یمن یکی از مهمترین کشورهای خاورمیانه به شمار میآید که از سال 2011 تاکنون شاهد بیداری اسلامی بود که منجر به سرنگونی 33 سال دیکتاتوری علی عبدالله صالح شد. اگرچه به نظر میرسد، مردم یمن برای تحقق اهداف انقلاب ارزشمند خود راه پر فراز و نشیبی را پیش روی دارد.
مهمترین تحولات و رخدادهای سیاسی یمن طی دو سال 2011 و 2012 را میتوان در موارد زیر ملاحظه کرد:
- 14 ژانویه 2011
اعتراضات سراسری در یمن علیه رژیم یمن و رئیسجمهوری آن «علی عبدالله صالح».
- 2 فوریه 2011
علی عبدالله صالح برای آرام کردن یمنیهای معترض وعده داد، بعد از پایان دوره کنونی ریاست جمهوریش در سال 2013 در صدد تمدید مقام خود برنخواهد آمد. وی همچنین گفت که قدرت را به پسرش منتقل نخواهد کرد.
- 3 فوریه 2011
برگزاری «روز خشم» در صنعا. حدود 20 هزار تظاهراتکننده یمنی در روز خشم ضمن تجمع علیه علی عبدالله صالح، خواهان تشکیل حکومت جدید شدند و گفته وی مبنی بر ترک منصب ریاست تا سال 2013 را ناکافی دانستند.
- 12 فوریه 2011
هزاران تظاهراتکننده یمنی شعار «انقلاب یمن، پس از انقلاب مصر» را سر دادند. نیروهای امنیتی به ضرب و شتم معترضان پرداختنند.
- 13 فوریه 2011
صدها تظاهراتکننده یمنی، در سومین روز اعتراض خود در صنعا، با نیروهاى امنیتی عبدالله صالح درگیر شدند.
- 16 فوریه 2011
هزاران یمنی در صنعا به تظاهرات ادامه دادند. نیروهای امنیتی در صنعا برای مقابله با این تظاهرات از گاز اشک آور استفاده کردند.
- 20 فوریه 2011
اپوزیسیون پارلمانی یمن به صف معارضان پیوست.
- 22 فوریه 2011
نامگذاری این روز به نام «روز خشونت». درگیریهای مردم معترض یمن با نیروهای انتظامی و امنیتی این کشور در شهر جنوبی عدن. نیروهای عبد الله صالح به روی مردم آتش گشود.
- 26 فوریه 2011
حسین الاحمر و محمدالقاضی، دو نفر از روسای قبیله حاشد در بیانیهای اعلام کردند که از حزب حاکم کنگره استعفا دادهاند و افزودند که سایر رهبران نیز از اعتراضات حمایت میکنند.
- 28 فوریه 2011
علی عبدالله صالح به گروههای معارض پیشنهاد تشکیل دولت آشتی ملی را داد.
به گفته یک مقام یمنی صالح آماده است که نیروهای معارض ظرف چند ساعت یک دولت جدید تشکیل دهد. اما سران معارض این پیشنهاد را رد کردند.
- 13 مارس 2011
در حالیکه تظاهرات معارضان در صنعا ادامه داشت، نیروهای امنیتی بر روی تظاهرات کنندگان آتش گشودند. تظاهرات مخالفان در شهرهای یمن چهار کشته و حدود 40 مجروح بهجا گذاشت و در این روز صالح دو وزیر دولتش را برکنار کرد.
- 18 مارس 2011
نامگذاری این روز به نام «جمعه خونین»، در این روز بر اثر شدت برخورد نیروهای دولتی یمن با مردم معترض 52 نفر کشته و حدود 240 نفر مجروح شدند.
- 21 مارس 2011
پیوستن ژنرال علی محسن احمر، یکی از فرماندهان بلندپایه ارتش به انقلابیون.
- 22 مارس 2011
صالح نسبت به وقوع کودتا و بروز جنگ داخلی در یمن هشدار داد. رئیس جمهور یمن همچنین اعلام کرد، ژانویه سال بعد پس از برگزاری انتخابات پارلمانی، از سمت خود کناره گیری خواهد کرد.
- 6 آوریل 2011
ارائه آماری جدید از کشتهشدگان: تخمین زده شد، از زمان آغاز تظاهرات ضد دولتی در یمن بیش از یکصد نفر جان خود را از دست دادهاند.
- 10 آوریل 2011
براساس طرح شورای همکاری خلیج فارس علی عبدالله صالح در قبال دریافت تضمین برای حفاظت از جان خود و خانوادهاش، باید استعفا داده و قدرت را به معاونش واگذار کند.
حمله نیروهای امنیتی یمن به تظاهرات کنندگان ضددولتی در صنعا، پایتخت این کشور صدها مجروح بر جای گذاشته است.
- 19 آوریل 2011
شورای امنیت سازمان ملل از معترضان و مقامات یمنی خواست تا ضمن خویشتنداری با یکدیگر گفتوگوی سیاسی داشته باشند و برای بررسی بحران در یمن برای نخستین بار تشکیل جلسه داد.
