به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، «فرشاد مهدی‌پور» در برنامه «بدون توقف» در خصوص کنترل فضای مجازی اظهار داشت : به دلیل اینکه ما قدرت کاملی در شبکه نداریم نمی‌توانیم کاری انجام دهیم، مثلا در اواخر سال ۹۷ اپ‌استور تصمیم گرفت که اسنپ و تپ‌سی را حذف کند و هیچ صدایی هم به جایی نرسید، همین الان هم اگر پیام‌رسان‌های داخلی پهنای باند خارجی دریافت کنند آن‌ها هم محدود خواهند شد، چون توانایی و زیرساخت لازم را فراهم نکردیم که بتوانیم خدمات پایدار ارائه بدهیم، ما در حوزه مطالبه هستیم که چرا این خدمت پایدار ارزان و باکیفیت و انتخاب‌های متفاوت به ما داده نمی‌شود.
این پژوهشگر حوزه فضای مجازی در پاسخ به این سؤال که «مردم نگرانند که در صورت استفاده از برنامه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی از اطلاعات و پیام‌های آن‌ها سوءاستفاده شود» عنوان کرد: همین افراد الان دارند از پیام‌رسان‌ها و اپ‌های غیرایرانی استفاده می‌کنند که کل اطلاعات‌شان در اختیار آنهاست، آیا آن‌ها نمی‌توانند سوءاستفاده کنند؟ در حالیکه آن‌ها حتی این قدرت را دارند که اطلاعات افراد را به صورت دسته‌بندی شده مورد استفاده قرار دهند که ما هنوز ابزار آن را هم در اختیار نداریم، درواقع ما در ایران داریم تولید محتوایی می‌کنیم که در اختیار خارجی قرار می‌گیرد و با استفاده از این ابزار می‌تواند علیه ما اقدام کند.
وی همچنین افزود: مسئله این است که اگر فرد مجرم است که باید فضا برای او ناامن شود، اما عرض می‌کنم که اصلا امکان این پیگرد به لحاظ فنی به سختی برای ما فراهم است، چون به آن‌ها که خارج از کشور هستند که امکان دسترسی نداریم و برای داخل کشور نیز مثل هر مورد دیگری برای این کار اجازه و حکم قاضی نیاز است مثل اجازه شنود تلفن، لذا این کار به این سادگی اقدام‌پذیر نیست، این یک قاعده است که ممکن است در هر کشوری اتفاق بیفتد، اما در آنجا حاکمیت دارند و می‌توانند هر چیزی که خواستند مستقیما دریافت کنند، اما ما در اینجا این حاکمیت را نداریم.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه تصریح کرد: در تابستان گذشته در فجیره امارات چند نفتکش اماراتی مورد حمله قرار گرفت، توئیتر در همان روز اجازه جست‌وجوی کلمه فجیره را نمی‌داد، چون مالکیت دارد، اما در همین روز‌ها صفحه مقام معظم رهبری را، چون از انتقام سخت صحبت کردند حذف کردند، سؤال این است چطور موقعی که ترامپ گفت من ۵۲ نقطه ایران را می‌زنم صفحه‌اش را حذف نکردند، لذا ما باید این ذهنیتی که در کشور داریم اصلاح کنیم، چون ابزار اعمال این جنس حاکمیت را در اختیار نداریم یعنی امکاناتش برای ما فراهم نیست.
مهدی‌پور همچنین توضیح داد: همین سال گذشته که صفحات اینستاگرام ما حذف شد در هیچ دادگاه جهانی ثبت شکایت نکردیم در حالیکه ما چارمین یا پنجمین کشور کاربر اینستاگرام و بیستمین کشور حاضر در شبکه‌های اجتماعی هستیم و جمعیت یکی از ابزار‌های قدرت است، اما ما از ابزار جمعیتی خودمان حتی برای مصالحی که در حوزه منافع عمومی‌مان است هم استفاده نمی‌کنیم از سیاست بیرون بیائیم الان ما چقدر می‌توانیم همین موضوع قمار یا جرائم را پیگیری کنیم.
این استاد دانشگاه در ادامه عنوان کرد: فیس‌بوک و واتس‌اپ در دنیا جزء بدنام‌ترین سامانه‌ها هستند و اتفاقی هم که در کوچ جهانی از واتس‌اپ افتاد دلیلش این بود که واتس‌اپ گفت می‌خواهم اطلاعتم را با فیس‌بوک و پلتفرم‌های قابل جست‌وجوی دیگر به اشترک بگذارم و وقتی هم که مخالفت شد ده‌هاهزار از اطلاعات استفاده‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی انتشار پیدا کرد، حتی انتخابات دوره قبل ریاست جمهوری آمریکا نمونه خیلی جدی از سوءاستفاده از اطلاعات افراد برای رأی‌گیری است.
