتماع از ناحیه سایر افراد اجتماع آزادی داشته باشد و دیگران مانعی در راه رشد و تکامل او نباشند. در نصّ قرآن، یکی از اهدافی که انبیاء (ع) داشته‌اند، این بوده است که به بشر آزادی اجتماعی بدهند؛ یعنی افراد را از اسارت، بندگی و بردگی یکدیگر نجات دهند.» (۱)

توضیحی که شهید مطهری از «آزادی معنوی» ارائه کرده، چنین است: «نوع دیگر آزادی، «آزادی معنوی» است. انسان موجودی مرکب و دارای قوا و غرایز گوناگونی است. یک انسان می‌تواند فردی باشد که همانگونه که از نظر اجتماعی آزادمرد است، زیر بار ذلت نمی‌رود و آزادی خودش را در اجتماع حفظ می‌کند، از نظر اخلاق و معنویت هم آزادی خود را حفظ کرده باشد. تفاوتی که میان مکتب انبیاء (ع) و مکتب‌های بشری هست، در این است که پیغمبران (ع) آمده‌اند تا علاوه بر آزادی اجتماعی به بشر آزادی معنوی بدهند که بیشتر از هر چیز دیگری ارزش دارد.

تنها، آزادی اجتماعی مقدس نیست؛ بلکه آزادی معنوی هم مقدس است و آزادی اجتماعی بدون آزادی معنوی میسر و عملی نیست و این است درد امروز جامعه بشری که بشر امروز می‌خواهد آزادی اجتماعی را تأمین کند، ولی به‌دنبال آزادی معنوی نمی‌رود...» (۲)

در نهایت، باید دانست که «آزادی» حق مسلّم افراد یک جامعه است که در کنار هم زندگی می‌کنند و باید به آن احترام گذاشته شود، اما تا جایی محترم است که به آزادی دیگران خدشه وارد نکند، چیزی که در رفتار اغتشاشگران دیده نمی‌شود!

منبع:

۱ و ۲: شهید مطهری، مرتضی، آزادی معنوی: انتشارات صدرا، چاپ اول ۱۳۴۱، صص ۱۳- ۱۷

انتهای پیام/ 118