فیلمساز تلاش کرده اخبار را سیاسی نکند / فیلم «رمز و راز ملکه» دارای ایده است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، برنامه نقد «سینما روایت» به بررسی فیلم مستند «رمز و راز ملکه» پرداخت. ناصر هاشم زاده منتقد و رسول شادمانی مجری این نشست بود.

شادمانی با بیان اینکه این مستند به بهانه شصتمین سال تاج گذاری الیزابت دوم ملکه انگلستان تولید شده است به نقل قولی از کارگردان اشاره کرد و گفت: کارگردان این فیلم اعلام کرده است من بعد از دیدن برخی از مستندهایی که تلاش داشتند ولایت فقیه را در ایران وارونه جلوه بدهند و به نوعی انگ دیکتاتوری به کشور بزنند تصمیم به تولید این مستند گرفتم.

« رمز و راز ملکه» فیلم دیدنی است

هاشمزاده با اشاره به فیلم یاد آورشد: این فیلم یک فیلم مستند دیدنی است که آدم از دیدن این فیلم خسته نمیشود چرا که کارگردان، هم موضوع جالبی را انتخاب کرده وهم اینکه فیلم از ساختارخوبی برخوردار است که خوشبختانه متن خیلی خوبی هم دارد و صدای زیبای آقای ناصر طهماسب، شنیدن آن را لذت بخش کرده است.

وی تصریح کرد: ما در این برنامه شاهد مستندی بودیم که ارزش دیدن یک کار سینمایی را داشت. لذا معتقدم بحث پیرامون ساختار و محتوا در مورد این فیلم زیاد است. فیلم تصاویرهماهنگی دارد یعنی جایی را برای نفس کشیدن تماشاگر نمیگذارد و ما تصاویری مستندی را در سکوت نریشن نمیبینیم و مطالب بیشتر در خدمت تصویراست.

منتقد سینما با بیان اینکه این مستند، مستندی نیست که تصاویرش تهیه شده باشد بلکه از تصاویرآرشیوی کمک گرفته شده است گفت: دراین نوع مستندها به اندازهای که دست مستند ساز پُر باشد میتواند فیلم را جم و جور کند لذا خیلی جاها مجبوراست به حاشیه بپردازد چون تصاویری که در اختیار دارد به حاشیهها توجه داشته است.

خاطره دختر رضا شاه از برکناری پدرش

این کارشناس سینما عنوان کرد: با این استنادهایی که دراین فیلم وجود دارد و کتابهایی که ما در سیاستهای جهانی خواندیم گویا این تصور پیش میآید که لندن مرکز عالم است و به یک اعتبار شاید بتوان گفت که خیلی از تصمیمات برای جهان در لندن گرفته میشود البته نه لندن به عنوان دولت انگلستان بلکه لندن به عنوان نهاد قدرت، نهاد سرمایه و تصمیم گیری در جهان؛ در خاطرات دختر رضا شاه آمده است که روزی پدرم در کاخ سعدآباد با عصبانیت قدم میزد و رادیو لندن هم روشن بود و به ناگهان رادیو اعلام کرد «رضاشاه استعفا داد» آنگاه پدرم با ناراحتی لگدی به رادیو زد و فریاد کشید:« دروغگوها من که استعفا ندادم». بعد از چند لحظه، در کاخ باز شد و محمد علی فروغی در حالی که متن استعفای پدرم دردستانش بود وارد شد! این خاطره نشان میدهد که انگلیس در لندن برای نوکرانش تصمیم می گیرد.

ما را عادت دادند ببینیم بی بی سی چه می گوید!

وی با بیان اینکه هنوز هم ما را عادت دادند که ببینیم بی بی سی چه میگوید؟ اظهار داشت: اخبار بی بی سی به نوعی نمادی از یک نهاد قدرت است که نقل میشود واین نهاد قدرت، نهاد سرمایه و تصمیم گیری نیز میباشد لذا آنچه که ما در این فیلم دیدیم که بر سر دیانا آمد که البته خیلی بیشتراز فیلم در واقعیت وجود دارد و یا آن چیزی که ما درمورد جزیره مالویناس آرژانتین در فیلم شاهد بودیم و انگلیس این جزیره را پس نداد و یک ملت را تحقیر کرد و یا اتفاقات دیگر، همه نشانگراین است که یک قدرت  دیگری به غیر از دولت انگلیس وجود دارد که توانسته دولت های زیادی در جهان را تابع قدرت خود بکند که آن قدرت، قدرت سرمایه است که در جهان امروز به نام سرمایه داری جهانی معروف است و همان قدرت است که تصمیم میگیرد. بنابراین اگر با این نگاه به فیلم بنگریم، نگاه فیلم قابل باور است.

