رادیو بی.بی.سی یك بنگاه خبر پراكنی وابسته به وزارت امور خارجه‌ی انگلیس است. هدف از راه‌اندازی این رادیو جلب حمایت ملت‌ها از انگلیس. فراهم آوردن زمینه برای سرمایه‌گذاری در كشورها، جلب منافع انگلیس و تخریب چهره‌های مخالف استعمار است. این رادیو در آستانه‌ی جنگ جهانی دوم زمینه‌ی اشغال نظامی ایران را فراهم كرد. رادیو بی.بی.سی حتی به عنوان ابزاری برای كودتای 28 مرداد 1332 به كار گرفته شد. بنگاه سخن‌پراكنی بی.بی.سی با زیركی خاصی همواره در صدد تضعیف حركت انقلاب اسلامی بود. این رادیو با به راه انداختن جنگ روانی علیه نیروهای انقلابی، سعی می‌كرد از پیروزی انقلاب اسلامی جلوگیری كند. بی.بی.سی با تفسیر با انتشار اخبار تلاش می‌كرد تا بین نیروهای انقلابی اختلاف ایجاد كند. ارتش را علیه نیروهای انقلابی تحریك كند، با قدرتمند جلوه‌دادن حكومت‌ها انقلابیون را مأیوس كند، از تشكیل یك حكومت اسلامی آنها را ناامید سازد، حركت تكاملی مردم را حركت به سوی هرج و مرج جلوه دهد و مردم را از شركت در راهپیمایی بترساند. بی.بی.سی در آستانه ی ورود امام خمینی با نقل گزیده‌هایی از مطبوعات انگلیسی دست به یك جنگ تمام عیار روانی علیه انقلاب زد. این رادیو در اخبار شبانگاهی خود در دهم بهمن گفت: «هرج و مرج در ایران» حاكم شده و «مراحل ابتدایی یك جنگ داخلی را طی می‌كند». و «در حال سوق یافتن به سوی یك جنگ همه‌جانبه‌ی داخلی است». این رادیو در مورد جمهوری اسلامی گفت: «ظهور این اتحاد و یگانگی در پشتیبانی از طرح جمهوری اسلامی آیت‌الله خمینی فریبنده است» و نباید اجازه داد تا «روش حكومتی از سوی آیت‌الله خمینی بر آنها تحمیل شود». این رادیو با برشمردن گروهك‌های چپ و راست سعی كرد با تحریك، آنها را در مقابل امام خمینی قرار دهد. به همین جهت بارها رادیو بی.بی.سی مورد انتقاد روحانیون مبارز قرار گرفت. با این همه مقامات رژیم بردن نام امام خمینی با خبر تحریف شده‌ی تظاهرات توسط بی.بی.سی را بر نمی‌تافتند. ژنرال هایزر در مورد علت اعتراض فرماندهان ارتش به اخبار این رادیو نوشت: «بی.بی.سی آن قدرها هم با رژیم شاه مخالف نبود. هم با طرفداران شاه مصاحبه می‌كرد هم مخالفان شاه، حوادثی در اخبار خود ذكر می‌كرد كه رژیم ترجیح می‌داد مسكوت بماند. از این جهت تیمسارها حق داشتند كه ضررهای خبرهای بی.بی.سی را ذكر كنند». پارسونز در پاسخ به اعتراض ژنرال ازهاری از اخبار بی.بی.سی گفت: «درباره‌ی این قبیل اتهامات با خبرنگار بی.بی.سی در تهران بحث كرده‌ام؛ خبرنگار مجموعه‌ی گزارش‌های خبری را كه طی چند هفته‌ی گذشته مخابره كرده بود به من نشان داد و من عیبی در آنها ندیدم». مقامات ایرانی سعی می‌كردند بی.بی.سی در مورد وقایع ایران سكوت كند. وزارت امور خارجه‌ی ایران، تحت فشار مقامات ایرانی، پرویز راجی سفیر ایران در انگلستان را مجبور كردند تا نامه‌ی اعتراضیه ای را به «مارك داد» رییس بخش شرقی بی.