تهدید و امنیت اقتصاد از منظر امام خمینی(ره)
خبرگزاری دفاع مقدس- سید محمدجواد قربی: وابستگی کشورهای توسعه نیافته به کشورهای قدرتمند صنعتی نهتنها امنیت خارجی آنها را تهدید میکند، بلکه امنیت داخلی آنها را هم به مخاطره میافکند. تهدید نرم اقتصادی به الگوهای رفتاری اقتصادی یا اقدامات اقتصادی غیر خشونتآمیزی گفته میشود که از سوی بازیگر یا بازیگرانی مشخص علیه بازیگر یا بازیگران مشخص دیگری از طریق اقناع یا القا به کار گرفته شده، امنیت ملی آنان را با خطر مواجه میکند. لذا در حوزه ی اقتصادی هر گونه اقدام سیاسی، فرهنگی از جانب دشمن که عدم توانایی دولت در تأمین نیازها و رفاه اقتصادی مردم را القاء کند و نیز اقداماتی که الگوی توسعه غیر بومی را حاکم ساخته یا فرهنگ حاکم بر اقتصاد را به گونهای مغایر با مبانی ارزشی تغییر دهد یا موجب رسوخ نظریههای جدید اقتصادی مبتنی بر لیبرالیسم شود و منجر به تأثیرگذاری منفی بر انواع سرمایههای ملی مانند سرمایههای اجتماعی، سیاسی یا فرهنگی شود، در زمره تهدیدهای اقتصادی محسوب میشود.
تهدیدهای اقتصادی به تهدیدهایی گفته میشود که هدف یا ابزار آن اقتصادی باشد. به علت همین تهدیدهای اقتصادی بود که امام راحل به استقلال اقتصادی اهمیت میدادند و منظورشان از استقلال اقتصادی همانا برچیده شدن بساط غارتگری و چپاولگریهای استعمار و وابستگان سرسپرده آنان بود. از مظاهر این استقلال در اندیشه امام(ره) میتوان به خودکفایی کشاورزی و صنعتی، ایجاد مراکز عمرانی، افزایش تولید انرژی و بالا رفتن ذخایر ارزی مملکت اشاره کرد.
بنابراین تهدید اقتصادی یکی از مسائل مهم برای کشورها در اندیشه امام خمینی(ره) محسوب میشود، چنانچه ایشان میفرمایند: «یکی از مسائل مهم ما مسئله اقتصاد است. باید سعی کنیم که از حیث اقتصادی قوی و بدون وابستگی باشیم و باید مسئله کشاورزی که در رژیم سابق برای به هم زدن آن نقشه داشتند تا ما را وابسته کنند بیشتر مورد نظر ما باشد.». (صحیفه امام، جلد 17)
امام خمینی(ره) تهدید اقتصادی را ناشی از طمع استعمارگران برای دستیابی به منابع و مخازن طبیعی جهان میدانند و در این باره به روشنسازی تهدید سلطهگران علیه منافع اقتصادی کشورها پرداختهاند که از آن جمله است: «اینها میخواهند که تمام مخازن ما را ببرند.». (صحیفه امام، جلد3)
«این قدرتمندان ضعفا را میخواهند به کار بکشند و منافع را ببرند، یعنی ضعفا کار بکنند تسلیم آنها بکنند، ضعفا گرسنگی بخورند و آنها نفتهایشان را بخورند، آنها معادنشان را از بین ببرند.». (صحیفه امام، جلد 4)
لذا امام خمینی(ره) تهدیدهای اقتصادی نظام سلطه از طریق تحریمها، وابستگیهای اقتصادی، چپاول معادن، ذخایر و نفت کشورهای شرقی را یکی از ابعاد مهم تهدید محسوب میکنند. با کنکاش و مداقه در باب اندیشهها و آراء امام راحل میتوان به راه حلهایی دست یافت که در صورت اجرای آن راه حلها و راهبردهای کلان، میتوان به امنیت اقتصادی دست یافت.
راهکارهای ایجاد امنیت اقتصادی از منظر امام خمینی(ره)
راهکارهایی که امام راحل برای مقابله با تهدید اقتصادی ارائه میدهند تا در راستای آن امنیت اقتصادی حاصل شود عبارتند از: کاهش وابستگی اقتصادی، توجه به توسعه کشاورزی، افزایش دادن بخش کار و کاهش دادن درصد بیکاری، مقابله با احتکار و گرانفروشی، پرهیز از ربا در کشور و مقابله با سیستم ربایی در بانکها، مراقبت رفتار اقتصادی مسئولین، پرهیز از فرار مالیاتی، حمایت از بیتالمال و حفظ آنها، اهمیت دادن به کار، توزیع برابر ثروت، ایجاد رفاه عمومی، رسیدگی به اوضاع مناطق محروم کشور، توقیف و مصادره اموال نامشروع، نظارت و هدایت بازار، جلوگیری از خرجهای اضافه توسط مسئولین، ایجاد استقلال اقتصادی، مقابله با صنعت مونتاژ و ایجاد صنایع وابسته، کاهش دادن سطح وام از کشورهای خارجی، افزایش مشارکت در سازندگی، کاهش اختلافهای مسئولین و صرف وقت خود به کارهای اجرایی کشور، افزایش اعتماد به نفس مردم در زمینههای اقتصادی و تولید ملی، صبوری در کارهای اقتصادی، ایجاد امنیت و آرامش برای ایجاد شرایط مناسب توسعه اقتصادی، پرهیز از اتکاء به کشورهای غربی در زمینههای اقتصادی، ایستادگی در برابر تحریمهای اقتصادی، همکاری و مشارکت دانشگاه برای مدیریت محاصره اقتصادی، افزایش صادرات محصولات کشاورزی، تقدمبخشی به کشاورزی نسبت به سایر امور اقتصادی، صنعتپروری با توجه به عنصر فکر و تلاش، تامین تکنولوژیهای مورد نیاز کشور، ایجاد تعهد در کارکنان، مدیریت منابع نفتی و ذخایر نفتی و گازی کشور، جلوگیری از استخراج و صادرات بی رویه نفت، تحول در سیستم بانکداری و... .