ناصر هاشم زاده با اشاره به بخش هایی از فیلم ادامه داد: اگر به گونه ای به دموکراسی نگاه کنیم و مسائلی مثل انتخابات ، اعتراض ها ، تظاهرات و اعتصابات در انگلستان را ملاک قرار بدهیم شاید به این تحلیل برسیم که در این کشور، دموکراسی جاری است! و حتی ممکن است این احساس بدست بیاید که ملکه در این کشور کاره ای نیست و تنها یک شخصیت تشریفاتی است. اما هنگامی که به اختیارات پشت پرده ملکه پی می بریم که درفیلم هم به آن اشاره می شود و در قانون این کشورهم به صراحت قید شده می فهمیم که تصمیم گیر فقط شخص ملکه نیست بلکه مهم کسانی هستند که پیرامون ملکه تصمیم می گیرند. هنگامی که ملکه، کودتای نظامی علیه مصدق در ایران را تایید می کند و به دیدن شاه می آید تا پادشاهی او را تصدیق کند که در فیلم هم دیده می شود متوجه می شویم که پادشاهی در انگلستان با پادشاه ایران از زمین تا آسمان تفاوت است.

این کارشناس برنامه با بیان اینکه معتقدم باید فیلمهای مستند دارای فیلمنامه یا یک طرح از پیش تعیین شده باشند و باری به هرجهت نباشند اضافه کرد: فیلمهای مستند اگر فاقد فیلمنامه یا طرح باشند مطمئن باشید که تماشاگر هم از دیدن آن آشفته خواهد شد. اما این فیلم آشفتگی کمتری دارد و نریشن به خوبی آن را پوشش داده است از سوی دیگر، با وجودی که ما کلمه «ملکه» را در کمتر جملهای است که نمیشنویم اما برای ما خسته کننده نیست چرا که فیلم؛ پیرامون موضوعی که انتخاب کرده به جلو می رود.

فیلمساز تلاش کرده اخبار را سیاسی نکند / فیلم دارای ایده است

وی با اشاره به فصل بندی فیلم یاد آور شد: این فیلم یک ایده دارد و سعی میکند آن را به اثابت برساند و برای ایده خود نیز، همه آن حواشی را که نیاز دارد به درستی انتخاب کرده و برای اینکه تماشاگر خسته نشود فیلم را فصل بندی کرده است و در ابتدای هر فصل هم، یک جمله زیبا از شکسپیر انتخاب کرده است که همین جمله، تماشاگر را وارد حیطه دیگری از فیلم میکند و برای اینکه تماشاگر، فیلم را تحمل کند اخبار را سیاسی نمیکند و در اوج تحلیل سیاسی، ما شاهد تحلیل ورزشی هم هستیم که بعدا متوجه ربط آن به سیاست میشویم مثل گل زدن مارادونا با دست به انگلیس که اعلام میکند این دست خدا بود.

فیلمنامه نویس « سیب و سلما» از بخش های ورزشی یا مساله ازدواج دیانا با خانواده سلطنتی به عنوان شیرینی های فیلم یاد کرد و اظهار داشت: بخش هایی مثل موضوع دیانا نشان می دهد کارگردان طرح خوبی برای این فیلم داشته است و توانسته آن را به خوبی تقسیم بندی کند. این درحالی است که ما در مستند سازی به میزانی که طرح دراختیار داریم به دنبال سوژه هایمان خواهیم رفت و به اندازه اطلاعاتمان می توانیم طرح را گسترش بدهیم و همین اطلاعات است که به ما کمک می کند طرح ما قوی تر گردد.

کارهای فنی خوبی درفیلم وجود دارد / فیلم صاحب ایده است

به گفته وی با وجودی که در فیلم «رمز و راز ملکه» به تمامی از تصاویر آرشیوی استفاده شده و تصاویری برای این فیلم گرفته نشده است اما کارهای فنی خوبی در فیلم انجام شده و یکی از خوبی های فیلم این بوده که فیلم صاحب ایده است و اطلاعات فیلم به خُورد تماشاگر داده نمی شود.

ناصر هاشم زاده در پاسخ به این سوال که چرا با وجودی که در کشور ما موضوعات مهمی مثل کودتای 28 مرداد یا شکل گیری حکومت پهلوی وجود دارد اما این سوژه ها مورد اقبال مستندسازان  قرار نمی گیرند گفت: متاسفانه فیلمسازان و مسئولین ما درهر دوره ای به دلیل تمایلات سیاسی وارد حیطه خاصی می شوند که به هیچ عنوان این تغییر رفتار مناسب نیست. ای کاش هنر ، ادبیات و سینما خارج از حیطه اقتدار مسئولان کم بضاعت و گاه بی بضاعت برخی از دولتها باشد. برخورد برخی از مسئولین سینمایی با موضوعی مثل سینما همچون پیام های وایبری است که از مردم می خواهند مثلا صبح را با شادی شروع کنند. این مسئولین هم تصور می کنند با این نوع پیام ها می توانند فرهنگ و ادبیات این کشور را اداره کنند!

وی تاکید کرد: برخی ها قبلا مسئول سیاسی بودند اما الان مسئولیت سینمایی را برعهده گرفتند و به دلیل ناآشنایی با سمت خود دچارمشکل شدند و با وجودی که آدم خوبی هستند اما چون اهلیت این کار را ندارن به درد این کار نمی خورند.

انتهای پیام/