آیا "ادامه مطلب" نمایشی علیه کودکان است؟/ سانسورهایی که بی‌پروا بیان می‌شوند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، دیروز در تماشاخانه سنگلج، نمایش «ادامه مطلب» به نویسندگی و کارگردانی مهدی شایان به مدت 135 دقیقه روی صحنه رفت. این اثر کاری در حوزه کودک و نوجوان بود که البته هیچ سنخیتی با این گروه مخاطب که فراوانی آن نسبت به گروههای دیگر حائز اهمیت است نداشت.

فانتزی با طعم کودک غربی

داستان «ادامه مطلب» همان قصه سیندرلا و جک و لوبیای سحر آمیز است. گذشته از لزوم گفتن و نگفتن این قصه کلیشهای، چرایی رفتن به سمت این قصهها مطرح است.

«کلیله و دمنه»، «قصههای مشتی گلین خانم»، «مثنوی معنوی» و ... کتابهای دیگری که همچنان خاک میخورند و فراموش میشوند منابع خوبی برای خلق آثار نمایشی هستند و روزی باید شاهد این باشیم تا پائولو کئیلوی دیگری داستانهای «مثنوی و معنوی» را در قالب دیگری به خودمان ارائه کند. درست است که کودک نیازمند نمایشهای کارتونی و فانتزی بدون پیچیدگی قصه است، اما «ادامه مطلب» دارای این ویژگیها نیست. تا کی باید قصه دخترک زیبای فقیری که راس ساعت 12 جادو میشود را به خورد بچهها بدهیم. این فانتزیهای ساده انگارانه کهنه نباید پوست بیاندازد تا به نگاه نویی دست پیدا کند.

تلفیق دو قصه غربی با حضور شهرزاد قرار است بی مرزی فرهنگها را به رخ بکشد در حالی که هیچ نسبتی میان شهرزاد و دو داستان دیگر نیست. این داستانها با دو جهان بینی مختلف از فرهنگهای مختلف سربرآوردهاند و اصلاً همسو و هم جهت نیستند.

نمایش، ابتکارات خوبی برای رفتن از صحنهای به صحنه دیگر داشت و با زبان فرمیک نمایش هم جهت بود اما این وجاهتی به بی غرض بودن نمایش نمیدهد. آوازه خوانی دختر نمایش و همراهی مرد داستان با او به هیچ وجه توجیه پذیر نیست. جالب توجه اینکه صحنه در اوج این آوازه خوانی و رقصها قطع میشود و یکی از بازیگران میگوید به دلیل اینکه صحنه به نمایش بوسه و ... ختم میشود؛ آن را سانسور کرده نشان نمیدهیم.

گفتن این جمله با نشان دادن آن فرقی نمیکند و عملا چیزی برای پیش برد داستان ندارد. چیزی که باعث حرکت رو به جلوی نمایش میشود مزهپرانیهای شخصیت سگ نمایش است که آن هم از انیمیشنهای دوبله شده هالیوودی وام گرفته شده است.

این زبان عریان نمایش که گاهی لحنی اروتیک به خود میگیرد نه مناسب کودک که مناسب مخاطب بزرگسال هم نیست. اگر نمایش در بیان داستان یا نوع داستان کمی خلاقیت به خرج میداد میشد با دیده اغماض به آن نگاه کرد. اما «ادامه مطلب» همه راهها را برای موجه کردن خود بسته است.

سگ نمایش از مادر صاحبش، جک حرف میزند و جک هم مدام خواهش میکند این کار را نکند. درست است که سگ، چیز خاصی از مادر جک نمیگوید اما این کلامها قبح حرمت مادر ـ محارم ـ را میشکند.

نمایش عروسکی و فانتزی بهترین و هوشمندانه ترین زبان نمایشی است که میتواند بلندترین و عمیقترین مفاهیم انسانی را به ساده ترین شکلش به کودک منتقل کرد و حتی کودک را در این نمایشها دخیل کرد.

متاسفانه «ادامه مطلب» اثری بود که به سادگی روی مسیری لغزان افتاده و فروافتادنش حتمی است چرا که مثل قلب کودک ساده و صادق نیست. ما برای رسیدن به جایگاهی که نمایش کودک دارای اعتبار باشد و هم اسلامی باشد و هم ایرانی، راه زیادی در پیش نداریم. هم منابع اسلامی و ایرانی برای خلق داستان داریم هم امکانات سخت افزاری و هم نیروی متعهد و متخصص انسانی. باید قدم پیش گذاشت تا سرمایههای عظیم که کودکان هستند را از دست ندهیم.