رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور:

برای تهدیدهای مختلف، سازوکارهای مخصوص طراحی کرده‌ایم

سردار جلالی گفت: ما اکنون می توانیم تهدیدات حسی، نسبی و کیفی را به صورت مهندسی به تهدیدات کمی، دقیق و قابل اندازه گیری تبدیل کنیم.
کد خبر: ۵۰۹۶
تاریخ انتشار: ۰۴ آبان ۱۳۹۲ - ۱۵:۵۴ - 26October 2013

برای تهدیدهای مختلف، سازوکارهای مخصوص طراحی کرده‌ایم

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، سردار جلالی، رییس سازمان پدافند غیرعامل با اشاره به تغییر تهدیدها در جوامع بین الملل گفت: سازمان پدافند غیرعامل متاثر از تغییر تهدیدات است و ما با توجه به تغییر تهدیدات، ساز و کار متانسب مقابله با آن تهدید را در مجموعه خود دنبال و ایجاد می کنیم که در دستگاههای اجرایی هم اعمال شود.

وی با اشاره به تعریف پدافند غیرعامل، این تعریف را تابع تغییرات دانست و افزود: در گذشته تعریف پدافند غیرعامل صرفا کاهش تلفات و صدمات در زمان جنگ بود. خوشبختانه مجمع تشخیص مصلحت در قالب سیاسیت های کلی، تعریفی را ارائه کرده که جامع تر از گذشته است. طبق این تعریف پدافند غیرعامل به مجموعه ای از اقدامات است که هرچند مختلف هستند، اما این ویژگی را دارند که نظامی نیستند و اسلحه در آن دخالتی ندارد.

وی ادامه داد: این طیف از اقدامات باعث میشود که آسیب پذیری کشور کاهش پیدا کرده، مدیریت بحران آسان شده، کارکردهای ضروری کشور ادامه داشته، پایداری کشور در مقابل تهدید ارتقا پیدا کرده و کشور را به بازدارندگی برساند.

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور عبارت غیرعامل را به معنای عدم استفاده از اسلحه و مهمات دانست و ادامه داد: در تعریف بین دفاعی که در آن از اسلحه استفاده می شود و دفاعی که اسلحه در آن کاربردی ندارد، فرق گذاشته شده است. به دفاعی که در آن از امکانات نظامی استفاده می شود، دفاع گفته می شود و آن بخشی که دفاع محسوب شده، ولی اسلحه در آن استفاده نمی شود، دفاع غیرعامل گفته می شود.

سردار جلالی افزود: تا قبل از سال 1382 وظایف پدافند غیرعامل در مقاطع مختلف در ارتش، شورای عالی امنیت ملی و سازمان مدیریت و برنامه ریز پیگیری می شد. در سال 1382 مقام معظم رهبری احساس کردند کارهای انجام شده کفایت لازم را نداشته است. لذا فرمانی صادر کردند که ستاد کل نیروهای مسلح، ابتدا کمیته دائمی و سپس سازمان پدافند غیرعامل را تشکیل دهد.

وی با اشاره به گامهای برداشته شده در 10 سال گذشته گفت: اولین گام این بود که تهدیدها را دقیق بشناسیم. البته بخش های نظامی هم تهدیدها را می شناسند، اما چون کار ما غیرنظامی بود باید تهدید را با زبان غیرنظامی بشناسیم. بنابراین چون قرار است این رویکرد رویکرد غیرعامل  باشد، باید بخشی از آن  در زیرساخت ها و ذات توسعه تنظیم شود. بنابراین باید این شناخت به یک شناخت تبدیل کنیم تا بتوان آن را مهندسی کرد. ما می بایست تهدید را از یکم حالت حسی، نسبی و کیفی، به یک حالت کمی، فیزیکی، قابل اندازه گیری و قابل ورود به نظامات مهندسی تبدیل کنیم. این کار در ابتدا بسیار سخت بود که الحمدلله اتفاق افتاد.