وی اضافه کرد:غیر از مباحث سیاسی این‌ها چرا اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند، چون می‌خواهند بدانند که ما چه کالایی را خریداری می‌کنیم تا آن را جلوی ما بگذارند، یعنی نیاز ما را شکل می‌دهند یعنی ذائقه‌یابی و ذائقه‌سازی می‌کنند، لذا ما در موارد مختلف ممکن است که مورد سوءاستفاده قرار بگیریم، چون آن‌ها نیاز ما را به سمتی که مایل هستند هدایت می‌کنند.
کارشناس سیاستگذاری فرهنگی در پاسخ به این سؤال که «یعنی اگر حاکمیت ما هم این قدرت را داشته باشد هر برنامه و یا پیامی که مغایر با قواعد یا چارچوب فرهنگی ما باشد بلاک خواهد کرد» گفت: مثلا ما در آبان سال ۹۸ حادثه امنیتی بزرگی در کشور داشتیم حالا اگر به جای اینکه اینترنت کامل بسته شود اینترنت آن نقطه‌ای که حادثه اتفاق افتاده بسته می‌شد ما درگیر ماجرایی به این بزرگی می‌شدیم؟ اگر می‌توانستیم منطقه‌ای این کار را انجام دهیم بهتر نبود؟ کشور یک هفته اینترنت نداشت و شبکه ملی اطلاعات ادعایی عملا نتوانست خدمات مورد نیاز را به ما بدهد و تراکنش‌های ساده مختل شده بود، حرف من این است که فیلتر آخرین ابزاری است که ما در اختیار داریم.
مهدی‌پور با توضیح اینکه چین دومین کشور سازنده بازی در دنیاست، اظهار کرد:، اما در آنجا استفاده از همین بازی‌های معروف، برای کودکان زیر ۱۳ سال فراهم نیست و خانواده باید آن را تأیید کند، چون امکان این کنترل را به دلیل ارتباطات برای خودش فراهم کرده، شرکت خارجی که به چین می‌آید حتما باید سهامدار داخلی داشته باشد، تولیدکنندگان برای بروزرسانی باید دوباره مجوز بگیرند لذا این فضا کنترل می‌شود.
وی همچنین بیان کرد: یا همین امکان که ما برای صعود به مرحله بعد بازی باید پول بدهیم برای چینی‌ها بسته است، چون می‌گویند پول مجازی نباید ردوبدل شود به این دلیل که امکان پولشویی و قمار وجود دارد. یا در کشور‌هایی که بر این فضا حاکمیت دارند روی اپ‌های مختلف امکانات خانوادگی قرار داده شده و یک طیف متنوعی از امکانات داریم که در اینجا برای ما وجود ندارد.
این کارشناس حوزه ارتباطات با اشاره به اینکه در نیمه دوم سال ۹۴ برای اینکه تلگرام فیلتر نشود مذاکرای با مدیریت تلگرام انجام دادیم، یادآور شد: در آن دوره زمانی تلگرام متعهد شد صفحات تروریستی، آشوبگر، خشونت‌طلب و صفحاتی که مفاهیم ضدمذهبی و محتوا‌های جنسی دارد ببندد و ظرف دو ماه و نیم این کار انجام گرفت، اما بعد از دو ماه که به انتخابات مجلس نزدیک شدیم این اتفاق متوقف شد، سؤال این است که چرا این موضوع ادامه پیدا نکرد؟.
وی در ادامه اضافه کرد: یا موضوع دیگری که جالب است به آن اشاره کنم زمانی دو دسته تلگرام با نام‌های دیگر مثل هاتگرام آمد و بسیار هم رشد کردند موقعی که همین شورای فضای مجازی به آن‌ها اعلام کردند که باید از پوسته اصلی جا شده و مستقل شوید در گوشی‌های همراه ما این‌ها حذف شدند، چون بر کلیت شبکه سیطره نداشتیم یعنی ما در اینجا با معضلی فراتر از مرز‌های خودمان روبرو هستیم.
این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به اینکه ما در دهه ۶۰ شورای انفورماتیک و در دهه ۸۰ شورای عالی فضای مجازی تشکیل دادیم، گفت: یعنی ما در ساختارسازی برای اداره این محیط‌ها جزء کشور‌های پیشتازیم، اما امروز توان کنترل و برنامه‌ریزی آن را نداریم، چون فرآیند‌ها و روابطی ایجاد نشده که آن را پیش ببرد.
انتهای پیام/ ۱۲۱
