به گزارش خبرنگار دفاعپرس از سمنان، جنگ تحمیلی خسارتهای جبران ناپذیری را به ملت ایران در برهه حساس پس از پیروزی انقلاب اسلامی وارد ساخت و توسعه طلبیهای صدام و حمایتهای بی دریغ قدرتهای جهان با هدف براندازی نظام جمهوری اسلامی سبب شد تا طرح این جنگ و تجاوز آشکار چیده شود.
صدام و هم پیمانانش سرانجام در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ جنگی نابرابر را علیه نظام نوپای اسلامی رقم زدند، جنگی گسترده که در طول مرز زمینی، هوایی و بخشهایی از دریا آغاز شد، اما با یاری خدای بزرگ و اعتقاد قلبی مردم به اطاعت از ولایت فقیه دژ محکمی در برابر دشمن متجاوز به وجود آمد.
در کارنامه ۸ ساله جنگ ایران و عراق عملیات متفاوتی دیده میشود که هر یک به فراخور خود دارای اهمیت میباشد. اما از بین همه آنها مهمترین را میتوان فتح المبین، بیت المقدس، خیبر، والفجر ۸ و کربلای ۵ دانست که دارای دستاوردهای مهمی از جمله فتح خرمشهر، فتح فاو و فتح شلمچه بودهاند. از بین این عملیاتها مهمترین آن شاید عملیات کربلای ۵ باشد. چون در موقع حساسی صورت گرفت و نتیجه مهمی نیز از آن اخذ گردید.
چگونگی شکل گیری عملیات کربلای ۵
برای پایان دادن به جنگ، طراحی ۲ عملیات بزرگ به فرمان امام خمینی (ره) و مسوولان جنگ در دستور کار قرار گرفت. یکی از آن ۲ عملیات، کربلای ۵ محسوب میشد که بدون شک گستردهترین نبرد میان ایران و عراق را شکل داد.
این عملیات را میتوان مقدمهای بر تنظیم قطعنامه ۵۹۸ دانست، قطعنامهای که تا حدودی نظر و خواسته ایران را تامین میکرد. عملیات کربلای ۵ در حالی به وقوع پیوست که دشمن به لحاظ تجهیزات نظامی دفاعی و موانع در موقعیت برتری قرار داشت؛ بنابراین باید طراحی این عملیات به گونهای انجام میشد که این برتری نیروهای بعث خنثی شود.
عملیات کربلای ۵ در ساعت ۱:۳۰ دقیقه بامداد ۱۹ دی ۱۳۶۵ با رمز «یا زهرا (س)» آغاز شد. این عملیات که تا پایان سال ۱۳۶۵ ادامه یافت به لحاظ مقاومت و جنگندگی نیروهای ایران در شرایط بسیار مشکل و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن یکی از بزرگترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب شد.
طرح ریزی عملیات کربلای ۵ در منطقه شلمچه انجام شد، رزمندگان باید از رود خروشان اروند عبور میکردند و به جنوب بصره به عنوان مهمترین هدف دست مییافتند. رژیم بعث با مشورت حامیانش مسیر آب گرفتگی را که در این منطقه وجود داشت، مین گذاری کرده بود و با استقرار استحکامات و موانعی، چون کانال ها، خاکریزهای مثلثی و نونی شکل، میادین مین، موانع خورشیدی و ... تلاش کرد تا دسترسی ایران را به شلمچه و بصره غیر ممکن سازد.
وضعیت خطوط دفاعی دشمن در منطقه عملیاتی کربلای ۵
خط اول دشمن دژی دارای سنگرهای مستحکم بتنی به منظور استفاده نیروها برای استراحت، دیده بانی نگهبانی و استقرار تیربار و سنگر تانک در پشت همین خط سنگرهای هلالی (نونی) شکل به حالت نیم دایره قرار داشت که در وهله اول جلب نظر میکرد.
خط دوم سیل بند به عرض ۳ متر و ارتفاع ۴ متر و همچنین کانالی که از جنوب جاده شلمچه شروع و تا اروند ادامه پیدا میکرد.
خط سوم به موازات خط دوم کشیده شده بود که مواضع پیاده و تانک و در جلوی آن کانال متروکه با عرض ۴ و عمق ۲ متر قرار داشت.
خط چهارم: تقریباً به پشت نهر دوعیجی ختم میشد که شامل نهر و مواضع هلالی پی در پی تشکیل شده بود.
خط پنجم منتهی به پشت نهر جاسم و در حد فاصل بین آن دو خط جلویی، قرارگاه تاکتیکی سیاه سوم عراق قرار داشت بعد از آن تا کانال زوجی و به سمت عقبه دشمن، یگانهای توپخانهای و لجستیکی و تعمیراتی مستقر بودند.
