به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، سردار «محمدحسین امیراحمدی» رئیس مرکز مین‌زدایی جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست خبری «روز جهانی آگاهی از خطر مین و کمک به اقدام علیه آن» در خصوص مین‌های موجود در ایران از نظر ساختار، انفجار و آسیبی که به فرد می‌رساند، اظهار داشت: امروزه انواع مین‌های زمینی، دریایی و ضد بالگرد توسط کشور‌های سازنده، طراحی و تولید می‌شوند.
وی با بیان اینکه در حوزه کاری مرکز مین‌زدایی، عمده درگیری ما با انواع مین‌های زمینی است، افزود: این مین‌های زمینی از منظر شدت آسیب به نفرات و تجهیزات، خود به دو دسته ضد نفر و ضد تانک تقسیم می‌شوند. مین‌های ضد نفر به مین‌هایی اطلاق می‌شود که مأموریت آن‌ها آسیب زدن به نفرات و مین‌های ضد تانک با هدف آسیب و از کار انداختن خودرو‌ها و ماشین‌های زرهی است؛ البته این یک دسته‌بندی کلی است که خود شامل دسته‌بندی جزئی‌تری نیز می‌شود؛ برای مثال، مین‌های ضد نفر از نظر مکانیزم عمل به انواع انفجاری، ترکشی، جهت‌دار و... تقسیم می‌شوند.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور با اشاره به تعداد کشته‌ها بر اثر انفجار مین در طول سال‌های گذشته گفت: در سالیان ابتدایی پس از جنگ، میزان حوادث ناشی از برخورد ساکنین مناطق آلوده با مین و انواع مهمات عمل نکرده، بسیار زیاد بود تا جایی که در برخی از سال‌ها میزان کشته‌شدگان به بیش از ۳۰۰ نفر و تعداد مجروحین نزدیک به ۶۰۰ نفر بود؛ اما در طول سالیان گذشته و با تلاش‌های مین‌برداران و رفع آلودگی در بیشتر مناطق مرزی غرب و جنوب غرب کشور، میزان تلفات انسانی به طور چشمگیری کاهش داشته، به طوری که متوسط میزان حوادث ناشی از مین و مواد منفجره در طول چهار سال گذشته نسبت به سال‌های پیش از آن، حدود ۹۰ درصد کاهش یافته است.
سردار امیراحمدی درباره میزان آسیب به اعضای بدن فرد حادثه‌دیده، نیز عنوان کرد: بسته به نوع و نحوه برخورد با مین و یا مهمات عمل نکرده، مقدار آسیب متفاوت است؛ مثلا در مورد برخورد با یک نوع از انواع مین ضد نفر، اگر فرد حادثه‌دیده از ناحیه پا با مین برخورد داشته باشد، ممکن است باعث قطع عضو از ناحیه پا و اصابت ترکش به برخی از نقاط بدن او شود، حال آنکه اگر همان مین در دستان فرد منفجر شود، باعث قطع عضو از ناحیه دستان، آسیب شدید به سر و صورت، چشم‌ها و شکم می‌شود که ممکن است این آسیب منجر به کشته شدن فرد نیز بشود.
وی در ادامه به فعالیت‌های صورت گرفته در خصوص آموزش مرزنشینان و کمک‌هایی که در پاکسازی می‌توانند انجام دهند، اشاره و بیان کرد: آگاه‌سازی از خطرات مین و مواد منفجره باقی‌مانده از جنگ، یکی از ارکان مین‌زدایی بشردوستانه است و این امر هم از طریق قرارگاه‌های پاکسازی استانی و هم از طریق سازمان‌های امداد و نجات هلال احمر و بهزیستی که از جمله همکاران آموزشی ما در این زمینه هستند، انجام می‌پذیرد.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور اضافه کرد: روش‌های مختلفی هم برای این کار انجام می‌شود، از جمله آموزش‌های چهره به چهره، بروشور‌ها و کتب آموزشی، انیمیشن‌های آموزشی، بازی‌ها و... که هدف از این فعالیت، افزایش سطح آگاهی گروه‌های مختلف هدف و اصلاح الگو‌های غلط رفتاری در مواجهه با این‌گونه خطرات است.
سردار امیراحمدی افزود: البته همان‌طور که پیشتر هم اشاره کردم، یکی از مهمترین کمک‌هایی که ساکنین مناطق آلوده به ما می‌کنند، این است که با مشاهده هرگونه شیئ مشکوک از دستکاری و یا جابجایی آن پرهیز کنند و به دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، نیرو‌های انتظامی و یا پلیس ۱۱۰ خبر بدهند تا آن‌ها هم به قرارگاه‌های استانی گزارش دهند و تیم‌های اورژانسی ما سریعاً وارد عمل شده و آن منطقه را پاکسازی کنند؛ این مسئله از جمله مهمترین نکات ایمنی است که در آموزش‌ها و آگاهسازی‌ها بر آن تأکید می‌شود.
