اهمیت و ضرورت خودکفایی و استقلال اقتصادی

خبرگزاری دفاع مقدس، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی(ره) در وصیت نامه سیاسی- الهی خویش می فرمایند: «و وصیت من به همه آن است که با یاد خدای متعال به سوی خودشناسی و خودکفایی و استقلال، با همه ابعادش به پیش، و بی تردید دست خدا با شما است. اگر شما در خدمت او باشید و برای ترقّی و تعالی کشور اسلامی به روح تعاون ادامه دهید.»

قطع وابستگی از بیگانگان در جنبه های مختلف، خصوصاً در بُعد اقتصادی از مواردی است که امام خمینی(ره) در بیانات و نوشته های خود، آن را از مردم و مسئولین انتظار داشته و همواره مورد تأکید قرار می دادند.

اسلام و استکبار، دو مقوله ضدّهم هستند و امکان سازش میان آنها وجود ندارد. از این رو، ملتی که اسلام و طریق مبارزه با استکبار را برگزیده است، چاره ای ندارد جز اینکه برای تأمین زندگی سرفرازانه خود و رهایی از زیر فشار دشمنان، به سمت خودکفایی و استقلال حرکت کند که یکی از رموز تأکید حضرت امام(ره) به خودکفایی و استقلال نیز همین امر است.

بی تردید، کوشش برای رسیدن به خودکفایی، بهترین راه مقابله با تحریم های اقتصادی دشمن است و تا زمانی که دست نیازمان به سوی بیگانگان دراز باشد، بیگانگان نیز از تحریم به عنوان وسیله ای برای فشار آوردن بر ما استفاده خواهند کرد.

دشمنان نمی خواهند در شرایطی برابر، با ملت ایران تعامل داشته باشند، بلکه آنها درصددند با فشارهایی که وارد می آورند این ملت را به تسلیم و ذلّت بکشانند و هویّت دینی آنان را- که مایه عزتشان در دنیا و آخرت است- از دست آنها بستانند.

تحریم های اقتصادی، نتیجه اسلام خواهی و حق طلبی و استکبار ستیزی ملت ایران است و نه چیز دیگر، پس نباید این سخن امام را به فراموشی بسپاریم که: «نکته مهمی که همه ما باید به آن توجه کنیم و آن را اصل و اساس سیاست خود با بیگانگان قرار دهیم، این است که دشمنان ما و جهانخواران تاکی و تا کجا ما را تحمّل می کنند و تا چه مرزی استقلال و آزادی ما را قبول دارند. به یقین آنان مرزی جز عدول از همه هویّت ها و ارزش های معنوی و الهی مان نمی شناسند. به گفته قرآن کریم، هرگز دست از مقاتله و ستیز با شما برنمی دارند مگر اینکه شما را از دینتان برگردانند. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم صهیونیست ها و آمریکا و شوروی[سابق] در تعقیب مان خواهند بود تا هویّت دینی و شرافت مکتبی مان را لکه دار نمایند.»(1)

بنابراین، لازم است با اتّکا به توانمندی های خودی، همه تلاشمان را برای رسیدن به خودکفایی و استقلال اقتصادی بکار بندیم و به این طریق است که هم امکان رهایی از فشارهای اقتصادی فراهم می شود و هم می توانیم، دین، هویّت و استقلال خودمان را حفظ کنیم. ملت ایران دستیابی به خودکفایی را از طریق دستیابی دانشمندان ایرانی به فنّاوری پیچیده هسته ای آزموده اند و می دانند که با سختکوشی و حرکت جهادی و استقامت، پیمودن راه سخت و پر فراز و نشیب خودکفایی امکان پذیر است و می توانند این راه را به سرانجام خود برسانند.

اقتصاد مقاومتی، طریق مقابله با تحریم های اقتصادی

آنچه در بیان امام خمینی(ره)، خودکفایی و استقلال اقتصادی نامیده شده است، در زبان رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدّظلّه العالی)، «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» است که پیشتر از آن «اقتصاد مقاومتی» نام نهاده شد.

اقتصاد مقاومتی را می توان اقتصادی دانست که از توانایی خنثی سازی منویّات مستکبرین در تحریم های اقتصادی آنها علیه ملت ایران برخوردار است. برای ایجاد چنین اقتصادی لازم است همه ملت ایران، بخش های دولتی، تعاونی و خصوصی اقتصاد، مراکز و مجامع علمی و دانشگاهی، اقتصاددانان، دستگاه ها و شخصیت های فرهنگی کشور در یک حرکت شتابنده و جهادی سهیم باشند. البته، مقاومت در مقابل سختی ها و مشقّات نیز لازمه شکل گیری اقتصاد مقاومتی است.