خط ششم و هفتم شامل کانال زوجی و مثلثیهای غرب کانال و پنج ضلعیها که استحکامات دشمن را پیچیده کرده بود. علاوه بر این دشمن در حد فاصل جاده شلمچه تا بوارین و بعد از مواضع عناصر تأمینی موانعی از جمله سیم خادار حلقوی خورشیدی، کانال آب به عرض ۱۰ متر، مینهای ضد نفر و بشکههای فوگاز کوچک زرد رنگ را تعبیه کرده بود.
مراحل عملیات
در مرحله اول عملیات رزمندگان شجاع ما طی دو روز با هجومی غافلگیرانه به قلب دشمن، شلمچه را آزاد و هر لحظه فاصله خود را با بصره را کمتر کردند.
در مرحله دوم رزمندگان با هجوم سنگین خود و عبور از موانع ایذایی و بسیار محکم پس از آزادسازی پاسگاههای شلمچه بوبیان و کوتسواری و چند کیلومتر از جاده آسفالته شلمچه بصره با نفوذ به عمق مواضع دشمن خود را به دژ فولادین بصره رساندند.
در مرحله سوم، عملیات رزمندگان اسلام از کنار اروند به مواضع دشمن در محور نهر جاسم هجوم بردند و با حمله گازانبری یگانهای دشمن را گرفتار و تعدادی از آنها را کشته و زخمی کردند. نیروهای اسلام سپس با عبور از نهر جاسم و تسلط بر پلهای ارتباطی به عمق مواضع دشمن نفوذ کردند به حدی که انهدام دشمن در عملیات کربلای۵ به مراتب بیشتر از والفجر۸ بود. شلمچه برای ارتش عراق به منزله یکی از قویترین دژها و دیواری غیر قابل نفوذ محسوب میشد و همین اعتماد بیش از اندازه تأثیر بسزایی در غافلگیری دشمن داشت.
نتایج سیاسی عملیات کربلای ۵
نتایج و دستاوردهای عملیات
هدف قرار دادن و سقوط بیش از ۸۰ فروند هواپیما و ۷ فروند هلی کوپتر دشمن کشته و زخمی شدن حدود ۵۶۰۰۰ نفر، به اسارت درآمدن ۲۶۵۵ نفر از نیروهای دشمن، انهدام یگانهای عمل کننده از ۶۰ تا ۱۰۰ درصد، انهدام و از کار افتادن ۷۰۰ دستگاه تانک و نفریر ۴۰۰ دستگاه مهندسی و ادوات جنگی و حدود ۱۵۰۰ خودروی سبک و سنگین و ۲۵۰ عراده انواع توپ صحرایی و ضد هوایی، به غنیمت درآمدن حدود ۲۲۰ دستگاه تانک و تقریر ۵۰۰ دستگاه انواع خودرو، ۸۵ عراده انواع توپ صحرایی و ضدهوایی و هزاران قبضه سلاح سبک و مهمات سالم، انهدام و متلاشی شدن حدود ۸۱ تیپ و گردان مستقل.
پیام امام خمینی (ره) از رزمندگان عملیات کربلای ۵
امام خمینی (ره) در پیامی در ۱۳۶۵/۱۱/۱۶ از رزمندگان اسلام چنین تجلیل میکنند:
من ضمن تشکر و تقدیر فراوان از نیروهای مردمی و بسیجیان جان بر کف و سپاهیان محمد - صلى الله علیه و آله - و ارتش قدرتمند و مقاوم و سپاهیان قهرمان و دلاور و روحانیون و جهادگران و امدادگران و خبرنگاران و نیروهای انتظامی، کمیته، شهربانی و ژاندارمری و همه کسانی که در پشت جبههها به تقویت و تدارک رزمندگان همت گماشتهاند و نیز با تقدیر و تشکر وافر از رزمندگان عملیات کربلای ۴ و خصوصا کربلای ۵ که واقعا حماسه آفریدند و حیرت و تعجب همه جهانیان را برانگیختهاند و بر مستحکمترین دژها و موانع و مدرنترین سلاحها یورش بردند و دلاورانه در مصاف با دشمن زبون جنگیدند و امیران و افسران و درجه داران و سربازان بی شماری از دشمن را به اسارت گرفتهاند و هم اکنون نیز به نبرد خود ادامه میدهند و دل انبیا و پیامبر اسلام (ص) و مولای خود حضرت صاحب الامر (عج) را شادمان ساختهاند از همه جوانان غیور و اقشار برومندکشور اسلامی میخواهم که مثل همیشه به جبههها هجوم آورند و به سپاهیان حضرت مهدی (عج) بپیوندند و نفسهای آخر عمر صدامیان را بگیرند که دست نصرت حق با شماست. چنان که تا به امروز و در همه صحنهها از امدادهای غیبی و عنایات ویژه خود شما را متنعم ساخته است بعد از این نیز یار و یاورتان خواهد بود و شما را تنها نخواهد گذاشت و من هم در همه حالات به شما دعا میکنم و شما را دوست دارم وای کاش در کنار شما و در سنگر شما بودم. (صحیفه امام، ج ۲۰، ۱۳۷۸: ۱۹۹ و ۲۰۰)
عملکرد تیپ ۱۲ قائم (عج) در عملیات کربلای ۵
در عملیات کربلای ۵ تیپ ۱۲ قائم (عج) استان سمنان با هشت گردان رزمی آماده نبرد شد. ابتدا گردان امامرضا (ع) از سمنان از جناح چپ دژ اول عراق و گردان کربلا از شاهرود از جناح راست دژ دوم عراق مورخ ۱۳۶۵/۱۰/۲۰ پیشروی نمودند. پس از تصرف اهداف از پیش تعیین شده با لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب (ع) الحاق حاصل گردید.