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا در حالی که در سال ۹۱ اعلام شده بود، حدود ۹۹ درصد از مناطق آلوده پاکسازی شده‌اند، همچنان از مناطق مرزی خبر می‌رسد که در منطقه‌ای یک نفر با مین برخورد کرده و کشته و یا مجروح شده است، گفت: طول مرز مشترک زمینی ما با کشور عراق بسیار زیاد است و این باعث شده تا میزان آلودگی هم از نظر وسعت و هم از نظر تنوع بسیار زیاد باشد، از سوی دیگر جابجایی آلودگی توسط عوامل جوی هم مزید بر علت است.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور تأکید کرد: این مرکز تمام تلاش خود را برای رفع این معضل به کار بسته، اما در واقعیت، این امکان وجود ندارد که تمام طول مرز و اراضی آلوده را دیوار کشید تا شخصی در آن مناطق تردد نکند.
سردار امیر احمدی اضافه کرد: متأسفانه در برخی از موارد هم مشاهده می‌شود که هموطنان عزیزمان به دلیل برخورد با مین و انفجار ناشی از آن دچار حادثه می‌شوند؛ البته در برخی مواقع شاهد آن هستیم که هموطنان و ساکنین مناطق مرزی، علی‌رغم اینکه نسبت به خطرات این‌گونه مواد منفجره آگاه هستند، اقدام به جابجایی و حرکت دادن مواد منفجره مانند گلوله‌های عمل نکرده توپ و تانک، نارنجک و یا برخی از مین‌ها می‌کنند.
وی تأکید کرد: این پیام هشدار باید برای ساکنین شهر‌هایی که درگیر جنگ هستند، نهادینه شود که درصورت مشاهده هرگونه مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ، به آن‌ها دست نزنند و سریعاً به نیرو‌های انتظامی اطلاع‌رسانی کنند.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور با اشاره به تعداد مصدومان ناشی از انفجار مین‌های برجای مانده از جنگ تحمیلی، عنوان کرد: از زمان تأسیس مرکز تاکنون ۹۳ نفر به مقام رفیع شهادت رسیده و ۱۱۸ نفر نیز جانباز قطع عضو شده‌اند؛ البته طی چند سال اخیر با استقرار نظام‌های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در فعالیت‌های پاکسازی و همچنین بهره‌گیری از ماشین‌آلات ویژه به جای نیرو‌های انسانی، شاهد کاهش میزان و شدت تلفات نیرو‌های پاکسازی هستیم؛ به‌عنوان مثال در سه سال اخیر میزان حوادث مهلک به صفر رسیده و ان‌شالله این روند نزولی تداوم خواهد یافت.
سردار امیراحمدی در پاسخ به این سوال که چرا برای پاکسازی اراضی آلوده نیاز است تا از نیرو‌های انسانی استفاده کنیم، گفت: شما اگر یک بررسی در سطح جهانی انجام دهید، متوجه می‌شوید که هنوز هم عملیات پاکسازی دستی از جمله روش‌های مین‌زدایی با سطح اطمینان بالاست؛ برابر آمار‌های موجود، بطور میانگین در کشور‌های متأثر از معضل مین، به ازای برداشت حدود هر ۱۰ هزار مین از سطح زمین، یک نفر کشته یا مجروح می‌شود، اما در ایران به ازای برداشت حدود هر ۱۰۰ هزار مین، یک نفر شهید و یا مجروح می‌شوند.
وی افزود: این مطلب را بیان نکردم که حوادث را توجیه کنم، اما به یاد داشته باشید که این عملیات، ریسک بسیار بالایی دارد؛ زیرا شما با مین‌هایی برخورد می‌کنید که پس از گذشت ۳۳ سال بسیار حساس شده‌اند، یا با میادین مینی برخورد می‌کنید که برخی از مین‌های آن به دلایلی که پیشتر به آن اشاره شد، جابجا و یا مدفون شده‌اند؛ یعنی شما با یک میدان مین تازه و بکر که اخیراً ایجاد شده باشد، روبه‌رو نیستید و تجهیزات مکانیزه کوبش یا غربال مین‌ها نیز با محدودیت‌های عملیاتی بسیاری مواجهند.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور ادامه داد: کشور عراق در طول هشت سال جنگ با ما، تمامی اصول مهندسی جنگ مین را به هم زده و میادین مینی کاشته که اصول رزم مین را رعایت نکرده است؛ به‌عنوان مثال فاصله کاشت آن‌ها به حدی اندک است تا نیرو‌های ما را کاملاً درگیر کند و سرعت کار را پایین بیاورد.
سردار امیراحمدی افزود: این کار بسیار پرریسک است؛ زیرا مین‌ها فرسوده هستند، جابجا شده‌اند و دلایل دیگر که ذکر شد باعث بروز حادثه در هنگام مین‌روبی می‌شود. ما مدیون خون شهیدان و جانبازان این عرصه هستیم؛ چرا که این عزیزان حتی در زمانی که بسیاری از هموطنان‌مان حتی خبر ندارند که این عزیزان بعد از جنگ چه می‌کنند، مشغول آزادسازی اراضی سرزمین‌مان هستند و در این راه جان‌ها، دست‌ها، چشم‌ها و پا‌ها داده‌اند.
