گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: «جنبش أمَل» از تشکل‌های سیاسی شیعی در لبنان است که در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط «امام موسی صدر» و برای دفاع از شیعیان لبنان و مقابله نظامی با رژیم صهیونیستی شکل گرفت. این گروه نیز در کنار سایر گروه‌های فعال لبنانی توانست به خوبی و با استفاده از حمایت و پشتیبانی‌های مردمی از شیعیان این کشور در برابر رژیم صهیونیستی محافظت کند.
تأسیس «جنبش أمَل»
در سال‌های ابتدایی دهه ۱۹۷۰ میلادی برابر با دهه ۱۳۵۰ شمسی، احزاب و گروه‌های لبنانی، فعالیت نظامی مستقلی برای خود داشتند که این موضوع همواره به‌عنوان عاملی برای درگیری‌های قومی و مذهبی مطرح بود. در این شرایط دشوار و خطرناک بود که «امام موسی صدر» در ۲۰ ژانویه ۱۹۷۵ میلادی برابر با ۳۰ دی ۱۳۵۳ شمسی مردم لبنان را به تشکیل سازمان نظامی متحد دعوت کرد. از این تاریخ، پایه‌های یک سازمان نظامی به نام «افواج مقاومت لبنان» یا همان «أمَل» پی‌ریزی شد.
آموزش نیرو‌ها
جوانان مدرسه صنعتی «جبل عامل» اولین کسانی بودند که به این گروه پیوستند و به آموختن فنون نظامی پرداختند. مرکز آموزش این سازمان، نخست در دهکده‌ای به نام «یمونه» در حومه «بعلبک» بود که بعد از مدتی با توافق سازمان «فتح» فلسطین به مرکز بزرگ آموزش نظامی آن، یعنی محلی به نام «عین‌النبیه» منتقل شد و در آنجا زیر نظر مربیان «جنبش فتح» به تربیت نیرو‌های خود پرداخت.
آشکار شدن سازمان «أمَل»
فعالیت‌های این سازمان هفت ماه به صورت مخفیانه ادامه داشت، ولی پس از گذشت این مدت، در روز ۶ ژوئیه ۱۹۷۵ انفجاری در پایگاه نظامی این سازمان روی داد و ۲۷ نفر کشته و بیش از ۵۰ نفر نیز زخمی شدند. این جریان خود به خود موجب آشکار شدن سازمان «أمَل» شد.
از طرف دیگر به دنبال روی دادن این انفجار «امام موسی صدر» روز یکشنبه ۷ ژوئیه ۱۹۷۵میلادی در یک کنفرانس مطبوعاتی، موجودیت این سازمان را اعلام کرد. پس از این انفجار، مرکز آموزش به محل دیگری به نام «جَنَتا» تغییر مکان داد و در آنجا خود اعضای سازمان به اعضای جدید آموزش می‌دادند. پس از اعلام تأسیس «جنبش أمَل» جوانان متعددی به آن پیوستند.
تأمین هزینه‌های اولیه
بیشتر سلاح‌های مورد نیاز این گروه، از طریق خمس و زکات ثروتمندان شیعه تهیه می‌شد. «امام موسی صدر» به‌طور مستقیم یا به‌وسیله برخی از افراد مورد اعتماد، از رومانی سلاح خریداری میکرد. به‌طوری‌که نخستین معامله تسلیحاتی که امام موسی صدر انجام داد، با وامی بود که از یکی از ثروتمندان جنوب گرفت. ضمن اینکه «امام موسی صدر» پیشنهاد پول و سلاح از سوی گروه‌های دیگر را نمی‌پذیرفت. او پیشنهاد تأمین سلاح و پول از سوی «خلیل الوزیر» معاون «یاسر عرفات» را هم رد کرده بود.
خنثی کردن فتنه فالانژها
مردم لبنان در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۵میلادی برابر با ۲۵ شهریور ۱۳۵۴شمسی با یک چالش مستقیم در قلب بیروت روبرو شدند. در این زمان بود که گروه‌های مسلح، به‌دستور «بشیر جمیل» نایب رئیس شبه نظامیان مسیحی فالانژ، بندرگاه و بازار‌های تجاری بیروت را به تصرف خود درآوردند و به کشتار شهروندان پرداختند. پس از اینکه اهداف «فالانژها» مبنی بر تسلط بر کشور از طریق جنگ فرقه‌ای فاش شد، این نیرو‌های «جنبش أمَل» بودند که به مقابله با این حزب برخاستند.