رییس سازمان پدافندغیرعامل با اشاره به تبدیل متدولوژی تهدیدشناسی به یک متدولوژی علمی در دانشگاه های کشور، افزود: ما اکنون می توانیم تهدیدات حسی، نسبی و کیفی را به صورت مهندسی به تهدیدات کمی، دقیق و قابل اندازه گیری تبدیل کنیم.

وی در حال حاضر تهدیدات را متغیر دانست و ادامه داد: ما برای طیف های مختلف تهدید، سازوکارهای مخصوص به خود را طراحی کرده ایم. مثلا برای تهدید سایبری، قرارگاه  پدافند سایبری را سازماندهی کردیم و الان حدود دو سال است که این قرارگاه مشغول به فعالیت است. قرارگاه تهدیادت زیستی (بیولوژیک) نیز تهدیدات در حوزه انسان، حیوانات، گیاهان، محیط، آب و غذا فعالیت می کند که این کار نیز به صورت علمی شکل گرفته است. اخیرا نیز در حوزه تهدیدات اقتصادی متمرکز شده ایم و قرارگاهی را به نام پدافند اقتصادی را راه اندازی کردیم که وظیفه دارد در حوزه اقتصاد مقاومتی فعالیت کند.

سردار جلالی در ادامه گفت: معمولا اگر در طرح های توسعه و پیشرفتی که ارائه می شود، مثل ساخت شهر، توسعه گاز، توسعه برق و ... روز اول شاخص تهدید را مدنظر قرار دهند و پیشبینی های لازم را انجام دهند مشکلی در این زمینه وجود نخواهد داشت. ولی معمولا به دلیل سرعت برنامه های توسعه هم به دلیل این که ادبیات تهدیدشناسی در گذشته خیلی پیشرفت نکرده بود، این برنامه های توسعه بدون لحاظ این موضوعات پیشرفت می کرد. لذا وقتی تهدید محقق می شد این برنامه کاملا متزلزل بود.

وی با اشاره به دو مورد از فعالیت های زیرساختی انجام شده، به قرار گرفتن گاز در برنامه پنج ساله چهارم توسعه به عنوان محور توسعه انرژی اشاره کرد و گفت: در این دوره نیاز جدید کشور به برق را در قالب تبدیل انرژی گاز به برق تعریف کرده بودیم. امروزه ما 57 درصد نیاز برق به وسیله تبدیل گاز به برق تامین می شود. لذا این گاز به محض تولید توسط لوله های به نیروگاه های برق منتقل شده و به برق تبدیل می شوند. در این حالت اگر در تولید گاز خدشه ای وارد شود، ما انبار و مخزن گاز نداریم. بنابراین اگر گاز به هردلیل فنی و غیرفنی  و امنیتی و نظامی قطع شود، حدود 60 درصد برق کشور قابل تامین نخواهد بود.

رییس سازمان پدافند غیرعامل ادامه داد: ما در این مرحله با مفهومی به نام موازی سازی مواجه هستیم. ما در پنج سال گذشته به کمک وزارت نیرو و سایر دستگاه ها روی این موضوع متمرکز شده ایم تا سوخت دوگانه ای را برای نیروگاه های برق تولید کنیم که اگر گاز قطع شد، به وسیله سوخت مایع، سوخت فسیلی و ... فعالیت کنند. ما توانستیم این کار را انجام دهیم و در فصول سرما که مصرف گاز توسط مردم افزایش می یابد، نیروگاه های توسط سوخت فسیلی تغذیه می شوند و در فصول عادی دوباره با گاز فعالیت خود را ادامه می دهند.

