فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ بود
خبرگزاری دفاع مقدس: هیچ یک از عملیاتهای انجام شده پس از فتح خرمشهر دارای نتایجی نبود که قادر باشد برتری تعیین کنندهای را نصیب ایران کند. از این رو، لازم بود حرکت جدیدی در صحنه جنگ انجام شود که با آنچه از اول جنگ تا آن زمان به وقوع پیوسته بود، متفاوت و فرماندهان نظامی عراق نیز از پیش بینی آن ناتوان باشند. این حرکت، عبور از رودخانه عریضی همچون اروند و تسخیر منطقه مهم شبه جزیره فاو بود. این مهم طی عملیاتی به انجام رسید که "والفجر ۸" نام گرفت و نامدار ماند.
در این راستا و با فرارسیدن بیست وهشتمین سالگرد این عملیات افتخارآفرین و معجزه آسا، گفتوگویی اختصاصی با سردار دکتر عباسعلی فرزندی، مسئول دانشکده فرهنگ و ارتباطات مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی سپاه، انجام دادهایم که در ادامه میخوانید:
دفاع مقدس: عملیات غرورآفرین والفجر ۸ چه زمانی و با چه اهدافی انجام شد؟
عملیات والفجر ۸ در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۶۴ در جبههٔ جنوبی فاو با رمز یا فاطمه الزهرا (س) در سطح گسترده و با هدف تصرف فاو و تهدید بصره از جنوب انجام شد. این عملیات گسترده با توجه به وضعیت منطقه و تواناییهای ارتش عراق که توسط شرق و غرب تقویت میشد و تحریم تسلیحاتی رزمندگان اسلام کارشناسان نظامی دنیا را به حیرت و تعجب وادشت.
فرماندهی این عملیات برعهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است و نتایج ارزشمندی برای نیروهای اسلام حاصل شد که مهمترین آنها عبارتند از:
- آزاد سازی و تصرف ۹۴۰ کیلومتر مربع از سرزمینهای منطقه عملیاتی
- تصرف شهر بندری و مهم فاو
- انهدام وسیع نیرو و تجهیزات دشمن
- تسلط بر اروند رود
- انسداد راه عراق به خلیج فارس
- هم مرز شدن با کویت.
دفاع مقدس: موفقیت و پیروزی در عملیات والفجر ۸ حاصل چه چیزی بود؟
عوامل متعددی در پیروزی عملیات غرور آفرین والفجر ۸ دخیل بوده است. عراق از برتری ۴ به ۱ در توان فیزیکی نسبت به نیروهای ایرانی برخوردار بود ولی توان رزمی و ایمان قوی و اعتقاد راسخ رزمندگان اسلام توانست جبهه حق را به پیروزی برساند که میتوان گفت مصداق آیهٔ "کم من فئه قلیله غلبت فتنه کثیره باذن ا..." یک گروه اندک از رزمندگان اسلام مقابل تعداد کثیری از حزب بعث به پیروزی رسیدند.
نکته دیگر که باید به آن اشاره کرد، امداد غیبی خداوند متعال در این عملیات بود که به صورت هدایت ذهن فرماندهان و طراحان عملیات برای استفاده از عوامل متعدد ایجاد شد.
همچنین تجربه فرماندهان در عملیاتهای قبل، تجارب عملیات بدر و خیبر، بررسی وضعیت جذر و مد آب در روزهای مختلف، استفاده از نقاط قوت و بر طرف کردن نقاط ضعف به گونهای که در عملیات والفجر ۸ بستر مناسبی برای به کارگیری بهترعوامل فراهم شد. عواملی چون؛ عملیات اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات، تاکتیکهای اتخاذ شده، آسیب پذیری و قبول خطر، انتخاب زمان تک، فریب دشمن و عملیات پوشش و فریب تاکتیکی، گسترش و هماهنگی یگانهای عمل کننده و از همه مهمتر وحدت فرماندهی و امید به نصرت الاهی.
و همچنین، در این عملیات توجیهات کافی در مورد تمامی مراحل عملیات انجام و پیش بینیهای لازم برای جلوگیری از اقدامات غیر منتظره دشمن صورت گرفت.