بی.سی بنویسد. مارك داد جواب داد: «شما چطور از بی.بی.سی انتظار دارید در مورد واقعیتی به نام [آیت‌الله] خمینی كه اینكه به صورت یك عامل عمده در موازنه‌ی سیاسی ایران خودنمایی می‌كند بی‌تفاوت بماند؟» از طرف دیگر «چون برنامه ی فارسی بی.بی.سی هرگز سخنان انقلابی [آیت‌الله] خمینی را پخش نكرده، به همین دلیل نیز مواجه با نامه های متعددی از سوی ایرانیان بوده كه بی.بی.سی را به عدم توجه نسبت به حركت عظیم مردم ایران متهم كرده‌اند و می‌گویند: چطور بی.بی.سی كه خود را منادی دموكراسی و آزادی می‌داند در مورد خواسته‌های مردم ایران این طور بی‌اعتنا مانده است؟» مدیر عامل بی.بی.سی «جرالد مانسل» در 22 مهرماه طی نامه‌ای به سفیر ایران در انگلیس پرده از سیاست این رادیو در مقابل امام خمینی برداشت و نوشت » به اعتقاد من ، این واقعیت بدون چون و چرا باید پذیرفته شود كه آیت‌الله خمینی در عرض چند ماهه‌ی اخیر عامل مهمی در صحنه‌ی سیاسی ایران بوده است. به همین جهت طبیعی است كه هر قدم و هر جمله‌ی او مرود توجه رسانه‌های جهاین و از جمله بی.بی.سی قرار داشته باشد، ولی با این حال باید تذكر داد كه بر اساس ضوابط تعیین شده برای اطاق خبر سرویس خارجی بی.بی.سی از اواسط ماه مه (اردیبهشت) به این طرف پخش مطالب مربوط به فعالیت‌های آیت‌الله خمینی هیچ‌گاه از نصف اخبار و تفسیرهای مربوط به ایران تجاوز نكرده است. در طول این مدت حدود 460 مورد مطالب راجع به ایران از برنامه‌ی فارسی بی.بی.سی پخش شده كه 23 مورد آن راجع به آیت‌الله‌های مقیم ایران بوده است». رادیو بی.بی.سی با این اهداف و سابقه‌ی تاریخی به تحلیل انقلاب اسلامی پرداخت و هیچ گاه نتوانست دیدگاه ضد انقلاب اسلامی خود را مخفی كند. به همین جهت مصاحبه‌شوندگان آن اكثرا عناصر مخالف و ناخرسند از انقلاب اسلامی بودند. با این همه ، انقلاب اسلامی چنان با عظمت بود كه دشمنانش نتوانستند آن را انكار كنند و به همین علت دیدگاه مخالفان و منتقدین انقلاب اسلامی می‌تواند برای محققین تاریخ انقلاب اسلامی سؤالاتی را مطرح كند كه پژوهندگان ، پاسخ آن را بر مبنای اسناد و مدارك ارائه دهند؛ هر چند اعتراف مخالفان به بعضی از واقعیت‌ها خالی از لطف نیست. كتاب " انقلاب ایران به روایت رادیو بی.بی.سی " از این نظر حائز اهمیت است كه دست اندركاران این رادیو توانسته اند مجموعه ای از خاطرات و قضاوت های مخالفین نظام جمهوری اسلامی ایران را جمع آوری كنند و این برای محققینی كه در مورد انقلاب اسلامی پژوهش می كنند شنیدن سخن دیگران یا نگاه دیگران نسبت به این انقلاب شكوهمند و بزرگ اسلامی بسیار مهم است.
به كوشش: عبدالرضا هوشنگ مهدوی
تاریخ انتشار: آذر 1387
تعداد صفحات: 580
شابک: 0-292-419-964-978
نوبت چاپ: اول، پاییز 1387
قیمت: 47,000 ریال
شمارگان: 2500