وی به دومین مورد از فعالیت زیرساختی اشاره کرد و افزود: در صدا وسیما نیز روی ارسال سیگنال از طرف ماهواره متمرکز شدیم. چون ماهواره به ما تعلق نداشت، بعض اوقات با مشکل مواجه می شدیم. از تیرماه سال گذشته نیز ما با تحریم ماهواره مواجه شدیم. این اتفاق حوزه های داخلی کشور را تحت تاثیر قرار نداد و این اتفاقی نبود. ما از حدود 5 سال گذشته در صدا و سیما، سیگنال رسانی را از طریق شبکه های فیبرنوری تنظیم کردیم به شکلی که اگر ماهواره قطع شود، سیگنال ها از طریق این فیبرهای نوری منتقل شوند. در حال حاضر علیرغم تحریم ماهواره ما هیچ مشکلی ـ مگر در چند روستا ـ مواجه نیستیم. اگر این کارها در سال های قبل انجام نشده بود ما الان با یک چالش جدی در صدا و سیما مواجه بودیم.

سردار جلالی در ادامه صحبت ها خود به نحوه شناسایی تهدیدات پرداخت و گفت: ما معاونتی به نام اطلاعات و پایش تهدیدات داریم که کار آن مشخصا پایش این دسته از تهدیدات است. ما در واقع رفتار، اندیشه و استراتژی دشمن را استخراج، مطالعه، ارزیابی و تجزیه و تحلیل می کنیم و از درون آن می توانیم اقدامات آتی را پیش بینی کنیم. بر اساس این پیش بینی نیز به سمت اتخاذ راهبردهای دفاعی حرکت کنیم. لذا امروزه دشمن ما بر حوزه اقتصاد متمرکز است و مفهومی را به نام جنگ اقتصادی را سازماندهی و دنبال کرده و طبیعتا ما در مجموعه پدافند غیرعامل، نزدیک چهار سال است بر موضوع جنگ اقتصادی متمرکز هستیم.

وی با اشاره به اقدمات انجام شده در حوزه اقتصادی نیز گفت: ما نزدیک به سه سال پیش به رییس جمهور وقت نامه ای ارائه کردیم که دشمن دنبال اتخاذ راهبردهایی در جنگ اقتصادی است و به نظر می رسد ما باید طیفی از اقدامات در از الان شروع کنیم. حتی پیش بینی کردیم که حوزه بانکی، صادرات و نفت اتفاق خواهد افتاد. چون آن زمان هنوز این موضوع اتفاق نیفتاده بود، اعضای دولت با یک حالت تردید به مسئله نگاه می کردند. اما به مرور متوجه شدند که این پیشنهاد درست بوده است و در روزهای آخر دولت آقای احمدی نژاد، تقریبا همه سازوکارهایی که ما پیش بینی می کردیم در دستور کار قرار گرفت که البته با یکی دو سال تاخیر انجام می شد. اگر کمی زودتر انجام می شد، می شد به نحو بهتری با این اقدامات مقابله کرد.

رییس سازمان پدافند غیرعامل در ادامه افزود: دشمن ما در حوزه اقتصادی حالتی تهاجمی به خود گرفته است و احساس می کند می تواند از این طریق به کشور ما حمله کند و فشار و چالش برای مردم تولید کند، پس طبیعتا از ابزار اقتصادی استفاده می کند.

وی در تعریف جنگ اقتصادی گفت: در تعریف جنگ اقتصادی می گوییم نوعی از جنگ که ابزار و حوزه حمله، اقتصادی است. طبیعتا باید دفاع آن نیز دفاعی اقتصادی باشد. ما برای این که بتوانیم این دست از ادبیات را تولید کنیم، تقریبا از تمام ظرفیت علمی دانشگاه های کشور و اساتید نخبه استفاده کرده ایم. ما با تشکیل اتاق فکرهای متعدد و استفاده از بحث های اجتهادی در این زمینه ـ من اصرار دارم از کلمه اجتهاد استفاده کنم ـ در واقع شناخت تهدید، بررسی آن، شناخت توانمندی خودی و اجتهاد و ارائه راه حل های جدید برای مقابله با تهدیدات را بررسی کرده ایم.

