گروه بینالملل دفاعپرس: دنیای امروز ما در حساسترین نقطه تاریخ خود قرار گرفته است. گذار به عصر جدید، محدود به عرصه تکنولوژی نیست و شاهد تحولات شگرفی در حوزههای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و زیستمحیطی نیز هستیم. اما این دوران گذار در بطن خود، فرصتها و تهدیدهایی را نیز به همراه دارد و کشورها بسته به شرایط داخلی و منطقهای خود، تجربهای متفاوت از آن دارند.
آمریکا و بحرانهای داخلی
کشور آمریکا که امروز مدعی رهبری نظم جهانی است دوران گذار خود را در شرایطی تجربه میکند که با بحرانهای عمیق و خطرناک داخلی از جمله شکافهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روبهرو است. جامعه امروز آمریکا در شرایطی دوران گذار فوقالعاده حساسی را سپری میکند که هم اکنون با پدیدههای خطرناکی همچون افزایش خشونتهای اجتماعی، بحران مهاجرت و چالشهای اقتصادی مواجه است.
منطقه خاورمیانه نیز امروز با جنگ غزه و تداوم کشتار و نسلکشی فلسطینیان توسط رژیم صهیونیستی به عنوان بزرگترین بحران قرن درگیر است. رژیم اشغالگر و نامشروع صهیونی با ادامه دادن به جنگ غزه و ورود آن به دومین سال و همچنین تداوم محاصره و کشتار فلسطینیان نه تنها بزرگترین بحران انسانی جهان امروز را رقم زده بلکه ناتوانی نهادها و سازمانهای بینالمللی در جلوگیری از وقوع چنین وقایعی را به تصویر کشیده است.
بحران هند و پاکستان
جنوب آسیا هم از تحولات دوران گذار بینصیب نمانده است و رقابتها و درگیریهای گاه و بیگاه میان دو رقیب سنتی و همیشگی، یعنی هند و پاکستان همچنان به عنوان تهدیدی بالقوه و خاطرناک، صلح و ثبات منطقه را با تهدیدات جدی روبهرو کرده است. نمونه این تهدیدات را میتوان در جنگ اخیر میان این دو کشور مشاهده کرد که برای روزهایی امنیت و ثبات را در جنوب آسیا با مخاطرات جدی روبهرو کرده بود.
آسیای جنوب شرقی در دوران گذار همچنان گرفتار اختلافات مرزی هستند. موضوعی که در چند روز گذشته موجب شد تا این دو کشور بار دیگر شاهد تنشهای نظامی در مرزهای خود بوده و درگیریهایی را با یکدیگر داشته باشند. موضوعی که به روشنی نشان میدهد که این دوران گذار با احیای اختلافات و منازعات قدیمی و تشدید بیثباتیهای منطقهای همراه است.
جنگ روسیه و اوکراین
جهان امروز در شرایطی دوران گذار حساس کنونی خود را سپری میکند که جنگ روسیه و اوکراین به یکی از مهمترین صحنههای تقابل قدرتها تبدیل شده است. این جنگ خانمانسوز و ویرانگر نه تنها صلح و ثبات را در این منطقه که سرنوشت و آینده امنیت اروپا را با خطرات و بحرانهای بسیار جدی روبهرو ساخته است. ضمن اینکه جنگ میان روسیه و اوکراین در شرایطی وارد سومین سال خود شده است که این درگیری بزرگ نظامی، شکلگیری نظم نوین جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
از طرف دیگر شرق آسیا نیز شاهد گسترده شدن سایه جنگ میان دو کشور چین و تایوان است. این در حالی است که آمریکا با حضور نظامی خود در این نقطه از جهان و افزایش قابل توجه حمایت نظامی از تایوان عملا به سمت یک برخورد نظامی با چین در حال حرکت است. زیرا اگر جنگی میان دو کشور آمریکا و چین آغاز شود، امنیت و اقتصاد جهانی قطعا به لرزه افتاده و جهان به سمت یک برخورد احتمالی نظامی حرکت میکند.
در آن سوی جهان، در آمریکای لاتین نیز تنشها میان آمریکا و ونزوئلا در حال تشدید است. واشنگتن با فشارهای اقتصادی و تهدیدهای سیاسی، سعی در مهار «کاراکاس» دارد و این روند میتواند جرقه درگیری جدیدی در نیمکره غربی باشد. ضمن اینکه آخرین اخبار حاکی است چندین ناو ارتش آمریکا به همراه هزاران نیرو در حال استقرار در سواحل ونزوئلا هستند.
بحرانهای آب، انرژی و فضا
اما دنیای امروز در شرایطی دوران گذار خود را با سختی و التهاب فراوان سپری میکند که «بحران آب و هوا»، یکی از مصائب پیش روی مردم جهان است. تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین و فجایع زیستمحیطی همچنان تهدیدهایی بسیار جدی برای جهان امروز ما محسوب میشوند و گذار به آینده را با هزینههای سنگین همراه کردهاند. بر همین اساس، از هم اکنون بسیاری از کشورهای جهان با خشکسالیهای ترسناک و بسیار شدیدی روبهرو هستند که زندگی و حیات انسانها و حیوانات را با تهدیدات جدی روبهرو کرده است.
دیگر بحرانی که سیاره زمین با آن دست به گریبان بوده «ناترازی انرژی» است. در حقیقت باید به این موضوع بسیار مهم اشاره کنیم که رقابت برای دسترسی به منابع انرژی و چالشهای انتقال به انرژیهای پاک، معادلات ژئوپلیتیک جدیدی را برای مردم جهان و در نگاهی کلیتر برای کشورهای جهان پدید آورده است.
از طرف دیگر، در میان تمامی بحرانهایی که انسانهای ساکن در سیاره زمین با آن روبهرو هستند، «رقابت تسلیحاتی در فضا» به عنوان بحرانی جدید و نوظهور سر برآورده است. بر همین اساس، مشاهده میکنیم که رقابت قدرتها برای نظامیسازی فضا و تسلط بر فناوریهای فضایی، نشاندهنده آغاز مرحلهای تازه از رقابت تسلیحاتی در تاریخ بشر است.
فروپاشی ارزشهای انسانی
حال در میانه تمامی این بحرانهایی که زندگی و حیات انسانها را با خطرات فراوانی روبهرو کرده، ارزشهای انسانی و اخلاقی بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدیدات بسیار جدی قرار گرفته است. نسلکشیها، بیتفاوتی نهادهای بینالمللی، سلطهجویی قدرتها و اولویت منافع اقتصادی بر جان انسانها، جهان را به سمت دورانی از بیثباتی اخلاقی و اجتماعی سوق داده است.
جهان امروز ما در دوران گذاری قرار گرفته است که در آن فناوری و تکنولوژی موتور محرک هستند، اما سیاست، امنیت، محیط زیست و ارزشهای انسانی نیز بهشدت تحت تأثیر قرار گرفتهاند. رشد جنگافروزی و نظامیگری در نقاط مختلف جهان حاکی از رسیدن شهروندان سیاره زمین به لحظات حساستری از دوران گذار است؛ دوران گذاری که در نهایت تاریخ بشریت را به قبل و بعد از خود سپری میکند.
انتهای پیام/ ۱۳۴