- 21 آوریل 2011
علی عبدالله صالح بار دیگر خواسته مخالفانش برای کنارهگیری هرچه سریعتر از قدرت را رد کرد.
در این بین عبداللطیف بن رشید الزیانی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، به صالح پیشنهادهایی کرد، یک ماه پس از امضای طرح شورا یک دولت وحدت ملی در یمن تشکیل شود که 50 درصد آن در اختیار حزب حاکم، 40 درصد در اختیار مخالفان و 10 درصد باقیمانده هم به سایر احزاب اختصاص یابد. در این طرح صالح باید استعفای خود را به پارلمان ارائه کرده و انتخابات جدید ریاست جمهوری دو ماه پس از استعفای صالح برگزار شود.
- شنبه 23 آوریل 2011
علی عبدالله صالح موافقت کرد تا سی روز دیگر از قدرت کنارهگیری کند و با تمام کردن دوران 32 ساله حکمرانیش، تظاهرات خشونتآمیز در این کشور را نیز پایان دهد.
- 30 آوریل 2011
صالح توافقنامه واگذاری قدرت را امضا نکرد.
- 18 مه 2011
امضای توافقنامه کناره گیری صالح از قدرت.
- 25 مه 2011
صالح طرح آشتی ملی مورد حمایت کشورهای عرب منطقه را نپذیرفت.
- 29 مه 2011
توافق آتشبس صالح و شیخ صادق الاحمر، رئیس قبیله قدرتمند یمن.
- 3 ژوئن 2011
اصابت دو راکت به مقر ریاست جمهوری. این راکتها به مسجدی واقع در مقر ریاست جمهوری اصابت کرد. در جریان این حمله تعدادی از مقامات ارشد یمن از جمله نخست وزیر و رئیس پارلمان مجروح شدند.
در پی مجروح شدن صالح در اثر اصابت خمپاره به مسجدی در صنعا، تلویزیون دولتی این کشور یک پیام صوتی کوتاه را از او پخش کرد. صالح در این پیام از خوب بودن حال خود خبر داده بود.
- 4 ژوئن 2011
صالح، که در اثر ترکش خمپاره مجروح شده بود، برای معالجه راهی عربستان سعودی میشود.
- ژوئن 2011
به دنبال انتشار خبرهای مربوط به خروج صالح از یمن، هزاران یمنی با حضور در خیابانهای شهر صنعا به شادی و پایکوبی پرداختند.
- دوشنبه 6 ژوئن 2011
در پی خروج صالح از یمن اصلیترین ائتلاف معترضان یمنی اعلام کرد که حاضر به پذیرفتن انتقال قدرت به معاون رئیس جمهوری یمن است.
اما «ائتلاف دیدار مشترک» یمن اعلام کرد که درپی تشکیل یک دولت انتقالی خواهند بود. «عبد ربه منصور هادی»، معاون صالح پس خروج دیکتاتور یمن از کشور قدرت را در دست گرفت.
- 17 ژوئیه 2011
تشکیل شورای انتقالی جوانان انقلاب. این شورا متشکل از 17 شخصیت یمنی از اقشار مختلف سیاسی و حزبی داخل و خارج از یمن است.
سخنگوی حکومت یمن در واکنش به تشکیل شورای انتقالی، تشکیل این شورا را کودتایی علیه قانون دانست.
- 7 اوت 2011
ترخیص صالح از بیمارستان.
- 18سپتامبر 2011
کشته شدن 26 دانشجوی یمنی که در مهمترین دانشگاه یمن دست به تظاهرات زده و خواهان برکناری صالح شده بودند.
- 19 سپتامبر 2011
رهبران مخالفان از مردم یمن دعوت کردند به منظور محکومیت تیراندازی به سوی دانشجویان در تظاهرات گستردهای شرکت کنند. نیروهای امنیتی یمن بیش از 50 نفر را طی دو روز به قتل رساندند که خونینترین درگیریها طی چند ماه گذشته در یمن توصیف میشد.
- 23 سپتامبر 2011
صالح پس از پایان دوره درمان در عربستان سعودی به یمن بازگشته تا بار دیگر وظایف خود را برعهده بگیرد. وی خواهان آتش بس و مذاکره شد.
- 30 سپتامبر 2011
انور العولقی، از با نفوذترین اعضای القاعده و رهبران آن به همراه تعدادی از همراهانش هدف حمله هوایی قرار گرفته است و کشته شد.
- 7 اکتبر 2011
جایزه صلح نوبل سال 2011 به طور مشترک به سه زن - الن جانسون سرلیف، رئیس جمهور لیبریا، لیماه گبووی، یک شهروند دیگر لیبریایی و توکل کرمان، از یمن اعطا شد.
- 8 اکتبر 2011
صالح اعلام کرد گفت که طی چند روز آینده از قدرت کنارهگیری خواهد کرد.