ملتی که دارای اهداف و آرمان های بزرگی است، چنانکه فاقد روحیّه استقامت در مقابل گرفتاری ها باشد، نمی تواند به اهداف و آرمان های خود نایل شود و نباید این بیان امام خمینی(ره) فراموش کرد که: «در جهان حجم تحمل زحمت ها و رنج ها و فدارکاری ها و جان نثاری ها و محرومیت ها، مناسب حجم  بزرگی مقصود و ارزشمندی و علوّ رتبه آن است.»(2)

انتظار حل و فصل مشکلات اقتصادی کشور به دست دیگران(خصوصاً دشمنان)، انتظار بی نتیجه ای است. اگر دشمنان می خواستند مشکلات ما را حل کنند، هرگز با ما به دشمنی برنمی خاستند و برای کشورمان مشکل نمی تراشیدند. بنابراین، باید روی پاهای خود بایستیم و با اتّکا به ظرفیت ها و توانمندی های داخلی و پایداری و مقاومت، مشکلات اقتصادی کشورمان را با دستان توانمند ملت مان برطرف کنیم. البته، این سخنان به معنای نفی اقدامات دیپلماتیک که متضمّن مصلحت و عزّت ملت ایران بوده و بر پایه حکمت شکل بگیرند، نیست. بلکه، بدین معناست که پرداختن به اقدامات دیپلماتیک نباید مسئولین را از توجه به برپایی اقتصاد مقاومتی غافل کند. راه اصلی حلّ مشکلات اقتصادی کشور ایجاد اقتصاد مقاومتی است.

در سیاست های اقتصاد مقاومتی، نکات مهمی مورد توجه قرار گرفته است که توجه به آنها می تواند دورنمای این اقتصاد و ثمرات برپایی آن را به خوبی نمایان سازد.

اقتصاد مقاومتی، برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی و الگویی الهام بخش از نظام اقتصادی اسلام است که ریشه در تعالیم اسلام دارد و مشابه هیچکدام از اقتصادهای غیر الهی نیست. آموزه های آن همچون آموزه های اسلام در دیگر زمینه ها، انسان را به سمت خداگونه شدن سوق می دهد و در بحران های روبه افزایش جهانی، الگویی است الهام بخش برای همه جهانیان که بخواهند اقتصادی مستقل و به دور از وابستگی به جهانخواران، داشته باشند.

اقتصاد مقاومتی، عامل شکست و عقب نشینی دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی علیه ملت ایران خواهد بود. جنگ اقتصادی، از جمله اقدامات دشمن در مقابله با نظام جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران، بوده و هست که اقتصاد مقاومتی می تواند در این جنگ، دشمن را شکست داده و وادار به عقب نشینی کند.

اقتصاد مقاومتی، کارآفرین و به حداکثر رساننده مشارکت آحاد مردم در فعالیت های اقتصادی است و کارآفرینی یکی از راهکارهای حل مشکل اشتغال در کشور است. اقتصاد مقاومتی با کارآفرینی در حل این مشکل گام برخواهد داشت. به علاوه، امکان مشارکت مردم در عرصه های مختلف اقتصادی را فراهم خواهد کرد.

اقتصاد مقاومتی، از همه ظرفیت ها و توانمندی ها بهره خواهد جست و کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه های انسانی و علمی کشور را به صحنه خواهد آورد.   
           
اقتصاد مقاومتی، دانش بنیان و ارتقا دهنده جایگاه منطقه ای و جهانی کشور است. دانش، پیوندی عمیق و ناگسستنی با اقتصاد مقاومتی دارد و بلکه، بنیان چنین اقتصادی بر دانش نهاده شده است و این اقتصاد خواهد توانست با عملیات اقتصادی مختلف، از جمله افزایش تولید و صادرات محصولات، رتبه منطقه ای و جهانی کشور را ارتقا بخشد.

اقتصاد مقاومتی، عدالت محور است. عدالت یکی از آرمان های بزرگ پیامبران الهی است و اقتصاد مقاومتی در جهت برپایی آن سعی بلیغ به عمل خواهد آورد. برای این منظور، شرایطی فراهم خواهد شد که از بابت منافع اقتصادی، همه مردم- متناسب با استحقاقشان- بهره مند شوند.

اقتصاد مقاومتی، مصرف را مدیریت می کند، برای این منظور، اقتصاد مقاومتی بر اجرای سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف، ترویج مصرف کالاهای داخلی، همراه با برنامه ریزی برای ارتقای کیفیّت و رقابت پذیری در تولید، تأکید خواهد کرد. برای تحقق چنین منظوری، همکاری تولیدکنندگان و آحاد مختلف مردم ضروری می باشد. در اقتصاد مقاومتی، هرآنچه که سبب وابستگی اقتصادی کشور شود، طرد شده است.
 
اقتصاد مقاومتی،  فرهنگ جهادی را تقویت خواهد کرد. فرهنگ جهادی ایجاب می کند، دستگاه های مسئول و مردم در یک حرکت همه جانبه، فراگیر و شتابنده برای مقابله با توطئه های دشمن و افزایش قدرت مقاومت اقتصاد کشور، اقدام کنند. فرهنگ جهادی است که توانسته نظام جمهوری اسلامی و کشور را در مقابل خطرات مصون سازد. در جنگ 8 ساله رژیم بعثی و بلکه استکبار جهانی علیه ملت ایران، این فرهنگ و روحیه جهادی بود که خطر را دفع نمود.
 
پی نوشت ها:
1- امام خمینی(ره)، صحیفه نور، جلد 20.
2- امام خمینی(ره)، وصیت نامه سیاسی- الهی، اصفهان، لیالی، 1384.