سردار جلالی ادامه داد: خوشبخاته ما توانستیم در اکثر حوزه ها به رویکردهای دقیق و پایداری برسیم. در دولت جدید هم که دولت تدبیر و امید است، امیدواریم ان شاءالله با تبدیرـ به معنای  تعقل، تفکر، استفاده از حداکثر تجربه و در واقع مدیریت ـ و امید ـ به این معنا که برای همه این ها راه حل وجود خواهد داشت و هیچ بن بستی در برابرمان وجود ندارد ـ ان شاءالله قادر خواهیم به همه این مشکلات فائق آییم و از همه این ها عبور کنیم.

رییس سازمان پدافند غیرعامل درباره افزایش نفوذ پدافند غیرعامل در طول ده سال گذشته گفت: ما در گذشته ادبیات علمی پدافند غیرعامل را هم نداشتیم. ادبیات ما صرفا در حوزه دفاعی و نظامی بود و لذا این دسته از ادبیات قابل ورود به برنامه توسعه هم نبود. ممکن است یکی از این اشکلات هم همین باشد و نمی توان گفت همه مشکلات گردن دولت ها بوده است. ولی دولت ها می توانستند روی این موضوع تمرکز بیشتری داشته باشند و آن را انجام دهند.

وی ادامه داد: ما خوشبختانه در برنامه توسعه چهارم یک بند از ماده 121 را برای این موضوع پیش بینی کردیم که بند یازده این ماده کاملا اجرایی شد. در برنامه توسعه پنجم، 5 ماده را خوشبختانه مجلس محترم شورای اسلامی برای پدافند غیرعامل در دستگاه های اجرایی پیش بینی کردند. در حاضر آیین نامه اجرایی این ماده ها و سازوکار اجرایی آن تهیه شده و در دستگاه های اجرایی پیگیری می شود.

سردار جلالی در ادامه صحبت های خود به موضوع ضامن اجرایی شدن پیش بینی های سازمان پدافند غیرعامل  پرداخت و گفت: ضامن اجرایی شدن این موارد قانون است. قانون در همه حوزه و دستگاه هایی که این موضوع را برای اجرا پیگیری و پایش می کنند، مثل سیستم های قضایی، بازرسی و سیستم های اجرایی، آن ها را مکلف کرده است تا این امر را پیگیری کنند.

وی گفت: ولی ما ساختارهای اجرایی را به نوعی تنظیم کرده ایم که معاون هر وزارتنخانه، به انتخاب وزیر، به عنوان رییس کمیته پدافند غیرعامل آن دستگاه انتخاب می شود. یک مدیرکل نیز به این موضوع اختصاص می یابد تا کارهای جاری، دبیرخانه ای و برنامه ها را دنبال کند. لذا معاون آن دستگاه با ما مرتبط می گردد و در ارتباط با این سیستم به تبادل برنامه های خود می پردازیم. بنابراین ما با همه دستگاه های اجرایی، با توجه به اهمیت که در برابر تهدیدات دارند، ارتباطی تشکیلاتی داریم.

رییس سازمان پدافند غیرعامل همچنین در مورد احتمال انجام تخلف توسط دستگاه ها نیز گفت: در این بین اگر احساس کنیم دستگاه و یا فردی کوتاهی می کند، به صورت حضوری به وی و آن سازمان تذکر می دهیم و اگر باز هم ادامه پیدا کرد دستگاه های قضایی و بازرسی این امر را پیگیری خواهند کرد.

سردار جلالی بخش دیگر صحبت های خود به تهدیدات سایبری اختصاص داد. وی گفت: ما در یک بازه زمانی قرار گرفته ایم که تکنولوژی ها و فناوری ها روز به روز در فضای سایبر پیشرفت می کنند. از یک طرف این تکنولوژی ها در خدمت رفاه بشر قرار می گیرد و مشخصا نمی شود این تکنولوژی ها را تهدید تلقی کرد. مثلا شما در رسانه، بهداشت و درمان و ... از سامانه های سایبری استفاده می کنید. طبیعتا این توسعه باعث می شود که راحتی و سهولت در کارکردها ایجاد شود.

