عقابها و کانی مانگا و اخراجی ها و لیلی با من است از بهترین آثار تجاری دفاع مقدس هستند

 خبرگزاری دفاع مقدس: دردوران جنگ و زمانی که جنگ ایران وعراق در جریان بود اکثر فیلمهایی که در حوزه جنگ تولید می شد مربوط بود به رزمندگانی که در جبهه های نبرد حضور داشتند و با دشمن می جنگیدند.

بعد از جنگ فیلمسازانی که در این حوزه فعالیت می کردند تغییر رویه دادند و جنگ را از متن فیلم هایشان خارج کردند و آن را در حاشیه فیلمها قرار دادند. بدین ترتیب سینمایی که آن را سینمای حاشیه جنگ می نامند متولد شد . برخی از مضامین اصلی سینمای حاشیه جنگ بدین شرح است:

1. آوارگی، مهاجرت و رانده شدن از دیار خویش (باشو غریبه ای کوچک، 1365) حریم مهر ورزی 1365، ستاره و الماس 1365، در کوچه های عشق 1369)
2. مسائل عاطفی و اخلاقی به ظاهرغیرقابل حل ( پرنده آهنین 1370، باز باران 1371 ، بیداری رویاها 1388 )
3. تعارض دو دیدگاه یا دو نوع تمایل و آرمان (هویت 1365، تا مرز دیدار 1368، ویزا 1366)
4. عواقب سلاح های شیمیایی ( از کرخه تا راین 1371 ، هراس 1366، اخراجی ها 1386)
5. عواقب و پیامدهای اجتماعی جنگ ( شب دهم 1368، وصل نیکان 1370 ، قصه زندگی 1365، گروهبان 1369، سایه های هجوم 1371 ، شکوه بازگشت 1371 ، اوینار 1370، خانه در انتظار 1366)
6. عواقب و پیامدهای سیاسی و روانی (عروسی خوبان 1367، پاداش سکوت 1385)
7. مقاومت در مناطق اشغال شده (باغ سید 1368، آخرین مهلت 1368، پایان کودکی 1372، بازی بزرگان 1371 ، روزهای زندگی 1390)

سینمای تجاری جنگ

سینمای تجاری جنگ با فیلم عقابها در سال 1362 آغاز می شود. این فیلم از تمهیدات سینمایی گوناگون بهره می گیرد و موضوع بسیار جذابی مثل فرار یک خلبان نیروی هوایی و حمله هواپیماهای ایران  به داخل عراق را انتخاب می کند و با اتکا به این موضوع جزو فیلم های پر فروش سینمای ایران می شود.

کانی مانگا (1366) نیز از اصول سینمای تجاری بهره می گیرد و با تکیه بر مسائل هوانیروز و هلیکوپتر و صحنه های اکشن از فیلم های پرفروش سینمای ایران می شود . هراس (1366) نیز فروش نسبتا خوبی داشته است. از فیلم هایی که در حاشیه جنگ ساخته شده و توانسته به فروش خوبی دست پیدا کند می توان به عروسی خوبان 1367 و از کرخه تا راین 1371 اشاره کرد.

با توجه به استقبال بسیار زیادی که از فیلمهای جنگی  در سینمای دنیا می شود انتظار می رود که فیلمهای جنگی ما نیز در گیشه موفق باشند و خوب فروش کنند اما متاسفانه به غیر از چند موردی که در بالا از آنها نام برده شد بقیه فیلم ها در حوزه فروش موفق نبوده اند و برخی حتی هزینه خود را نیز پوشش نداده اند.

علت این امر می تواند توجه بیش از حد این فیلمها به ایده ها و مضامین جنگی باشد تا بازنمایی فنی و حس پذیری آنها. عقابها و کانی مانگا از اصول سینمای تجاری تبعیت می کنند و ربط مستقیمی به جنگ ایران و عراق ندارند، عروسی خوبان و از کرخه تا راین نیز سابقه تجربه کارگردان خود را یدک می کشند. اخراجی ها نیز بیشتر از آنکه مدیون ژانر جنگ باشد و قواعد تجاری جنگ را رعایت کند مدیون شهرتی است که مسعود ده نمکی از طریق مطبوعات به دست آورده است.

اگر بخواهیم در سینمای تجاری جنگ نمونه ای کامل و موفق را مثال بزنیم که کاملا بر مبنای قواعد و اصول تجاری حرکت می کند باید از فیلم لیلی با من است نام ببریم. فیلم لیلی با من است فیلمنامه ای قوی و منسجم دارد، جذابیت آن فقط و فقط بر مبنی جنگ و حوادث آن است و همه جذابیتش را از درون وقایع جنگ می گیرد نه اسم ها و شهرت ها .