«مهدی امین‌فروغی» مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبیات آیینی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، با بیان اینکه بزرگان زیادی در عرصه گرامی‌داشت و پاسداشت شعائر حسینی بروز و ظهور داشته‌اند که شامل هنرهای مختلف اصیل ایرانی بوده است، اظهار داشت: پرداختن به موضوع عاشورا باعث شده عرصه‌هایی از هنرهای ما مثل موسیقی و هنرهای نمایشی در ایران حفظ شود؛ موسیقی ملی ایران از دوران صفویه تا قاجاریه مسیر خودش را گذرانده و ردپایی از ردیف موسیقی ما در تعزیه به‌جا ماند. به همین خاطر موسیقی ملی امروز عمدتا بهره‌هایی از تعزیه گرفته است.
این مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبیات آیینی، درهم‌آمیختگی هنر تعزیه در دیگر هنرهای ایرانی را مورد تاکید قرار داد و عنوان کرد: بسیاری از تحریرهایی که در تعزیه خوانده می‌شوند در موسیقی ملی ما وجود ندارند لذا تدوین «ردیف آوازی تعزیه ایران»که توسط سید محسن هاشمی صورت گرفته به فربگی موسیقی ایرانی کمک می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه موسیقی در تعزیه تاثیراتی داشته است و برعکس تعزیه در موسیقی اثرات مثبت و سازنده داشته است، افزود: این تاثیرات به‌گونه‌ای است که می‌بینیم، متناسب با حال و احوال گوشه‌ها، تعزیه‌خوان‌ها در گذشته و امروز گوشه‌هایی را انتخاب می‌کردند که متناسب با شخصیت مورد نظر در تعزیه باشد. مثلا کسی در گذشته در تعزیه نقش حُرّ را ایفا می‌کرد، گوشه عراق را می‌خواند؛ چرا؟ چون گوشه‌ی عراق، گوشه‌ی است که مخاطب در اوج گوشه را می‌شنود و بهیکباره سقوط می‌کند و این گوشه مانند سرداری است که در کربلا بهیکباره به اشتباه خود پی می‌برد و یک مرتبه فرو می‌ریزد و از اوج به فرود می‌آید و دچار تحول روحی می‌شود. ما این اوج و فرود حر را در گوشه عراق می‌بینیم و تعزیه‌خوان‌ها این‌ها را رعایت می‌کردند.
امین‌فروغی ادامه داد: در بخشی از موسیقی و در گوشه‌ی عراق، وقتی حضرت اباعبدالله(ع) در گودال افتاده‌اند، ایشان در آن حالت بهیکباره عبدالله بن حسن را می‌بینند که به دنبال حضرت است. اباعبدالله در این‌جا خطاب به حضرت زینب (س) می‌خواهند که مانع حضور عبدالله بن حسن باشند؛ در گذشته تعزیه‌خوان‌ها این روایت از واقعه عاشورا با این شعر «مرا نه دولت وصل و نه اِحتمال فراق/ نه پای رفتن از این ناحیت نه جای مَقام» می‌خوانند و این حالت‌ها را تعزیه رعایت می‌کردند.
این مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبیات آیینی، با ارائه توضیحاتی از روند تاریخی موسیقی ایران گفت: موسیقی‌دان‌هایی که در دوره‌ای منزوی شدند دانش خود را در اختیار نوحه‌خوان‌ها قرار می‌دادند و در این دوره به بعد کسی که می‌خواست با آوازهای درست موسیقی ایرانی آشنا شود در تعزیه ها و حسینیه‌ها این نواها را می‌شنید.
وی تصریح کرد: حتی در این دوره تعزیه مرکز نغمات و جلوه‌های موسیقی ایرانی در حوزه‌سازی و آواز شد و حتی بسیاری از بزرگان موسیقی از پس چنین دوره تاریخی در دیگر دوره‌های تاریخی تبلور پیدا کردند. لذا هنرمندانی چون غلامحسین بنان، تاج اصفهانی و ادیب خوانساری در محضر تعزیه‌خوان‌های بزرگ دوران خود به فراگیری آواز مشغول شدند؛ در واقع پیام عاشورا باعث تجلی تعزیه و آواز در ایران شد.
انتهای پیام/ 121