رهبری «جنبش أمَل»
رهبری «جنبش أمَل» از ابتدای تشکیل بر عهده «امام موسی صدر» بود، اما بعد از ربوده شدن «امام موسی صدر» در لیبی، شهید «مصطفی چمران» به مدت یک سال رهبر این گروه شد. سپس از سال ۱۹۷۹میلادی برابر با ۱۳۵۷شمسی نیز رهبری بر عهده «نبیه بری» بود. در عملیات «الجلیل» و حمله رژیم صهیونیستی به بیروت، «جنبش أمَل» همراه با دیگر گروه‌های لبنانی به مذاکرات با این رژیم اشغالگر در قالب هیات «نجات ملی» پیوست.
پس از توافق طائف
پس از اجرای توافق طائف، در سال ۱۹۹۰میلادی برابر با ۱۳۶۹شمسی با هدف قطع جنگ داخلی لبنان و تقسیم قدرت سیاسی، جنبش امل به جریان حاکم سیاسی جدید پیوست. از این رو، منصب ریاست مجلس و وزارت خانه‌هایی همچون امور اجتماعی، مسکن و تعاونی‌ها و اقتصاد به همراه مجلس جنوب و بخش‌هایی از ارتش، امنیت داخلی، امنیت دولت، و مراکز خدماتی از آن اعضای این جنبش شد.
مبارزات اتخاباتی
جنبش امل، در مبارزات انتخابی سال ۱۹۹۶میلادی کرسی‌های فراوانی از حوزه‌های جنوب لبنان و بیروت به‌دست آورد. «نبیه بری» رهبر این جنبش، ریاست مجلس را به‌دست آورد و ریاست فراکسیون بزرگی را در مجلس بر عهده داشت.
فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی
این جنبس برخی نهاد‌های اجتماعی، بهداشتی، تبلیغاتی و فرهنگی مخصوص به خود و یا همراه خود را تحت پوشش دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موسسه آموزش جبل عامل در شهر صور، جنبش فرهنگی لبنان، پیشاهنگی دانش آموزش رسالت اسلامی، مجله الامل، مجله داخلی العواصف، چاپ خانه بلال، تلویزیون NBN، مجمع فرهنگی نبیه برّی، منطقه زهرانی، خریداری «روزنامه الزمان» توسط جنبش امل، موسسه جمعیت حمایت از معلولان لبنان و ایستگاه رادیویی ۲۴ ساعته «الرسالة» است.
شکل گیری «حزبالله لبنان»
به دنبال این تغییر رویکرد و تحولاتی که در این عرصه روی داد گروهی از نیرو‌های این جنبش جدا شدند و چندی بعد، «حزبالله لبنان» به دنبال آن شکل گرفت. از سال ۱۹۹۰میلادی برابر با ۱۳۶۹شمسی، این جنبش به جریان سیاسی حاکم لبنان پیوست. ریاست مجلس و تصاحب تعدادی از کرسی‌های مجلس لبنان، دستاورد تغییر نگرش «جنبش أمَل» در دوره بعد از «امام موسی صدر» بود. با وجود این تغییر نگرش، در جنگ ۳۳ روزه اسرائیل علیه لبنان، این نهضت در کنار «حزبالله» به مقابله با «رژیم صهیونیستی» برخاست.
همکاری در جنگ ۳۳ روزه
در جریان جنگ ۳۳ روزه در تابستان ۲۰۰۶ میلادی این جنبش با «حزبالله لبنان» همکاری خوب و منسجمی در مقابل اسرائیل داشت. به گواهی «سید حسن نصرالله» دبیر کل حزبالله، این همکاری در پی رایزنی با «نبیه بری» رهبر «جنبش امل» از همان روز اول جنگ تا آخر وجود داشت. در واقع می‌توان گفت موفقیت لبنان در پیروزی بر اسرائیل نتیجه همکاری و همراهی نزدیک «نبیه برّی» و این جنبش و تقسیم مسئولیت‌ها در بین دو گروه سیاسی بوده است. همکاری‌ای که هم در میدان جنگ و هم در بعد برنامه ریزی و لجستیک جنگ بود. همچنین این هماهنگی در آزاد سازی کشتزار‌های شعبا و جنگ جنوب ادامه داشته است.
انتهای پیام/ ۱۳۴