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود: بر این اساس در برنامه های چهارم و پنجم شیب خیلی تندی را قانون گذار پیش بینی کرده که دستگاه ها به سمت استفاده از سامانه ها و زیرساخت های فناوری اطلاعات پیش روند. این زیرساخت ها دو قسمت هستند؛ ممکن است که یک رایانه و شبکه شخصی در منزل باشد و سطح تولید خطر آن هم پایین باشد. این روند وسیع تر و حساس تر می می شود. در ادامه می توان به مدیریت یک کارخانه اشاره کرد و بعد از آن مدیریت برق کشور است. پس از آن ها شبکه های مالی، هوایی، ترافیک قرار دارند. همچنین در این سطح می توان به فرایندهای خطرناک دستگاه ها، مثل کارخانجات پتروشیمی و شرکت های نفت که فرایندهای خطرناک با فشار بالا انجام می دهند، اشاره کرد. همه این سامانه ها با استفاده از سامانه های سایبری مدیریت می شوند. بنابراین هرچقدر اهمیت این موضوعات حساس تر باشند و مدیریت آن ها در فضای سایبر انجام شود، تهدیدات آن ها نیز بیشتر خواهد بود.

وی ادامه داد: شما وقتی بتوانید با کلیک یک موس فرمانی را صادر کنید و بر اساس آن فرمان، فرایند یک کارخانه به هم بخورد و آن فرایند موجب ایجاد خطر، آتش سوزی، انفجار و مسمومیت شود، دیگر این فرایند با آن موضوع شبکه خانگی کاملا فرق خواهد کرد. ما به این موارد زیرساخت های حساس، حیاتی و پرخطر می گوییم.

سردار جلالی عنوان کرد: در سطح دنیا نیز موضوع تهدیدات سایبری آرام آرام شکل گرفت و تقریبا اولین واژگانی که درباره جنگ سایبری به وجود آمدند از سال 2006 به این طرف است. ما در کنار این موضوع، پدافند سایبری را پیش بینی کردیم. ما شروع به طراحی و تولید ادبیات سایبری کردیم و با پیاده سازی این ادبیات، امروز شاهد این هستیم که علیرغم تلاش دشمنان، آنان توانایی ورود به زیرساخت های ما را ندارند.

وی افزود: دشمنان در حوزه هسته ای امید داشتند که با حرکت سایبری توان هسته ای ما را منهدم کنند. اوباما برای این کار رمزی را با نام بازی های المپیک گذاشت و خودش هم رسما مسوولیت پذیرفت. این در حالی است که معمولا در فضای سایبر کسی نمی گوید من حمله می کنم و معمولا فاعل حمله ناپیدا و مجهول است. ولی آن ها اعلام کردند که حمله کرده اند و رمز آن هم این بوده است. حتی وزیر نیروهای مسلح انگلستان هم گفت:"این یک نوع جنگ متمدنانه است که ما در فضای سایبر بتوانیم به منافع دشمنانمان حمله کنیم." ولی ما توانستیم سریع مقابله، کنترل و مدیریت کنیم. امروز دیگر این توانایی را آن ها ندارند و این هم نشان می دهد که ظرفیت های بالایی در حوزه پدافند سایبری الحمدلله در کشور ما وجود دارد که بعضی از آن که بالقوه بودند به بالفعل تبدیل شده اند.

سردار جلالی در پایان گفت: در حال حاضر ما توانسته ایم اندازه ای پایداری و بازدارندگی در حوزه سایبری تولید کنیم. البته من این را هم بگویم که این کفایت نمی کند. این اقدامات اولیه و تعجیلی است که اتفاق افتاده و باید اقدامات اساسی و زیربنایی تر را داشته باشیم که بتوانیم به یک بازدارندگی کامل در این زمینه برسیم.

نظر شما
پربیننده ها