اخراج از ارتش

برای بیان فعالیت‌های شهید سپهبد «محمدولی‌خان قرنی» در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به اسناد تاریخی بر جای مانده بر اساس گزارشات ساواک و نیروهای امنیتی رژیم پهلوی می‌پردازیم؛ چرا که ساواک در این زمان با حساسیت بسیار زیادی مراقب عملکرد قرنی بوده است.

***

اولین گزارش ساواک اظهار نظر آقای عزت‌الله مؤیدی درباره سرلشکر قرنی به هنگام آزادی از زندان است که در سند آمده است که قرنی قبل از آزاد شدن راضی به عذرخواهی از شاه نشده است.

حکم سرلشکر محمدولی قرنی در دادگاه بدوی در مورد قرنی که به اتهام مستور داشتن از مقامات مافوق و لغو دستور بوده که برابر ماده 344 قانون دادرسی و کیفری ارتش در مجازات اشد دو سال زندان بوده درباره قرنی به سه سال افزایش یافت و علاوه بر افزایش شدید حکم، اخراج از ارتش نیز به تبع آن صادر شد و علاوه بر سرتیپ حسن (دادستان ارتش) آزموده و دادگاه تجدید نظر سرلشکر صادی امیر عزیزی حکم مزبور به امضای شخص محمدرضا پهلوی نیز رسید و قرنی تحویل زندان شد و حکم به کارگزینی ارتش نیز ابلاغ شد.

ستاد بزرگ ارتشتاران

تیمسار ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران

درباره سرلشکر محمد ولی قرنی

پیرو شماره 208

تاریخ 27 خرداد 1337

1 - دادگاه تجدید نظر ویژه به ریاست تیمسار سرلشکر صادق امیر عزیزی پس از انجام تشریفات قانونی و هفت جلسه دادرسی در تاریخ 30 تیر 1337 به اتفاق آراء دادرسان اتهامات منتسبه به سرلشکر محمد ولی قرنی را که به موجب کیفر خواست دادستان ارتش، یکی بزه «لغو دستور» و دیگر بزه «مستور داشتن جریانات را از مقامات مافوق» بوده است ثابت و مسلم تشخیص داده و از لحاظ بزه «لغو دستور» متهم را بند ب از ماده 330 قانون دادرسی و کیفر ارتش محکوم به سه سال زندان عادی و در مورد بزه «مستور داشتن جریاناتی را از مقامات مافوق» متهم را به موجب ماده 344 قانون دادرسی و کیفر ارتش ناظر به ماده 7 همان قانون محکوم به دو سال زندان عادی دانسته و در نتیجه اجرا کیفر اشد (سه سال زندان عادی) مورد رأی قرار گرفته است.

2 - با توجه به اینکه موضوع اتهام مربوط به تکالیف نظامی بوده و رای صادره از دادگاه تجدید نظر که کیفر تبعی آن اخراج از خدمت ارتش است، قانوناً قطعی بود در تاریخ 31 تیر 1337 گزارش شرف عرض شماره 6174 نسبت به «اجرای رای صادره و تحویل محکوم به زندان شهربانی» تقدیم شود در نتیجه اوامر مطاع اعلی حضرت همایون شاهنشاهی بزرگ ارتشباران مبنی بر اجرای رای صادره شرف صدور و مراتب جهت اجرا به اداره دژبانی ارتش اعلام شود.

***

با وجودی که سرلشکر قرنی مدت محکومیت خود را سپری می‌کند و می‌داند پس از آزادی به شدت تحت نظر خواهد بود و در صورت عدم عذرخواهی زندگی عادی نخواهد داشت با این وجود قرنی عذر نخواست.

گزارش اطلاعات داخلی

سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک)

شماره: 3618

تاریخ وصول: 7 آذر 1339

آقای عزت‌الله مویدی که از مهندسین وزارت پست و تلگراف است در شب سه شنبه اول آذر 1339 اظهار داشته قرار بود سرلشکر قرنی که از زندان آزاد شود ولی تاکنون آزاد نشده و به او پیشنهاد کرده‌اند که از شاه معذرت بخواهد ولی او زیر بار نرفته است.

مع ذلک با وجود عدم عذرخواهی قرنی وی بعد از اتمام دوره زندان با شش ماه عفو تقلیل دوره محکومیت از زندان آزاد می‌شود ولی گزارش مأمور ویژه حکایت از احترام ویژه همگانی برای قرنی دارد، آوردن حدود 300 دسته گل در آن زمان نشان می‌دهد که اعتبار قرنی در میان مردم چقدر بوده است و این در حالی است که همگان می‌دانستند که قرنی به شدت تحت نظر است این گزارش که برابر تاریخ 12 دی ماه 1339 تنظیم شده چنین آورده است هر چند دستور ساواک بر ادامه مراقبت از قرنی نیز در این سند جای توجه دارد.

خیلی محرمانه

گزارش 12 دی 39

احتراما در اجرای امر راجع به مراقبت از منزل مسکونی سرلشکر سابق ولی الله قرنی اقدامات لازم معمول، اینک نتیجه مراقبت غیر محسوس به شرح زیر به عرض عالی می‌رسد.

الف - در چند روزه اول آزادی سوژه از زندان و هنوز مراقبت انجام نگرفته بود عده‌ای در حدود 400 نفر به تناوب به منزل ایشان رفته بودند چون به طوری که از داخل منزل معلوم بود در حدود 300 دسته گل در اطاق‌های در صحن حیاط منزل وجود داشت.

ب - از مراجعه‌کنندگان غیر نظامی به منزل سوژه اشخاصی به اسامی زیر شناخته شده؛ آقای نصرت‌الله امینی اراکی، آقای رحیم زهتاب مدیر روزنامه اراده آذربایجان، آقای محمد شمشیری شغل چلوکبابی، آقای منصوریان وسیله اتومبیل بنز شماره 21751 ط 29 متعلق به آقای اسدالله سپهری ساکن خیابان ناهید منزل پلاک 518، آقای پطروس یونان‌گی ساکن بخش یک بیست متری اول منزل پلاک 78 دارای تلفن شماره 49442.

ج - از نظامیان سه نفر شناخته شده‌اند؛ سرهنگ عباس فزونی، سرهنگ وحدتی و سرگرد معینی.

اخیراً رفت و آمد به منزل مزبور کم و خیلی محدود شده و به طوری که مشاهده می‌‌شود سوژه شروع به بازدید از اشخاصی که در این مدت به دیدن ایشان آمده‌اند، کرده است. استحضارا عرض نتیجه مراقبت‌های بعدی درژبانی گزارش خواهد شد.

ادامه دارد...