وی در ادامه به میزان استفاده از تجربیات دیگر کشورها اشاره و بیان کرد: تمرکز مرکز مین‌زدایی از بدو تأسیس تا کنون بر روی عملیات پاکسازی و رفع دغدغه ساکنین مناطق مرزی غرب و جنوب غرب کشور بوده است، اما این موضوع دلیل نمی‌شد تا از فعالیت‌های دیگر کشورها نیز غافل باشیم.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور افزود: اکثر کشور‌های درگیر با معضل مین، یک فضای عملیاتی ایجاد کرده‌اند و از توان کشورها و سازمان‌های بین المللی دیگر بهره می‌برند تا کشور خود را پاکسازی کنند؛ اما همان‌طور که قبلاً هم به آن اشاره کردیم، کشور ما به دلیل اینکه از سوی همان کشور‌هایی که مدعی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه هستند و سازمان‌های بین‌المللی را در خود ایجاد کرده‌اند از ابتدای انقلاب مورد تحریم بوده است، این کشورها از ارائه هرگونه دانش، تجربه و نیز تجهیزات در حوزه مین‌زدایی به ما خودداری کرده‌اند.
سردار امیراحمدی خاطرنشان کرد: در طول این سال‌ها نیرو‌های مین‌بردار در ایران از تجربیات حاصله از زمان جنگ بهره برده و این کار خطیر را به انجام رسانده‌اند، به طوری که اکنون می‌توان این ادعا را کرد که هیچ کشوری به مانند ایران از این دانش برخوردار نیست و این هم سخن من نیست؛ زیرا کشورها و سازمان‌هایی که از وضعیت مین‌زدایی ایران در این سال‌ها بازدید کرده‌اند، این موضوع را بیان کرده‌اند.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور ادامه داد: حال ما با داشتن این دانش و با رویکرد صدور خدمات پاکسازی بشردوستانه، آمادگی خود را در همه مجامعی که حضور داشتیم، اعلام کردیم و در حال رایزنی برای انتقال تجربیات و دانش خود به سایر کشورها هستیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تجهیزات و ماشین‌آلات مکانیزه مین‌زدایی تا چه حد در پیشبرد کار مؤثر بوده‌اند، گفت: استفاده از تجهیزات معمولاً به عوامل گوناگونی از جمله نوع خاک، پستی و بلندی و نوع میدان مین بستگی دارد؛ به‌عنوان مثال در مناطق رملی در چذابه و فکه استان خوزستان هیچ خودروی زرهی مین‌کوبی کارایی ندارد، اما با ابتکاری که در این مرکز صورت گرفت، باکت بیل‌های مکانیکی برعکس شده و به حالت سرندی درآمد تا وقتی بیل مکانیکی یک میزان خاک رملی را برمی‌دارد، خاک از سرند خارج شده و مین‌ها داخل باکت بیل باقی می‌مانند.
سردار امیراحمدی اضافه کرد: با این روش تیم‌های عملیاتی مرکز تا عمق نزدیک به پنج الی شش متر هم مین‌ها را کشف می‌کنند. اما خوب، این تجهیزات فقط مخصوص این نوع از خاک است و جای دیگری نمی‌توان از آن استفاده کرد؛ در مورد مناطق کوهستانی هم باید عرض کنم که هیچ خودروی مین‌کوبی قادر به تردد نیست و نمی‌توان از این تجهیزات بهره برد.
وی همچنین در خصوص همکاری مرکز مین‌زدایی با شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان داخلی اظهار داشت: این مرکز همکاری مستمری با شرکت‌های تولید تجهیزات نظیر تجهیزات حفاظت فردی و تجهیزات کشف و همچنین شرکت‌های ساخت ماشین‌های مکانیزه داشته و همواره ورودی فعالیت‌های طراحی و ساخت این صنایع را نیاز متخصصین و کارشناسان پاکسازی این مرکز تشکیل می‌دهند. بازخورد‌های حاصل از بکارگیری این تجهیزات به مثابه ورودی بازنگری محصولات این شرکت‌ها و صنایع طی فرآیندی اعلام و نتایج حاصله مورد تأیید کاربران تجهیزات قرار می‌گیرد.
رئیس مرکز مین‌زدایی کشور عنوان کرد: یکی از نمونه‌های بارز همکاری این مرکز با شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان تولید سامانه جامع مدیریت اطلاعات عملیات مین است؛ به دلیل تحریم‌های ظالمانه سیاسی، اقتصادی و تکنولوژیکی، این مرکز هیچ وقت نتوانست از سیستم مدیریت اطلاعات عملیات مین که توسط یکی از سازمان‌های بین‌المللی ارائه می‌شد، استفاده کند و رایزنی‌های ما نیز بی‌حاصل بود؛ اما به هر ترتیب با تکیه بر توان مهندسین خود و یک شرکت دانش‌بنیان، سامانه مدیریت یکپارچه اطلاعات عملیات مین را با اهداف و قابلیت‌های مختلف طراحی و تولید کرد.
انتهای پیام/ 231
