عبدالحسن برزیده کارگردان سینمای ایران در گفتوگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس با اشاره به فضای سینمای ایران قبل و بعد از قطعنامه 598 گفت: حمایتهای آثار سینمایی اولین مسئلهای است که به نظر میرسد در وهله اول کارگردانان و سینماگران را از فضای سینمای دفاع مقدس دور کرد. توجیه مسئولین این بود که دفاع مقدس تمام شد و ما کاری با آن نداریم؛ قبلاً اگر هزینهای درباره دفاع مقدس میکردیم لازم بود کار تبلیغاتی داشته باشیم.
وی تصریح کرد: به نظر من بعد از پذیرش قطعنامه 598 احساس نیاز مسئولین برای تولید آثار سینمایی کم شد و همین مسئله باعث شد تا سینماگران نیز از موضوع فاصله بگیرند. فیلمسازان معتقدند بعد از جنگ میشود درباره آن حرف زد. امروز میشود مسائلی را گفت که آن زمان شرایط جنگ به ما اجازه گفتن آن را نمیداد.
کارگردان فیلم سینمایی مزار شریف گفت: همه کشورها در بحران جنگ میپذیرند که چیزهایی که به ضرر کشور باشد را بازگو نکنند. بنابراین بعد از هر جنگی به مسائل بیشتر پرداخته میشود و کارها به نوعی جذابتر، اصیلتر و عمیقتر روایت میشوند. در دوران پس از جنگ میتوان کارها را با آسودگی خاطر زیادی تحلیل و باز کرد.
برزیده تاکید کرد: علیرغم تعریفی که بخشی از فیلمسازان دفاع مقدس از مقوله فیلمسازی بعد از جنگ دارند این مسئله نیز امروز با مشکل روبرو است. مسئولین احساس ضرورت نمیکنند و یادشان رفته است که جنگ موضوعی مقطعی نیست؛ که نباید آن را فراموش کرد. اثرات دفاع مقدس تا سالهای سال وجود خواهد داشت. جنگ خساراتی داشت؛ ولی دستاوردهایی را نیز در زمینه تسلیحاتی، پزشکی، سازندگی و... برای کشور به همراه داشت.
وی افزود: جنگ همیشه تا سالها تاثیرات خودش را بر مردم خواهد گذاشت؛ استفاده از تجارب جنگ برای جلوگیری از جنگهای بعدی و همچنین پیروزی در میدانهای نبرد که امیداوریم هیچ وقت برای کشور ما به وجود نیاید مهمترین دلایل برای ادامه روند سینمای دفاع مقدس است. این نکات مهم به ما میآموزد که باید روند فیلمسازی دفاع مقدس با رویکرد جدید ادامه پیدا کند. این اتفاق تا به امروز رخ نداده است و این روحیه همچنان در مسئولیت فرهنگی وجود دارد.
کارگردان سینما بیان کرد: امروز فضای عمومی جامعه و سینما تغییر کرده است و معنی آن این است که مسئولین فرهنگی و سینماگران باید طرحی نو در اندازند. فیلمهایی که در حوزه دفاع مقدس ساخته میشوند باید آثار جذابی باشند تا با بیننده ارتباط برقرار کند. در چنین شرایطی باید فیلمها به گونهای باشند که مخاطب را جذب کنند؛ بخشی از مشکل سینمای دفاع مقدس به خاطر قصور فیلمسازان است که سراغ کارهای نو نرفتهاند.
برزیده همچنین بخش دیگری از مشکلات سینمای دفاع مقدس را ناشی از وجود ممیزیها دانست و اظهار داشت: بخشی از ممیزیها و لایههای قرمزی که دور موضوعات کشیده میشود اجازه نمیدهد اثر خوبی ساخته شود. یکی دیگ از مشکلات نیز مربوط به کجسلیقهگی سینماگران است. به نظر میرسد بعد از جنگ میتوانستیم اجازه ندهیم فضای عمومی جامعه اینقدر تغییر کند؛ تلخیها باعث شده تا فیلمهای هجو به اسم کمدی سینما را اشغال و مخاطب را جذب کند تا مخاطب روی خوشی به فیلمهایی با رویکرد و موضوع جدی نشان ندهد؛ تماشاچی پس از مدتی خودش را از دیدن این فیلمها بی نیاز میداند.
وی اضافه کرد: مجموعه این دلایل باعث شد تا فکر کنیم سینمای دفاع مقدس پس از قطعنامه 598 روز به روز شرایط بدتری پیدا کرد و بیشتر فراموش شد و متاسفانه روزگاری رسیده است که احیای سینمای دفاع مقدس سخت شد و نیاز به کارهای علمی دارد. خودمان کار خودمان را خیلی سخت کردیم.
کارگردان سینما خاطرنشان کرد: ما برای احیای سینمای دفاع مقدس علم و هزینه کافی نداریم؛ اما از طرفی میدانیم احیای این مسئله نیاز اصلی مسئله فرهنگ کشور است. درباره قطعنامه به قدری کم فیلم سخته شد که هیچگاه دیده نشد.
برزیده تاکید کرد: معتقدم باید طرحی نو در سینمای دفاع مقدس دراندازیم؛ فیلمسازی در دوران جنگ با پس از جنگ دو فضای بسیار متفاوت است. وقتی فضای جامعه تغییر کرده است فیلمساز و هنرمند باید بتواند همان مطالب را در بسته بندی و شرایط جدید عرضه کند؛ اگر قرار باشد این اتفاق رخ دهد باید فیلمنامههای متفاوت نوشت؛ که از زوایای متفاوت به جنگ نگاه میکند.
وی گفت: همه نشانههای جنگ ما در یک زمان مشخص است؛ به همین معنی که مثال میزنم که فیلم گلادیاتور یک اثر تاریخی است؛ اما در همین فیلم کاملاً تاریخی نشانههای امروز وجود دارد. قهرمان فیلم میتواند قهرمان امروز ما نیز باشد.
کارگردان سینما درباره ضرورت حذف برخی از ممیزها نیز گفت: فیلمی که درد و رنجهای انسان را به تصویر بکشد، اثر ضد جنگ نیست. مگر جنگ مسئله خوبی است که نباید درد و رنجها را در آن نمایش داد. نجات سینمای دفاع مقدس به درک و هوش مدیریت فرهنگی نیاز دارد که تدبیر شود تا دیگران را قانع کند.
