گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ در ماه‌های اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود بارها از عبارت «جهاد تبیین» استفاده کرده‌اند.
واژ‌ه‌ای که دیگر از قامت کلیدواژه گذشته و تبدیل به راهبرد و رمز عملیات در جنگ نرم و جنگ رسانه‌ها شده است. امام خامنه‌ای با طرح این موضوع رسالت امروز اصحاب فرهنگ و هنر را مشخص کرده‌اند.
جهاد تبیین البته در فرهنگ شیعی موضوع تازه‌ای نیست و بعد از رحلت پیامبر اسلام (ص) با اقدامات حضرت زهرا (س)، امیرالمؤمنین (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام سجاد (ع) و ... شکل گرفت و همچنان ادامه دارد. دعای امام حسین (ع) در روز عرفه و همچنین زیارت عاشورا و ادعیه امام سجاد (ع) نوعی جهاد تبیین برای روشن شدن مسیر مبارزه است.
جهاد تبیین با غیبت امام عصر (عج) در محاق فراموشی فرورفت اما بعد از گذشت 12 قرن از غیبت و با پیروزی انقلاب اسلامی ضرورت پرداختن به آن به‌شدت احساس می‌شود. بدون جهاد تبیین نمی‌توان در مقابل معاندان داخلی و خارجی توفقی حاصل کرد. قدرت نظامی و اقتصادی به شرطی به نتیجه خواهد رسید که در جهاد تبیین نیز قدرتمند بود.
متنی که قسمت اول در ادامه می‌خوانید خلاصه‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سال‌ها زعامت جهان تشییع است که در آن تبیین را یکی از راهبردهای مهم در جنگ رسانه مطرح کردند.
چهل روز تبیین برای روز عاشورا
چهل روزی که از عاشورا تا اربعین اتفاق افتاده، یکی از مقاطع بسیار مهم تاریخ اسلام و تالی‌تلو روز عاشورا است. اگر روز عاشورا اوج مجاهدت همراه با فداکاری است، این چهل روز، اوج مجاهدت همراه با تبیین است. اگر این چهل روز نمی‌بود، شاید آن فقره «لِیَستَنقِذَ عِبادَکَ مِنَ الجَهالَةِ وَ حَیرَةِ الضلالَة» اتفاق نمی‌افتاد. این حرکت عظیم، این صبر فوق‌العاده خاندان پیغمبر (ص) بود که توانست حادثه کربلا را ماندگار کند و به معنای واقعی کلمه این تبیین مکمل آن فداکاری بود.
به مسئله «تبیین» اهمیت بدهید. خیلی از حقایق هست که باید تبیین بشود. تأثیرگذاری بر افکار عمومی که یکی از هدف‌های بزرگ دشمنان انقلاب اسلامی است که با تبیین خنثی خواهد شد.
امروز خوشبختانه میدان برای انتشار افکار باز است. این فضای عمومی در کنار مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاورد، برکات بزرگی هم دارد؛ می‌توانید افکار درست را، منتشر کنید، پاسخ به اشکالات و ابهام‌آفرینی‌ها در این فضا ممکن است. می‌توانید در این زمینه به معنای واقعی کلمه جهاد کنید. البته اصل قطعی در این باب رعایت اخلاق است.
از این کاری که بعضی‌ها در فضای مجازی یا در مطبوعات انجام می‌دهند که با دشنام، تهمت و فریب و دروغ با افکار عمومی مواجه می‌شوند، باید اجتناب کرد. باید حقایق را با منطق قوی، سخن متین و عقلانیت کامل، منتشر کرد. امروز همه ما باید به نحوی و با سهمی که در این راه داریم در این میدان حرکت کنیم. خودتان را آماده کنید و به معنای واقعی کلمه خودتان را مجهز کنید و در این میدان وارد شوید. در میدان تبیین و افشاگری، یعنی راهی که زینب کبری (س) در آن چهل روز انجام داد. عظمت این چهل روز به خاطر کاری است که این بزرگوار و حضرت سجاد (ع) انجام دادند.[1]
تبیین برای رفع اعتراض‌ها
در بعضی مواقع خیلی دستگاه‌های مختلف سیاست‌هایی اعمال می‌کنند که بعضی‌ها از بیرون به آن معترض می‌شوند؛ غرضی هم ندارند، بر اثر بی‌اطلاعی معترض می‌شوند؛ یعنی باطن این تصمیم و استدلال بر این تصمیم را نمی‌دانند؛ باید این سیاست‌ها را برای آن‌ها تبیین کنید.[2]
تحقق جهاد تبیین بر بستر تحول‌خواهی و تحول‌آفرینی
آنچه با جوان‌ها و بخصوص دانشجوها می‌خواهم مطرح کنم مسئله تحول‌خواهی و تحول‌آفرینی است؛ اولا بگوییم مقصود ما از تحول‌خواهی چیست و تحول یعنی چه؛ ثانیاً تبیین کنیم که نیاز به تحول به چه دلیل است و چرا ما نیاز داریم به اینکه تحول به وجود بیاید؛ ثالثا منطق و گفتمان این تحول را مشخص کنیم که تحول با چه هدفی بایست انجام بگیرد و به چه سمتی باید ما را حرکت بدهد.
در بخش‌های گوناگون حکمرانی و مدیریتی کشور کم‌کاری‌هایی وجود دارد؛ بنابراین یک حوزه مهم برای تحول، همین بخش‌های مدیریتی کشور است؛ یک بخش هم در مورد زندگی عمومی مردم است که باید تحولی حرکت کرد.
اگر چنانچه منطق تحول مشخص و روشن و محاسبه شده نباشد، کار به هرج‌ومرج کشیده خواهد شد. بعضی در زمینه مسائل تحولی می‌گویند «تغییر» اما تغییر به کجا مشخص نیست. صرف تغییر یک ارزش محسوب نمی‌شود؛ تغییر به سمت بهتر شدن ارزش است، تحول به سمت سطح بالا رفتن ارزش است والا مطلق تحول نه.
[تغییر و تحول درست] تقویت خطوط اصلی انقلاب و روان شدن حرکت به سمت آرمان‌ها است؛ یعنی آرمان‌های انقلاب مثل عدالت، استقلال، اسلامی شدن جامعه، این‌ها آرمان‌های بزرگ و اساسی است.[3]
[1] ـ بیانات در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی 5 مهر 1400
[2] ـ بیانات در دیدار با رئیس و مسئولان قوه قضائیه 7 تیر 1400
[3] ـ بیانات در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی 21 اردیبهشت 1400
ادامه دارد...