گردان امام موسی بن جعفر (ع) از سمنان با عبور از خط گردان امام رضا (ع) وارد پنج ضلعی شد و دژ را پاک سازی نمود. گردان روح الله از دامغان به فرماندهی شهید محمد علی مشهد از بالای نهر خین وارد عمل و در نهایت گردان امام سجاد (ع) از گرمسار به فرماندهی شهید عبدالله شهروی پس از راهپیمایی طولانی وارد عمل و پس از جنگ سخت وارد جزیره بوارین شدند. شب بعد گردان ذوالفقار وارد عمل و توانست بقایای نیروهای دشمن را در جزیره نابود کند. نیروهای خودی عمدتاً با پاتکهای سنگین مقابله میکردند.
در ادامه گردان حضرت رسول (ص) متشکل از نیروهای سمنان، دامغان، شاهرود در مورخه ۶۵/۱۰/۲۵ مأموریت یافت تا با عملیاتی، پلی را در جزیره ماهی گرفته و مسیر تدارکاتی نیروهای عراقی به بوارین را قطع نمایند و در آخر گردان بازسازی شده سید الشهدا (ع) از عملیات کربلای ۴ شاهرود وارد عمل شد و خود را به جزیره ماهی رساند. بدین ترتیب تمامی گردانهای تیپ ۱۲ قائم (عج) به همراه گردانهای پشتیبانی رزم و خدمات رزم در عملیات وارد و زیر آتش شدید دشمن استقامت نمودند و به اهدافی که قرارگاه برای آنها تعریف کرده بود رسیدند.
در این عملیات تیپ ۱۲قائم (عج) با استعداد ۵۲۰۰ نفر رزمنده شرکت که تعداد ۲۰۰ نفر از رزمندگان از جمله شهید محمد علی مشهد فرمانده گردان امام روح الله و شهید عبدالله شهروی فرمانده گردان امام سجاد (ع) و شهید حسین غنیمت پور جانشین گردان کربلا و شهید احمد صادقی فرمانده گردان زرهی تیپ به فیض شهادت نائل آمدند.
عملکرد جهاد سازندگی استان سمنان در عملیات کربلای ۵
در عملیات کربلای ۵ قرارگاه حمزه سید الشهدا جهاد با شش گردان مهندسی از جمله سه گردان جهاد استان سمنان به لشکرهای تحت امر قرارگاه نجف سپاه مامور شدند.
مهمترین کار جهاد در این عملیات تعریض جاده خرمشهر به بصره در منطقه شلمچه بود که از قدیم وجود داشت ولی به علت آب گرفتگی قابل عبور نبود، با توجه به آتش زیاد دشمن، با احداث این جاده که طی آن تعداد زیادی از جهادگران مجروح، مصدوم شیمیایی و به شهادت رسیدند، تا راه دسترسی به عقب عقبه نیروهای مستقر در خط مقدم برقرار شد و فرماندهان نفس راحتی کشیدند.
احداث و ترمیم خاکریز دفاعی، تعریض جاده و ساخت موانع دفاعی از جمله فعالیتهای جهاد در این عملیات میباشد.
در مجموع استان سمنان در عملیات کربلای ۵ با تقدیم ۲۰۱ شهید برگ زرین تاریخی را در صفحات پرافتخار تاریخ هشت سال دفاع مقدس، به ثبت رساند.
تهیه و تنظیم:راضیه لواف
انتهای پیام/