دفاع مقدس: موفقیت در عملیات والفجر ۸ چه تاثیری در روند و ادامه جنگ تحمیلی داشت؟
پیروزی رزمندگان اسلام در این عملیات و فتح فاو موازنهٔ نظامی – سیاسی جنگ را به میزان بسیاری به نفع ایران اسلامی تغییر داد. آمریکا که منافع خود را در خطر جدی میدید دست به تحرکات دیپلماسی زیادی در منطقه زد و میتوان گفت پیروزی و موفقیت در این عملیات عامل اصلی صدور قطعنامهٔ ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل بود.
دفاع مقدس: پیروزی در این عملیات چه انعکاسی در داخل و خارج کشور داشت؟
در داخل که روحیهٔ رزمندگان اسلام دو چندان شد و مردم شادمان و خوشحال از پیروزی فرزندان خود شدند.
از نظر سیاسی، تبعات ناشی از فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ بود به این معنا که اتخاذ استراتژی دفاع مطلق از سوی عراق، پس از فتح خرمشهر، با این هدف بود که جنگ در روند فرسایشی، منتهی به پذیرش صلح تحمیلی از سوی ایران شود. اما فتح فاو و پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات والفجر ۸ و ارتقاء موقعیت سیاسی نظامی ایران در شمال خلیج فارس عملا منجر به پیدایش شرایط جدیدی شد که هیچگونه مطابقتی با مشخصههای جنگ فرسایشی نداشت، به طوری که خشم قدرتهای حامی حزب بعث را در پی داشت.
به دنبال پیروزی رزمندگان اسلام در این عملیات، و با دیپلماسی پر تحرک آمریکا در منطقه، قطعنامههای مختلف در سازمان ملل به تصویب رسید، از جمله قطعنامه ۵۸۲ که در بند ۳ این قطعنامه آمده است، دبیر کل از ایران و عراق بخواهد دو کشور بیدرنگ در زمین و دریا و هوا آتش بس را رعایت کرده و بلافاصله تمام نیروهای خود را تا مرزهای بین المللی شناخته شده به عقب بکشند، که در نهایت با پاسخ قاطعانه وزارت خارجه ایران روبه رو شدند.
شورای خلیج فارس در اسفند ۱۳۶۴ تشکیل جلسه داد و علیه ایران موضع گیری کرد. مهمترین واکنش غرب و متحدان منطقهای عراق در برابر این عملیات کاهش قیمت نفت بود که با هدف کاستن توان اقتصادی و درآمد ارزی ایران صورت گرفت. برخی کشورهای منطقه با افزایش تولید و اشباع بازار نفت نقش بسزایی در این اقدام داشتند که تحت عنوان استراتژی بازار نفت، اقدام خود را توجیه میکردند.
رسانههای غربی که سعی داشتند همیشه یک روند ثابت و منظم را جهت تقویت روحیه عراقیها داشته باشند در نهایت بعد از این عملیات اعتراف به شکست کردند و همه آنها به این نکته اشاره داشتند که باز پس گیری فاو از ایرانیان کار بسیار دشوار و طولانی و پرهزینه خواهد بود.
دفاع مقدس: بسیاری از فرماندهان نظامی عملیات کربلای ۵ و والفجر ۸ را از خاصترین عملیاتها در طول ۸ سال دفاع مقدس میدانند، حضرتعالی چه نظری دارید؟
در طول ۸ سال دفاع مقدس عملیلتهای مختلفی صورت گرفت که هریک در جای خود ارزشمند و قابل اعتناء بودهاند، اما این دو عملیات برگهای زرینی از گنجینههای هشت سال دفاع مقدس هستند، بطوریکه مقام معظم رهبری طراحیهای سپاه در والفجر ۸ و کربلای ۵ را درسهای قابل استفاده برای همه دانشگاههای جنگ دانستند و فرمودند اگر ابتکار نظامی برخاسته از شور ایمان و فداکاری بچهها نبود این پیروزیها قابل دسترسی نبود.
در این عملیاتها وحدت فرماندهی و تدابیر ویژه و دقیق همراه با پیش بینی اقدامات دشمن و رعایت اصول اطلاعاتی و حفاظتی به خوبی انجام گرفت و از طرفی انگیزه الهی، روحیه شهادت طلبی و ایمان و اعتقاد راسخ نیروها که در نهایت نصرت الهی را به دنبال داشت موجب شد تا کربلای ۵ و والفجر ۸ در تاریخ مقاومت ملت ایران بدرخشد.
