به هیچ وجه نمی توان موسیقی را از تشیع جدا کرد/حضوری که موسیقی در تشیع دارد درهیچ مذهبی دیده نمی شود
بهروز وجدانی در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری دفاع مقدس گفت: نه تنها در کشور ما که یک کشور مذهبی است موسیقی مذهبی وجود دارد بلکه درهمه جای دنیا حتی کشورهایی که دین و مذهب در آنها غالب نیست هم می شود موسیقی دینی و مذهبی را مشاهده و بررسی کرد.
وی ادامه داد: موسیقی مذهبی بیشتر حول حوادث و اتفاقات مذهبی و دینی یک کشور شکل می گیرد و بر مبنای این اتفاقات و مناسبت ها اجرا می شود. به عنوان مثال در کشور ما که یک کشور شیعه است موسیقی مذهبی بر مبنای مناسبتهای مذهبی مثل تولد ائمه شکل می گیرد و در کشورهایی که دین آنها مسیحی است بسته به مذهبی که دارند موسیقی اشان بر مبنای مناسبت های دین مسیح و مذهبی که دارند صورت می پذیرد.
رئیس کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران اظهار داشت: در بسیاری از موارد این توقع است که در اجرای موسیقی برای فلان مراسم حتما باید از سازی به خصوص هم استفاده کنیم در صورتی که اصلا این طور نیست و با آواز و صدا هم می توان موسیقی خوب و درستی به اجرا گذاشت.
نویسنده کتاب "ساز شناسی موسیقی ایران " تصریح کرد: قبل ازموسیقی سازی موسیقی آوازی وجود داشته است، قبل از اینکه ساز به وجود بیاید کلام وجود داشته و احساسات و عواطف از طریق کلام و آوا بیان می شده است، پس می توان گفت که همیشه کلام بر ساز مقدم بوده است.
وی افزود: در بسیاری از مراسم های مذهبی همه بارانتقال مفاهیم بر روی صدا و کلام است و سازهیچ نقشی در آن ندارد . مناجات های مختلف که توسط مداح ها اجرا می شود و همین طور خواندن قرآن با صوت و همین طور اجرای اذان از مواردی هستند که بار انتقال مفاهیم در آنها توسط کلام و صدا و آوا شکل می گیرد و سازهیچ نقشی در آن ندارد.
وجدانی ادامه داد: در بسیاری از جشن های مذهبی که در حال حاضر در ایران انجام می شود یک مداح با موسیقی کلامی و بدون استفاده از ساز، مراسم را اجرا می کندو مردم با دست زدن او را همراهی می کنند، در روستاها برای برگزاری جشنهای مذهبی ازدهل و سرنا استفاده می کنند. در بعضی از شهرهای ایران هم مراسم مولودی خوانی توسط یک مداح و همراه با "دایره" و" دف" اجرا می شود.
نویسنده کتاب "فرهنگ جامع موسیقی ایرانی " خاطر نشان کرد: "دف" و" دایره" دو سازی هستند که از قدیم الایام در جشن های مذهبی حضور داشته و نقش ایفا می کردند، "دهل" و "سرنا" هم در مراسم عزا استفاده می شده و هم در مراسم جشن اما بیشترین کاربرد آن در مراسم جشن بوده است.
نویسنده کتاب " حضرت علی (ع) در نغمه های عامیانه " تصریح کرد: در بسیاری از جوامع انسانی مساله سازو حضور آن در مراسم های مذهبی هنوز حل نشده و مردم آن جوامع و رهبران دینی آنها نتوانسته اند ساز را به عنوان ابزاری مفید برای برگزاری هر چه بهتر جشن بپذیرند، مردمان این جوامع تمایل دارند که احساسات وعواطف خویش را از طریق کلام و آواز بیان کنند.
فارغ التحصیل دانشگاه نورتروب لس آنجلس تاکید کرد: همان طور که شرایط اقتصادی و سیاسی و تاریخی ما با کشورهای غربی متفاوت است فرهنگ ما و موسیقی ما و نحوه اجرای جشن های مذهبی ما هم با آنها فرق می کند. موسیقی ایران برآمده از یک تاریخ مذهبی قوی و همین طور یک فرهنگ ایرانی بسیار قوی و حاصل به هم پیوستن قومیت های مختلفی است که در طول چندین هزار سال در کنار یکدیگر زندگی کرده اند، طبیعی است که این موسیقی با موسیقی غربی که هیچ ربطی به هویت تاریخی و سیاسی و فرهنگی ما ندارد ربط پیدا نمی کند. آن چیزی که ما امروز به عنوان جشن مذهبی برگزار می کنیم و این شکل و شمایلی که درحال حاضردر جشن های مذهبیمان داریم نشات گرفته از تاریخی است که مذهب و فرهنگ و انسانیت مهمترین نقش را در آن داشته است.
نویسنده کتاب " فرهنگ موسیقی ایرانی " افزود: ما بدون موسیقی نمی توانیم زندگی کنیم. موسیقی فقط ساز نیست بلکه هر کلامی که با صوت خوش از دهان خارج شود موسیقی است و می تواند روی مخاطب تاثیر بگذارد. حضوری که موسیقی در تشیع دارد درهیچ مذهبی دیده نمی شود. مذهب تشیع با موسیقی الفتی ناگسستنی دارد و به هیچ وجه نمی توان موسیقی را از تشیع جدا کرد.
بهروز وجدانی اظهار داشت: بسیاری از مراسم هایی که درماه محرم اجرا می شود همراه با موسیقی است و اگر موسیقی را ازمراسم محرم بگیریم چیزی از مراسم محرم باقی نمی ماند، اگر موسیقی را از مراسم نیمه شعبان حذف کنیم چیزی از این مراسم باقی نمی ماند. دعا و اذان و نماز وقرآن خواندن ما با موسیقی است، کسانی که فکر می کنند می توانند موسیقی را از زندگی مردم ایران حذف کنند کاملا در اشتباه هستند.