- 19 اکتبر 2011
توکل کرمان، یکی از سه برنده جایزه صلح نوبل با ارسال نامهای به شورای امنیت خواستار اقدام این شورا برای توقف سرکوب مخالفان و معترضان در این کشور شد.
- 22 نوامبر 2011
نماینده سازمان ملل در امور یمن گفت که صالح موافقت کرده است، قدرت را به معاون خود منتقل کند تا زمینه تشکیل یک دولت وحدت ملی فراهم شود.
مخالفان نیز برای اجرای طرح خلیجفارس با دولت به توافق رسیدند. بنابر این توافق، انتخابات ریاستجمهوری زودهنگام طی 90 روز و با یک نامزد توافقی آغاز میشود و همچنین کمیته نظامی به ریاست معاون رئیسجمهوری برای بازسازی ارتش بر اساس اصول ملی تشکیل میشود.
- 23 نوامبر 2011
صالح برای امضای توافقنامه کنارهگیری از قدرت راهی عربستان میشود.
- 27 نوامبر 2011
اعلام برگزاری انتخابات ریاست جمهوری یمن تا سه ماه آینده.
- 28 نوامبر 2011
رهبر اپوزیسیون یمن، نخست وزیر میشود.
- 2 دسامبر 2011
ادامه اعتراضات در یمن به اعطای مصونیت قضایی به رئیس جمهور.
- 10 دسامبر 2011
دولت وحدت ملی به نخست وزیری «محمد سالم باسندوه» در یمن سوگند یاد کرد. مراسم سوگند دولت جدید یمن در حضور عبد ربه منصور هادی، معاون رئیس جمهور یمن که اختیارات صالح به او منتقل شده بود، صورت گرفت.
تشکیل دولت جدید در یمن بخشی از این توافق نامه برای انتقال قدرت در این کشور است.
- 12 دسامبر 2011
تظاهرات در پایتخت یمن برای آزادی تمام انقلابیون دربند زندانهای دیکتاتور.
- 13 دسامبر 2011
وزیر کشور یمن دستور داد، تمام زندانیانی که در ارتباط با اعتراضات ده ماه گذشته بازداشت شدهاند، آزاد شوند.
- 25 دسامبر 2011
دیکتاتور یمن در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که طی روزهای آینده به آمریکا سفر خواهد کرد. هزاران یمنی خواستار محاکمه دیکتاتور این کشور، افراد خانواده و همدستان وی به اتهام جنایات جنگی شدند.
- 9 ژانویه 2012
برگزاری تظاهرات مردمی مقابل پارلمان یمن در اعتراض به دادن مصونیت قضایی به صالح.
- 22 ژانویه 2012
پارلمان یمن با وجود اعتراضهای مردمی به صالح مصونیت قضایی میدهد.
- 21 فوریه 2012
آغاز انتخابات ریاست جمهوری در یمن.
- 25 فوریه 2012
«عبد ربه منصور هادی» به عنوان برنده انتخابات ریاست جمهوری، مقابل پارلما یمن سوگند ادا میکند.
- 27 فوریه 2012
هادی به عنوان جانشین صالح به طور رسمی قدرت را از سلف عبدالله صالح تحویل میگیرد.
- 14 مارس 2012
سلفیهای یمن اولین حزب سیاسی خود را در تاریخ یمن تشکیل میدهند.
- 6 می 2012
هادی متعهد میشود که سازمان القاعده در یمن را ریشه کن سازد.
- 23 می 2012
کمک 6.4 میلیارد دلاری کشورهای دوست یمن برای کمک به این کشور جهت مقابله با تروریسم.
در همین روز عربستان سعودی 3.25 میلیارد دلار به عنوان کمک جهت تحقق طرح شورای همکاری در یمن پرداخت میکند.
- 12 ژوئن 2012
شورای امنیت مجازاتهایی را علیه مخالفان دولت وحدت ملی یمن تصویب میکند.
- 3 ژوئیه 2012
محمد باسندوه، نخست وزیر یمن اعلام میکند که تبدیل یمن به کشوری با سیستم فدرال امری امکان پذیر در این کشور است.
- 7 آگوست 2012
بازنگری رئیس جمهوری مین در ساختار گارد ریاست جمهوری این کشور.
- 10 سپتامبر 2012
کشته شدن «سعدی الشهری»، مردم شماره دو سازمان القاعده در یمن در منطقه حضرموت.
- 14 اکتبر 2012
رئیس جمهوری یمن به مردم معترض یمن که اعتقاد دارند، اهداف انقلاب آنها محقق نشده است، متعهد میشود که اهداف انقلاب یمن را محقق کند.
- 13 نوامبر 2012
رئیس جمهوری یمن خواستار کمک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای موفقیت مرحله انتقالی در این کشور میشود.
- 20 دسامبر 2012
رئیس جمهوری یمن در ساختار ارتش این کشور تجدید نظر کرده و گارد ریاست جمهوری را که فرماندهی آن برعهده پسر علی عبدالله صالح بود را منحل میکند.